မဟာပညာေက်ာ္ ေဖါင္အတြက္ ေဒါက္တာေအးေက်ာ္မွ အၾကံၿပဳခ်က္တိေတာင္းခံလွြာ

Dear All,

The attached Arakanese alphabets are carefully sletate from the four periods of Arakanese leture- Danyawaddy,Vesali, Laymro, Mrauk-U,and from the bell inscriptions and copperplates as well for the creation of Mahapinnyakyaw Font periods the figures are taken from Arakanese coils and astrological books periods. You are comments are warmly welcome.

Thank you
Dr. Aye Kyaw
NYC

သုိ ့


ၿပည္တြင္း၊ၿပည္ပဟိ ရဟန္းပညာဟိ၊ လူပညာဟိအေပါင္းရုိ့ ေအာက္ပါရခိုင္အကၡရာတိဟာ မဟာပညာေက်ာ္ ေဖါင္လုပ္ဖို ့အတြက္ ဓည၀တီေခတ္၊ေ၀သာလီေခတ္၊ေလးၿမိဳ ့ေခတ္၊ေၿမာက္ဦးေခတ္၊ နန့္ ေခါင္းေလာင္းစာ ပီးပရပိုက္စာတိ ကိုအေၿခခံထားပါေရ။ ရခိုင္ကိန္ဂဏန္းတိကာ ရခိုင္ေငြဒဂၤါး နန္ ရခိုင္ေဗဒင္က်မ္း၊အင္းက်မ္းရုိ့ကိုအေၿခခံပါေရ။ ယင္ဟာေၾကာင္း ေၾသာ္ဂုတ္လ (၇)ရက္နိန္ ့ကိုေနာက္ဆံုးထားၿပီးေက အၾကံပီးကတ္ဖို ့ေလးစားစြာၿပန္ၾကားအပ္ပါေရ။။

ေလးစားစြာၿဖင့္
ေဒါက္တာေအးေက်ာ္
နယူးေယာက္
ဖုန္း။။။၀၀၁၇၁-၈၃၃၃-၀၈၀၁။ ။ အီးေမး။ sukhavati@verizon.net

ၿပံဳေတာ္မွူပါဖိ(ရီစရာ)

တန္ရာ တန္ရာ


သိၾကားမင္း ။ ။ ငါေျပာေရ စကားကို မင္းနားလည္လား မာတလိ၊
မာတလိ ။ ။ နားလည္ပါေရ သိၾကားမင္း ။ အခုေျပာနီေရ စကားက ရခိုင္စကားရာ ပါ မနား။
မာတလိ ။ ။ ဟုတ္တယ္ - ေဒစကားတိကို ေျပာတတ္ေအာင္ ဇါပိုင္ လုပ္ရဖို ့လဲ ဆိုစြာကို သင္တန္းတက္ဖို ့ အတြက္ ငါလူ ့ျပည္ကို တနားေခ် လားလိုက္ရဖို ့ဗ်ယ္ေဒ။
မာတလိ ။ ။ သိၾကားမင္းက ရခိုင္လူမ်ိုဳး ျဖစ္ယင့္သားနင့္ ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္စကားေျပာ သင္တန္းတက္ဖို ့ လားပါဖို ့လား ။ လူတိ ရယ္နီကတ္ပါေမေယ ။
သိၾကားမင္း။ ။ မင္းနားမလည္ ပါသိေ၀ ၊ ငါ့စကားကို ငါ့သားသမီး နားမလည္လို ့ ျပသနာေယေ၀ ။ သူရို ့က ရခိုင္စကား မေျပာေလေ၀ ။။။။။

×××××× ××××××× ××××××××× ×××××××× ×××××× ++++++++++

ရခိုင္ ညီလာခံ
ဥကၠဌ ။ ။ ေဒနိ ညီလာခံ ျဗီးလို ့ ဟိေက အစီးအ၀ီး တက္ေရာက္သူ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ၾကီးရို ့ မိတ္ဆံုတြိဆံု ညဇါစားပြဲ တက္ကတ္ရပါဖို ့ေယ ။
အခန္းအနားမွဴး ။ ။ ေယေက ေဒခ်င့္ကို ညီလာခံမွာ ေၾကာ္ျငာပီးလိုက္ရပါဖို ့လား ။
ဥကၠဌ ။ ။ ဟုတ္ပါေရ - ေၾကာ္ျငာပီးလိုက္ပါ - ေယမွရာ အသင္းသူ အသင္းသားရို ့ ဥကၠဌ တိ အတြင္းရီးမွဴးတိနင့္ ရင္းႏွီးမူွ ရလားေက လုပ္ငန္းတိ ေအာင္ျမင္လားဖို ့ အျခီအနီ ဟိပါေရ ေလ ။
အခန္းအနားမွဴး ။ ။ ဥကၠဌ ရို ့ မယားတိနင့္ အသင္းသူ အသင္းသား မယားတိနင့္ မိတ္ဆံုတြိဆံု ညဇါစားပြဲမွာ တခါတည္း ဖိတ္လိုက္ရပါဖို ့လား ။
ညီလာခံခမ္းမအတြင္းမွာ -၁၅-မိနစ္ ခန္ ့ အသံမၾကားရပါ ။ တိ္တ္လားခပါေရ ။
ဥကၠဌ ။ ။ အခုသက ညီလာခံ တနားေခ် ရပ္လားစြာကို ေတာင္းပန္ပါေရ ၊ အခန္းနားမွဴး ေျပာေရအတိုင္း မိတ္ဆံုတြိဆံု ညဇါ စားပြဲမွာ မယားတိက မတက္ေရာက္နိုင္ပါေယ- ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက
ဥကၠဌ မယားရို ့ အတြင္းရီးမွဴး မယားရို ့ က ေအာက္သားလူမ်ိဳးတိ တျခားလူမ်ိဳးတိ ျဖစ္နီေရအခါ အသင္းသူ အသင္းသားရို ့ မယား စကားတိကို နားလည္ဖို ့ မထင္လို ့ မဖိတ္ေၾကာင္း ေၾကာ္ျငာပီးလိုက္ပါ ေလ ။။။

+++++++++ ++++++++++ +++++++++ ++++++++++ ++++++++++ +++++++++ ++++++++ ++++++++++

ေဘာလံုးပြဲ

ေမာင္ျဖဴေခ် ။ ။ အမွန္ရာ ဆိုေက ယင္းသူရို ့ နိုင္ျဗီးသား ပါရာ ေယ ။ က်ြန္ေတာ္ကေတာ့ခါ ယင္းသူရို ့ ဖက္ကို အားပီးစြာပါေဒ ။ ဒိုင္လူၾကီး မေကာင္းလို ့ပါရာ ။
ေမာင္နီေခ် ။ ။ ထားလိုက္ပါ အကို - ယင္းသူရို ့ အေၾကာင္း ၊ အကို က ဇါေလာက္ သိလို ့လဲ - ေဒေကာင္တိက ညစ္ပတ္ေတ- ေယဇူးနင့္ ရွံုးလိုက္ရစြာ ေယ ။
ေမာင္ျဖဴေခ် ။ ။ ႏွစ္ဖက္စလံုး ညစ္ပတ္ကတ္စြာရာ ေ၀- တဖက္လဲ ေကာင္းစြာကား မဟုတ္ကာ ၊
ေမာင္နီေခ် ။ ။ ေယခ်င့္ဗ်ယ္ - ဒိုင္လူၾကီးလဲ ညစ္ပတ္စြာ ကမ္းကုန္ေရ ။ ရခိုင္သားပြဲပါရာ အကို ။ ႏွစ္ဖက္စလံုး ညစ္ပတ္ေရပိုင္ ဒိုင္လူၾကီးတိကပါ ညစ္ပတ္ေတဆိုစြာကို သိထားေက သူရို ့ေဘာလံုးပြဲကို ၾကည့္ရစြာ
ေကာင္းစြာဗ်ယ္ကား ေယ ။


------------------------------- ------------------------- ===================== ------------------------

ကန္ေတာ့ပြဲ

ေက်ာင္းဆရာ ။ ။။။ ေဒနိခါ တပည့္ရို ့ ဆရာကန္ေတာ့ပြဲ လုပ္ဖို ့ ဆိုေက ဆရာက တခုအၾကံပီးခ်င္ေရ ။
ေက်ာင္းသား ။ ။။။ ဟုတ္ပါယင့္ - ဆရာကန္ေတာ့ပြဲ အစီအစဥ္မွာ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲရို ့ လုပ္ဖို ့ စီစဥ္ထားပါေရ ။
ေက်ာင္းဆရာ ။ ။။။ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ လုပ္ဖို ့ စြာထက္ မင္းရို ့ ဆရာကေတာ္ကိုပါ ကန္ေတာ့ပြဲ လုပ္ဖို ့ ေျပာခ်င္ေရ ေ၀ ။


--------------- ====================

ဇိုင္းျပတ္နီခေက ရိုင္းလားလီဖို ့ ရာဇ၀င္

ဂါကရာ ဘင္းဂ်ီက်လို ့ စိုက္ပီးခရဖို ့ဆိုေက တခုေခ်လဲ မလုပ္စြာက အေကာင္း ဆံုးရာလို ့ ေျပာကတ္ စြာပါဗ်န္ကာ ။ ပုဒ္နင့္ရိုင္နင့္ ဟိခေရ စပါးတိကုိ ၾကည့္ပနာ ျခီကန္လို ့ စားနီခေရ ဘ၀တိကို တခါတခါ   ေျပာကတ္    စြာပါဗ်န္။ ေယအခါ ေသာက္လွ်ာပိုင္းကို ေခါင္းအံုးလို ့ လီသသြပ္နင့္ ဇရပ္ထက္မွာ   ေျပာခကတ္စြာ နီခစြာတိကို မမိနိုင္စြာက အစိုင္အလာပါကားေယ ။ ပေဇါင္ပင္ျဖစ္ျဖစ္   ျမီကိုခ်စ္လို ့   ျမီကိုဖက္ပနာ နီခကတ္ေတ လူတိဘ၀မွာ အခုဆိုေက ျမီလဲေပ်ာက္ နီစရာလဲ ေပ်ာက္နီရကတ္ပါဗ်န္၀ါ ။ တလိုင္းက လယ္တိကို သိမ္းပလိုက္စြာ တတက္ေျပာင္ဖို ့ဗ်န္ ဆိုပနာ ေျပာသံတိ ၾကားလိုက္ရပါယင့္။ စစ္တပ္က သိမ္းပလိုက္စြာ ရခိုင္ျပည္မွာ တ၀က္ေက်ာ္ မဟိလိုက္ပါဗ်န္လို ့ ေျပာသံတိကို ၾကားရစြာပါေဒ။ လယ္ကိုသိမ္းစြာပိုင္ လယ္လုပ္ဖို ့ ကေလေခ်တိကလဲ ကိုယ့္ျမီကိုယ္ေဒသမွာ မနီဘဲနင့္ နိုင္ငံျခားကို ထြက္လားေရလူ တျခားျပည္နယ္တိကို ထြက္လားခေရ လူတိကား မကန္ပါကားေယ။ ရႊီေက်ာင္းေျပာင္ေျပာင္ ၀မ္းေခါင္ေခါင္ ျဖစ္နီရစြာ ဘ၀မွာ ဇါသူက ေပ်ာ္ကတ္ပါဖို ့လဲ ခ်င့္- ေယေက စားရဖို ့ ေသာက္ရဖို ့ တနီတရပ္မွာ လုပ္လို ့ကိုင္လို ့ ရေက လားကတ္စြာရာ ပါမနား။
   

   အခုတလိုင္း ရခိုင္ျမီမွာ ရခိုင္သားတိကို ၾကံ႔ဖြ့႔ံက ေမာင္ဦးက ျခိမ္းေျခာက္လာေရအခါ ရန္သူက ဇါႏွစ္မ်ိဳးလဲလို ့     စိုင္းစားလာကတ္ရပါေရ ။ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္းနင့္ နီခကတ္ေတ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိက တျခားလူမ်ိဳးပါးမွာ အဆဲခံ အႏွိမ္ခံ အေျပာခံရစြာ ေဒခုအခ်ိန္မွာ တေဖ့ေခ်ေလာက္ နာရမွန္း   ေကာင္းေကာင္း သိလာကတ္ပါဗ်န္ေထာ။ အမ်ားၾကီး မနာတတ္ေတအတြက္ အမ်ားၾကီးပင္ ဆဲစြာ ခံရမွ ေကာင္းဖို ့ေယလို ့ ေျပာကတ္သံလဲ ၾကားလွာရပါသိေရ ေယ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက အသိနာမွ ဘ၀ကို စိုင္းစားၾကည့္ဖို ့ တတ္ကတ္ဖို ့ ျဖစ္နီလို ့ပါေဒ။ ရခိုင္လူမ်ိဳးဆိုစြာ ကိုယ့္မင္းကိုယ့္ခ်င္း ကိုယ့္နိုင္ငံနင့္ နီခ ကတ္စြာ ပါရာ ။ ယင္းပိုင္ နီခေရအခါ ေျမာက္ဦးထီးနန္းကို ဆက္ခံေရ မင္းခရီက ရခိုင္ရိုးမေတာင္ - ေတာင္ပိုင္းမွာ ဟိေရ ဖိုးေခါင္ေတာင္ထက္မွာ သကၠရာဇ္ -၈၁၆-ခုႏွစ္ တန္ခူးလဆန္း-၆-ရက္နိမွာ   ေဒနိုင္ငံေတာ္ကား ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္လို ့ ရင္ေကာ့ပနာ ၾကိမ္း၀ါးခေရ ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္ျဖစ္ပါေရ။ ယင္းရခိုင္ နိုင္ငံေတာ္ကို ရခိုင္လူမ်ိဳးတိက သံုးၾကိမ္တိုင္တိုင္ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ရာေက်ာ္အတြင္း ေပ်ာက္ဆံုးခလားရပါဗ်န္ကာ ၊ ပထမတၾကိမ္ ရခိုင္သားအခ်င္းခ်င္း မစီးရံုးနိုင္ မညီညြတ္ခနိုင္ကတ္လို ့ ရန္သူလူမ်ိဳးျခားကို ယံုၾကည့္လို ့ ျဖစ္ခရပါေရ။ ယင္းခ်င့္ပထမအၾကိမ္က ေအဒီ- သကၠရဇ္ - ၁ရ၈၄-ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ- ၃၁- ရက္နိျဖစ္ပါေရ ။ ဒုတိယအၾကိ္မ္ကား ေအဒီ-သကၠရဇ္ -၁၉၄၈-ခု ဇႏၷ၀ါရီလ-၄-ရက္နိျဖစ္ပါေရ ။ တတိယအၾကိမ္ကား ၂၀၁၁-ခုႏွစ္ ပါကားေယ။

ေယေက ဇါျဖစ္လို ့ ေဒပိုင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိအတြက္ ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္ေပ်ာက္လားခေရနိတိလို ့အတိအက် ေျပာကတ္ရစြာ ပါလဲလို ့ မီးစရာ ဟိပါေရ ။ အမွန္က ရခိုင္လူမ်ိဳးဆိုစြာ သကၠရဇ္-၁၇၈၄-ခုႏွစ္မွာ ေအာက္သားဘုရင္က သိမ္းပိုက္ ချခီေကလဲ ျဖစ္လိုက္ရေရ စစ္ပြဲကား နည္းစြာကား မဟုတ္ပါေဒ ။ သီလားခရစြာက ရြီတြက္လို ့ မရလိုက္ပါဗ်န္ကာ ။ ႏွစ္ေပါင္း-၄၀- စစ္ပြဲ ျဖစ္ျပီးေနာက္ - ၁၈၂၄-ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ရခိုင္နို္င္ငံေတာ္ကို ျဗိတိသွ် အဂၤလိပ္ တိက သိမ္းပိုက္ လားခစြာနင့္ အဂၤလိပ္ပါးမွာ က်ြန္ဘ၀ကို ေရာက္လားခရစြာပါရာ ၊ ေဒပိုင္ အဂၤလိပ္ပါးမွာ က်ႊန္ဘ၀ကို ေရာက္ လားခစြာက ေအာက္သားလက္ေအာက္မွာ မနီခ်င္လို ့ အဂၤလိပ္တိနင့္ ေပါင္းပနာ တိုက္ခကတ္လို ့ အဂၤလိပ္ပါးမွာ ကိုလိုနီျဖစ္လားရစြာပါခ်င့္။ အဂၤလိပ္တိကို ေတာ္လွန္ ေရးလုပ္လို ့ ဂ်ပန္နိုင္ငံက ရခိုင္ျပည္ကို သိမ္းပိုက္ခေရခါမွာလဲ ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္က ဂ်ပန္ပါးမွာ ကိုလိုနီျဖစ္နီခစြာပါရာေယ ။ ေယေက ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ဖို ့ အဂၤလိပ္တိပါးမွာရခိုင္ေတာ္လွန္ရီးသမားတိက ခ်ဥ္းကပ္ေတအခါမွာရခိုင္နိုင္ငံေတာ္ ျပန္လည္ရရွိရီဆိုစြာ ေပ်ာက္လားခပါဗ်န္။ ရခိုင္နိိိိိုင္ငံရီးသမားတိက နိုင္ငံရီး တြက္ခ်က္စြာ မွားလားခလို ့ အဂၤလိပ္တိက ျမန္မာနိုင္ငံကို လြပ္လြပ္ရီး ပီးလိုက္ေတအခါ ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္ လံုး၀ ေပ်ာက္လားခရပါေရ ။

ေယဇူးနင့္လဲ အခုတခါ ၂၀၁၁- ရြီးေကာက္ပြဲ လုပ္ေတအခါမွာလဲ ရခိုင္နို္င္ငံေတာ္ေပ်ာက္လားခစြာ သမိုင္းမွာ သံုးၾကိမ္္တိုင္တိုင္ ျဖစ္လားခရပါဗ်န္လို ့ ေျပာရစြာျဖစ္ပါယင့္ ။ ေကာင္းပါဗ်န္ေဒ ။ ေဒပိုင္ျဖစ္နီရစြာမ်ိဳးကို   ျပန္လို ့ ရခိုင္နိုင္ ငံေတာ္အတြက္ ျဖီရွင္းရဖို ့ နည္းလမ္းတိကို စိုင္းစား နီကတ္ရပါေရ။ ပထမအဆင့္အနီနင့္ ကုလသမဂၢမွာ ရခိုင္နို္င္ငံေတာ္ကို ကိုလိုနီျဖစ္နီစြာက ဖ်က္သိ္ိမ္းရီးကို လုပ္ဖို ့ လိုနီပါေရ ။ ေဒပိုင္လုပ္ဖို ့ လိုနီစြာမွာ ရခိုင္လူမ်ိဳး တစုေခ် တေဖ့ေခ် လုပ္နီလို ့ မရပါေဒ။ တကမၻာလံုး ရခိုင္လူမ်ိဳးတိက ၀ိုင္း၀မ္းပနာ လုပ္ကတ္ရဖို ့ စြာ ျဖစ္ပါေရ ။ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိ ရင္ထဲက မၾကီနပ္နိုင္ ျဖစ္နီေရ ျပသနာတိကို ကုလသမဂၢက သိဖို ့လိုေရအခ်ိန္ျဖစ္နီပါေရ ။ ေဒပိုင္သိမွ လုပ္ရဖို ့ ကိုင္ရဖို ့ စြာ လြယ္လားပါဖို ့ေဒ။ ေဒပိိိိိိုင္ ကိုလိုနီဖ်က္ သိမ္းရီးးအတြက္ ရခိုင္လူမ်ိဳး ပညာတတ္ကေလေခ်တိ ေကာင္းေကာင္း လုိနီပါဗ်န္ေဒ ။ နိုင္ငံတကာ သမတတိနင့္ အစိုးရတိနင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တိနင့္ စကားေျပာဖို ့ အဂၤလိပ္စကားတတ္တိ မ်ိဳးခ်စ္ ရခိုင္လူငယ္ေခ်တိ ေကာင္းေကာင္းၾကီး လိုနီလာပါေရ ေဒ။

ေဒပိုင္လိုအပ္ေတလို ့ ေျပာရစြာကလဲ အခုအခ်ိန္မွာ အဂင့္ဂင့္လိုနီလို ့ရာ ေျပာျဖစ္စြာပါရာ ။ ညဇက ရခိုင္သမိုင္းတိကို အဂၤလိပ္ဘာသာနင့္ ရီးနီေရ ရခိုင္သမိုင္း စာရီးဆရာၾကီး ဦးေအာင္လွသိန္း သြီးတိုးေရာဂါနင့္ ဆီးရံုးကို အသည္းတျပင္း တက္လားခရေရလို ့ သတင္းၾကားရပါေရေထာ ။ ေယေက မ်က္စိျပဴးလားရစြာ ပါကားေယ ။ ဆရာဦးေအာင္လွသိန္းက တျခားသုေတသီတိပိုိင္ ရခိုင္သမိုင္းကို ရခိုင္စာနင့္ မရိီးဘဲ အဂၤလိပ္စာနင့္ ရီးနီေရ စာရီးဆရာၾကီးျဖစ္လို ့ ေကာင္းေကာင္းပင္ ေလးစားခ်စ္ခင္ အားကိုးအားထား ျပဳရေရ ရခို္င္သမိုင္း ဆရာၾကီး တေယာက္ပါေဒ ။ ေဒပိုင္ဆရာၾကီး တေယာက္က မက်မ္းမာ နီမေကာင္း ျဖစ္လို ့ သတင္းၾကားရစြာထက္ ဆီးရံုမွာ ေခါင္းမူးလို ့ လဲက်လို ့ လားပနာ သတိေတာင္ မရဆိုေရကာ ေကာင္းေကာင္းပင္ စိုးရိမ္စိတ္တိ ၀င္လားခရပါေရ ။ ေယဇူးနင့္ အဆက္အသြယ္တိကို မီးရပါေရ ။ စံုစမ္းရပါေရ ။ ေနာက္တရက္နိ အိပ္ရာက ထေရအခါ ခ်က္ခ်င္း သတင္းကို မီးၾကည့္ရပါေရ ။ ေယခါ သက္သာလားဗ်န္ ဆေိုရ သတင္းကို ၾကားရလို ့ စိတ္အီးလားရပါေရ ။ ယင္းအတြက္တာနင့္လဲ ေဒေဆာင္ပါးကို ရီးျဖစ္စြာလို ့ ဆိုေက မွားဖို ့ မထင္ပါကားေဒ ။ ရီးေရလူကေတာ့ ေခါင္းမူးပနာ ရီးနီစြာပါခ်င့္ ။ ေဒေအေၾကာင္းကို ေနာက္မွာ ေျပာျပပါေမ ။

ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီးက မ်ိဳးဆက္သစ္တိကို သိေအာင္ နားလည္ကတ္ေအာင္ ရီးျပ ေျပာျပနီေရခါမွာ တန္ဖိုးျဖတ္မရနိုင္ေလာက္ေအာင္ ေက်းဇူးတရား ၾကီးမားလြန္းပါေရ၀ါ ။ ယင္းပိုင္ေက်းဇူးၾကီးမားေရအတြက္ ရခိုင္ဆိုစြာ ဇါေလဆိုပနာ လက္မေခ်တိ ေထာင္ျဗီးေက ရင္ေကာ့ နိုင္ကတ္စြာ မဟုတ္ပါလားေယ။   ေယေကေတာင္မွ ဆရာၾကီးတိက အသက္အရြယ္တိၾကီးလို ့ ဇရာပိုင္းကို ေရာက္လာေရအခါ မ်ိဳးဆက္သစ္ ရခို္င္သမိုင္းဆရာတိက လက္ဆင့္ကမ္း ယူနိုင္ကတ္ဖို ့လား ဆိုစြာကို စိုင္းစားၾကည့္ဗ်န္ ရင္မအီးပါေဒ ။ 
 ဇါပင္ျဖစ္ျဖစ္သမိုင္းဆရာၾကီး ဦးေအာင္လွသိန္းက      ရခို္င္နိုင္ငံတာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ဖို ့ မ်ိဳးခ်စ္သူရဲေကာင္းအျဖစ္ က်မ္းမာနီလားခပါဗ်န္ ။ ဆရာက်မ္းမာလားစြာနင့္ ပါတ္သက္လို ့ ဇါျဖစ္လို ့ ေခတ္ ပညာတတ္ မ်ိုဳးဆက္သစ္ ပညာတတ္ကေလေခ်တိ ဇါအတြက္ အမ်ားၾကီး ေပၚေပါက္ဖို ့ လိုအပ္နီပါေလလို ့ မီးခ်င္ပါကတ္လိမ့္ေမ။ အျဖီက ရွင္းနီပါေရ ေယ ။ ယင္းပိုင္ မ်ိဳးဆက္သစ္ ပညာတတ္ ရခို္င္သမိုင္းဆရာတိ မဟိေက ဇါပိုင္ပင္ ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္အေၾကာင္းကို ေျပာနိုင္ကတ္ပါဖို ့လဲ ။ ဇါပိုင္ပင္ ရီးနိုင္ကတ္ပါဖို ့လဲ ။ ဇါပိုင္ပင္ အရွင္နာဂိႏၱေမာ္ကြန္းပိုင္ အမ်ိဳးသီလ-ႏွစ္ဌါနကို - ျပည့္၀မ႑ိဳင္-ေစာင့္စြမ္း နိုင္သည္လို ့ရီးလူဟိ ကတ္   ပါဖို ့လဲ ေယ ။

ဆရာဦးေအာင္လွသိန္းရို ့့ပိုင္ အဂၤလိပ္ဘာသာနင့္ ရီးလူဟိမွ အဂၤလိပ္ပိုင္နားလည္ေရ လူမ်ိဳးတိက သိကတ္ပါဖို ့ေဒ။ ေယေက ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္အေၾကာင္းကို အလွပလွ သိလီကတ္ဖို ့ စြာပါမနား ။ ယင္းခ်င့္ပါ ဗ်န္ေယ အျဖီက ။ ရခိုင္လူမ်ိဳးေခ်တိက ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္ကို ကိုလိုနီဖ်က္သိမ္းပီးရီးအတြက္ လစိုင္လတိုင္း ကုလသမဂၢရံုးေရွ့မွာ ေတာင္ဆိုလာကတ္ဗ်န္ဆိုေက တနိမွာ နိုင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္တိနင့္ လံုး၀စကား   ေျပာလာရဖို ့ဗ်န္ေဒ။ ယင္းခ်င့္ကရာ နိုင္ငံရီးအရ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိအတြက္ အျမတ္အစြန္း ရလာဖို ့ စြာပါရာ ။ အခုဆိုေက သမိုင္းလိမ္မူဆလင္ ကုလားလူမ်ိုဳးတိက ရခိုင္လူမ်ိဳးအျဖစ္ အိမ္ရွင္လုပ္ လာနီကတ္ပါေရေဒ။ တရက္နိကလဲ အဂၤလိပ္အမ်ိဳးသမီးတေယာက္က ျမန္မာျပည္ျမီပံုမွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိ နီေရ ေဒသျဖစ္ေတ ရခိုင္ျပည္မွာ ယင္းသူရို ့ မူဆလင္ကုလားလူမ်ိဳးတိရာ နီထိုင္ေရ ဆိုပနာ ဓါတ္ပံုတိထည့္လို ့ လုပ္ျဗီးေက အသံလႊင့္ပါသိေရ ။ အခုလဲ ကာဇစ္စတန္နိုင္ငံမွာ သမိုင္းလိမ္မူဆလင္ကုလား လူမ်ိဳးတိက ညီလာခံ လုပ္ပနာ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ လုပ္စြာ ျမင္နီရပါေရ ။ ယင္းညီလာခံမွာ ဥေရာပရီးရာအဖြဲ ့က ဦးဟန္ေညာင္     ေ၀ က  ဒါရိုက္တာအျဖစ္ လားလို ့ တက္နီစြာ ျမင္ရပါေရ ။ ဦးဟန္ေညာင္ေ၀-က ရွမ္းလူမ်ိဳး ၿဖစ္ျဗီးေက   ျမန္မာနိုင္ငံ လြပ္လြပ္ေရး - ရေရအခါ သမတျဖစ္လာေရ ရွမ္းလူမ်ိဳး စပ္ေရႊသိုက္ သား ျဖစ္ပါေရ ။

သမၼတစပ္ေရႊသိုက္က ရွမ္းနိုင္ငံရီးသမားျဖစ္ေကလဲ ဦးဟန္ေညာင္ေ၀က နိုင္ငံရီးသမားတေယာက္ မဟုတ္ပါေယ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက ရွမ္းလူမ်ိဳးအရီးကို နိုင္ငံရီးလုပ္နီစြာမဟုတ္ဘဲ အၾကံအဖန္ နိုင္ငံရီးလုပ္နီေရ လူရာျဖစ္ပါေရ ။ ဥေရာပရီးရာအဖြဲ ့ကို ဖြဲ ့ထားေရဆိုေရအခါ ေဒၚလာတိက ရလာျဗီးေက တိုင္းရင္းသား လူမ်ိုးစုတိကို ပူးေပါင္းဖြဲ ့စည္းထားစြာျဖစ္ပါေရ ။ ယင္းပိုင္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ ့ထဲမွာ သမိုင္းလိမ္ မူဆလင္ ကုလားလူမ်ိဳးတိက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံဖို ့ လုပ္နီကတ္စြာျဖစ္ပါေရ ။ ေယေကလဲ ရခိုင္လူမ်ိုးတိက လက္မခံေရအခါ သမိုင္းလိမ္မူဆလင္ကုလားတိက ေဒၚလာကုန္ျဗီးေက အလုပ္မျဖစ္စြာရာ ဟိရပါဖို ့ကာ ။ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိက ေဒအခ်က္ကို မမိဘဲ သိထားရဖို ့ လိုပါေရိ ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက အာဆီယံ ညီလာခံမွာ မူဆလင္နိုင္ငံတိက စစ္အစိုးရကို ဖိအားပီးနီစြာမွာ လြပ္လြပ္စြာ ဘာသာရီးကို ကုိးကြယ္ခြင့္နင့္ ကိုင္ဗ်န္ မူဆလင္လူမ်ိဳးတိကို အသိအမွတ္ ျပဳပီးဖို ့ေတာင္းဆိုနီကတ္ပါေရ ။ ယင္းပိုင္စြာနင့္ ပါတ္သက္လို ့ အပီးအယူ လုပ္နီကတ္စြာမွာ အာဆီယံဥကၠဌ ျဖစ္ခ်င္ေက မူဆလင္ကုလားတိ ေတာင္းဆိုစြာကို လိုက္ေလ်ွာ    ေက ဥကၠဌ ရာထူး နီရာရေအာင္ လုပ္ပီးနိုင္ေရလို ့ အာဆီယ့အဖြဲ ့၀င္နိုင္ငံတိက ေျပာဆိုနီကတ္ပါေရ ။

အာဆီယံနိုင္ငံမွာ မူဆလင္ဘာသာ၀င္နိုင္ငံတိက အမ်ားၾကီး ပါေရပိုင္ အာဏာရွိနိုင္ငံတိကလဲ ပါနီပါေရ ။ ယင္းပိုင္စြာ အခြင့္အရီးကို ယူဖို ့အခါမွာ ဦးဟန္ေညာင္ေ၀ရို ့ပိုင္ လူတိကို ေဒၚလာနင့္ ေပါင္းပနာ ရခိုင္ ၿပည္ကို  ေရာင္းစားလီေအာင္ ၾကံနီကတ္စြာျဖစ္ပါေရ ။ ေယဇူးနင့္ ေဒပိုင္စြာမ်ိုဳးကို အဂၤလိပ္ဘာသာနင့္ ရီးျပတတ္ေတ ဆရာၾကီး ဦးေအာင္လွသိန္း ရို ့ ဦးအလံုးေမာင္ရို ့ ပိုင္ စာရီးဆရာၾကီးတိ ဟိနီဖို ့မလိုပါ လားေယ ။    ရခိုင္နိုင္ငံရီးသမိုင္းနင့္ ရခိုင္ရာဇ၀င္တိကို အဂၤလိပ္ဘာသာနင့္ ရီးေရ သမိုင္းဆရာၾကီး တိက ေကာင္းေကာင္း အေရးၾကီးနီပါေရ ။ အသက္အရြယ္ၾကီးျမင့္ ေရ သမိုင္းဆရာၾကီးတိကို က်မ္းမာ ကတ္စီဖို ့ ဆုေတာင္းပီးပါေရ ။ ေယမွရာ ဇိုင္းျပတ္လီဖို ့စြာကို မျပတ္ရေအာင္ လုပ္နိိုင္ကတ္ဖို ့ မဟုတ္ ပါလားေယ-။ မ်ိဳးဆက္သစ္ရခိုင္သမိုင္း ဆရာေခ်တိ သုေတသီတိ မေပၚေပါက္ခင္ ေပၚေပါက္လာေအာင္ လက္ဆင့္ကမ္းပီးဖို ့ ဆရာၾကီးရို ့က အသက္ရွည္ ပီးခဇီခ်င္ပါေရ ။ ဇါျဖစ္လို ့ ့ဆိုေက ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္   ေပ်ာက္လားခစြာကို မေပ်ာက္ရေအာင္ ဆရာၾကီးတိ ထိမ္းသိမ္းထားကတ္စြာကို ရခိုင္လူမ်ိဳးတိုင္း သိရွိနားလည္ ခံစားကတ္ပါဗ်န္ ။ ပေဇါင္ပင္ျဖစ္ျဖစ္ ရခိုင္နိိုင္ငံအတြက္ အခုအခ်ိန္က စခါစရာ ဟိပါသိေရ ။ ေဒပိုင္အခ်ိန္မွာ ဆရာၾကီးရို ့ လမ္းညွြန္ ပီးဖို ့လိုပါေရေဒ။ ဇိုင္းျပတ္လားေက ရိုင္းလားလီဖို ့ ရာဇ၀င္ကို မ်က္စိထဲမွာ ျမင္နီလို ့ပါေဒ။ ေဒေဆာင္းပါးကို ရီးနီခ်ိန္မွာ ေခါင္းတခုလံုးမူးလို ့ ဥေဏွာက္ထဲမွာ စိုင္းစားလို ့ မရပါေဒ ။ ေယေကလဲ သံဖုရာရည္ တခြက္ကို အနားမွာထားဗ်န္ စာရီးယင္း ေသာက္ယင္း ရီးနီရစြာပါ ေဒ။ က်ြန္ေတာ္မသီခ်င္ပါသိ ။ စာတိကို ဆက္လို ့ ရီးခ်င္ပါသိေရ ။ ေယေကလဲ ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီး ဦးေအာင္လွသိန္း သိဖို ့ အစား က်ြန္ေတာ္ရာ သီလီဖို ့ ဆိုေက သီပီးလိုက္ခ်င္ပါေရ ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက ဇိုင္းျပတ္လားေက ရိုင္းလားလီဖို ့ ရာဇ၀င္တိကို က်ြန္ေတာ္ မစိုင္းစား၀ံ႔လို ့ ပါရာ ။

ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္ ( နယူးေယာက္ )

မေလးသွ်ားရခိုင္ဒုကၡသည္ရုံးတိ ညီညြတ္စြာေပါင္းလိုက္ဗ်ာလ္

၃၁။ ၇။ ၂၀၁၁။ေလး၀တီ။ ။ကြာလာလမ္းပူ

   မေလးသွ်ားဟိရခိုင္ဒုကၡသည္ရုံးသံုးခုၿဖစ္ေတ(AAR.ARRC.KL.ARRCပူေခ်ာင္း)ရုံးတိအၿပီးသတ္

ေပါင္းစည္းဖို ့သေဘာတူလိုက္ေတလို သတင္းရဟိန္ ့ ့ပါေရ။ မေလးသ်ွားမာေရာက္ရွိနိန္ကတ္ေတ ရခိုင္သားတိ က ရခိုင္ဒုကၡသည္ရံုးေပါင္းစည္းေရးကို  အေသာကရာမေက်ာင္းမွာ နိန္႔ခင္းပိုင္း၂နာရီမွာ အစည္းအ၀ီး က်င္းပ ဗ်ာလ္ ၄း၄၅ နာရီအခ်ိန္မာ အၿပီးသတ္ လက္မွတ္ရြီး ထိုး ကာ ရုံးေပါင္းစည္းရီးအတြက္ အတည္ ၿပဳခေရလို ့သိဟိန္ ့ရပါေရ ယင္းအစည္းအ၀ီး ကို ရခိုင္သူ၊ရခိုင္သား အမ်ားအၿပားတက္  ေရာက္  ခကတ္ေတ လို အစည္းအ၀ီးတက္ေရာက္ေတ လူတေယာက္က ေၿပာၿပခပါေရ။

ယင္းရုံးေပါင္းစည္းရီးကို မေလးသွ်ားေရာက္ မ်ိဳးခ်စ္ရခိုင္လူငယ္တိ နင့္္ ဆရာေတာ္အရွင္သူၿမတ္ရုိ ့ တိုက္တြန္းခ်က္ နင့္ လုပ္လာရစြာလို ပူေခ်ာင္း နိန္ ရခိုင္လူငယ္တစ္ေယာက္ က ေၿပာပါေရ။ မေလးသွ်ား   ေရာက္ ရခိုင္လူမ်ိဳး တိ အတြက္ အကြဲအၿပဲကို အဆံုးသတ္ေတ နိန္ ့လို ေၿပာလိုရဘာယာ ၊အယင္ေခါက္ မေလးသွ်ား မွာ ရခိုင္ရုံးတိ က မကန္ဘာ အခု တစ္ရုံးတည္း ၿဖစ္လားစြာ ေကာင္းေရလကၡဏာ တစ္ခုဘ ာ၊ မေလးသွ်ား နိုင္ငံ မွာ ဒုကၡသည္အၿဖစ္ နိန္ထိုင္ ကတ္ေတ ရခိုင္လူမ်ိဳး အမ်ားစု က ရုံးေပါင္းစီး လားေရ သတင္း ကို ၾကားလိုက္ ရစြာ နင့္ ကေကာင္းေပ်ာ္ရြင္နိန္ ကတ္ေတလို ့သတင္ရဟိန္ ့ဘာေရ။

ရုံးေပါင္းစည္းရီး ေအာင္ၿမင္ စြာနန္ၿပီးစီးလားေရ အေၾကာင္းကို ကိုယ္တိုင္အစည္းအ၀ီး တက္ေရာက္သူ ေၿမပံု(ဖိုးတုတ္) ကို ဆက္သြယ္ မီ္းစြာမွာ ဟုတ္ပါယင့္အိုက္ကို၊ ေဒနိန္အစည္းအ၀ီး ကို မေလးသွ်ားမွာဟိန္ေရ ရခိုင္အဖြဲ ့အားလံုးတက္ေရာက္ကတ္ေတ ။ ပူေခ်ာင္းဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွာ မကန္ဘာ ေထာ ။ အခုၿပဳလုပ္ေတ အစည္းအ၀ီး စြာ ေနာက္ဆံု အစည္းအ၀ီး လို ့ေၿပာလိုရဘာေရ။ အားလံုးလက္မွတ္ထိုးၿပီးကတ္ပါဗ်ာလ္ ။ ေပါင္းစည္းရီးအတြက္ ပါေလ ။ ေနာက္ဆက္ေၿပာခစြာက arrc တစ္ရုံးတည္း အေကာင္အထည္ေဖၚဖို ့ ရွိလုပ္ငန္းစိုင္နင့္ ပတ္သတ္ လို ့အစည္းအ၀ီးကို ၁၄၊၈၊၂၀၁၁ နိန္ ့လုပ္လားဖို ့ဟိန္ ့ဘာသိေရလို ့လည္း ေၿပာခပါေရ ၊ ေဒနိန္ ့အစည္းအ၀ီး မွာ ALD မွ ဒုအတြင္းေရးမွူး ခိုင္ၿမတ္မင္း(ေခၚ)အာရီလင္း ကိစၥ စေကေၿပာခပါေမ ။ အခုသူ တက္ေရာက္စာက ၿပည္သူတစ္ေယာက္အေနနင့္ တက္ေရာက္ စာဘာ ၊ အကြ်န္ ့အနားမွာ သူဟိန္ဘာေရ လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး တစ္ခုေလ့ မလုပ္ခဘာ ကာ ။ၿပည္သူတိ စကားေၿပာခြင့္ ၿပဳေရအခါ ေတာ ေၿပာခြင့္ရလို ေၿပာခစြာဘာရာ ။ အေကာင္းဖက္ က ၾကည္ပီးစီခ်င္ဘာေရ။ ေဒပိုင္ေပါင္းစီးလား စြာကို ရင္ထဲမွာ ခံစားနိန္ေရ ခံစားခ်က္ ကိုလည္ ေၿပာၿပဘာသိေရ၊ အတိုင္း မဟိန္ ့ ႏိုင္ေအာင္ ဝမ္းသာပီတိ ၿဖစ္ရေရ ဆိုေက ပိုလားဖို ့လို ့ မထင္ႏိုင္ ဘာ    အိုက္ကို ။ ေဒဟင့္ က အကြ်န္ရင္ထဲကလာေရ မွန္ေသာ သစၥာစကါးဘာ လို ့ ကိုဖိုးတုတ္ (ေၿမပံု) ကအားပတရ ေၿပာၿပလားပါေရ။

မေလးသွ်ားေရာက္ ရခိုင္ဒုကၡသည္ရုံးတိ ေပါင္စည္းလားေရသတင္းကို အေမရိကန္ နိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ   ့ မွာ နီထိုင္ေရ ဦခိုင္ေအာင္ေက်ာ္ က ၾကိဳဆိုလိုက္ပါေရ။ တၿခားနိုင္ငံတကာ   ေရာက္ရခိုင္သားတိ ကလည္း ၀မ္းေၿမာက္၀မ္းသာ ဟိန္ ့ေရအေၾကာင္း သတင္ရဟိန္ ့ ဘာေရ၊ နိုင္ငံရီးကိစၥတိနင့္ လံုး၀ပတ္သက္စြာ မဟုတ္ဘဲ ဒုကၡသည္ရံုးဆိုစြာ ဒုကၡသည္ကိစၥနင့္ရာ ပတ္သက္ စြာရာ ျဖစ္ေတလို ့လဲ ေျပာကတ္ေရပိုင္ ရခိုင္ဒုကၡသည္ရီးရာ ကိစၥကို စုေပါင္းလုပ္နိုင္ကတ္္ဖို ့လို ့လဲ   ေမ်ွာ္လင့္ကတ္စြာ   ျဖစ္ေတလို ့ သိရပါေရ ။ မေလးသွ်ားနိုင္ငံမွာ ရခိုင္အပါအ၀င္    ၿမန္မာဒုကၡသည္ ကိုးေသာင္းေက်ာ္ ဟိန္ေရ လိုUNHCR ၀တ္စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖၚၿပထားဘာေရ။

လူမဆန္ေရ ကုလားစုတ္ မုဒိမ္းမွုက်င္႔ရန္ၾကံစီရာက အေနာက္ဘဂၤလာ ေတာင္ထက္နိန္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမိသားတစု၏ သံုးေလာင္းၿပိဳင္ လူသတ္မွူ

july,30 ရခိုင္ရိုးမ။ ။။ဘဂၤလားေဒခ်္ ႔နိုင္ငံ စစ္တေကာင္း ေတာင္တန္းနယ္ ရြာေတာ္ခရိုင္ လမားၿမိဳ ့နယ္ သိုဒလီမူဇာ ေရႊေအာင္မာေဇာင္းရြာက  ေတာင္ယာလုပ္ကိုင္စားနိန္ေရ(ယာတဲ)ေတာင္ထက္နိန္ရခိုင္လူမ်ိဳးႏြယ္စု

မိသားစု တစုကို ဂနိန္႔ မြန္းေဇာင္း ဘဂၤလာနာရီသံုးနာရီခြဲ အခ်ိန္က လူမဆန္ေရ ကုလားစုတ္တေကာင္ၿဖစ္သူအဖ ခ်ာဇာဟန္းကာရ္ဘာရီ၏ သား အာက္ဘာမူဆတ္(၁၉)ႏွစ္ကခါမ(ယာတဲ)   ေဆာက္လုပ္ထားေရနိန္ရာသို႔လာေရာက္ ၿဗီးဦးေအာင္သာဦး(၆၀)နန္႔သမီးလွမိုးသူ(၃၃)ၿမီးေခ်   ေမာင္နုစိန္ (၅)ႏွစ္ရို ႔အား လူမဆန္စြာ ဓါးနန္႔ လိုင္ကိုအသီခြတ္သတ္္လိုက္ေၾကာင္းသတင္းရဟိဘာသည္။

အခင္းၿဖစ္လားပံုကို လူ႔အခြင္႔အေရးနန္႔သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိမ္းသိမ္းရီး အဖြဲ ႔က စည္းရံုးေရး တာဝန္ခံ ကိုေအးထြန္း က ရခိုင္ရိုးမကို ေဒပိုင္ေၿပာၿပဘာသည္။ “ေတာင္ထက္နိန္ရခိုင္တိေရ ရြာကထြက္လို႔ေဒအခ်ိန္မွာ လူတိုင္းလိုလို ယာလုပ္ ကတ္ပါေရ ေယခါ ခါမ(ယာတဲ)မွာ ေဒမိသားစုရို ႔နိန္ကတ္စြာမွာ ဦးေအာင္သာဦး သမက္ ေမာင္ေစာသာ (၃၆)စ်ီးကို လားခေရ သမီးေခ်ဦးၿမသိန္း(၁၃)တေယာက္ထိုင္လို႔ အမိအဖိုး ေမာင္ေခ်ရို ႔ ထမင္း စားၿဗီးလို႔ အိပ္နိန္ကတ္ခါ အာဘူမူဆတ္(၁၉) ကုလား ခါမ(ယာတဲ)ကိုဝင္လို႔ ရီေတာင္းေသာက္ေတ ေယခါ မမေခ်တေယာက္တည္း ၿမင္လို႔အား တင္ဖို႔လုပ္ခါ ေအာ္လို႔အဖိုးကိုေခၚေရ အဖိုးၿဗီးလို႔ လာေရခါ ဆီးပနာခြတ္ေတ အဖိုးလဲက် လားလို႔ ေအာ္သံၾကားေက အမိနိုးလို႔ထြက္လာေရခါ အမိကိုလည္း ခြတ္ေတခါ ဦးၿမသိန္း ကြ်ီးၿဗီးေက ေတာစပ္မွာပုန္းလို႔ၾကည္႔နိန္ေရ ေယခါ ကုလားစြာ အရာလူဟိဖို႔လို႔ရွာေရခါ ေမာင္ေခ်နိုးဆိုက္က်လို႔ လိုင္ကို အိပ္ရာထဲမွာလွီးလိုက္ေတ ေအာ္သံကြ်ီးသံတိကို ၾကားလို႔ အနားက ခါမ(ယာတဲ)မွာဟိေရလူတိ ဆင္ေရာက္ေတထင္လို႔ ေအာ္ၿဗီးေက ဝိုင္းလာကတ္ေတခါ ကုလားထြက္ၿဗီးလားေရသြီး ရဲရဲ ေဂါင္းတၿခား ခႏၵာတၿခား အေလာင္းတိနန္႔ သီကံမေရာက္ေတ ဦးၿမသိန္းစြာ သြီးပ်က္လို႔ ေၾကာင္နိန္ေရ မိုဘိုင္းဖုန္းက တနိုင္ငံလံုးမွာNetworkရေရ အတြက္ခ်က္ခ်င္း ဌါနာဂတ္ကို အေၾကာင္းၾကားခါ နာရီဝက္အတြင္း ရဲကေရာက္လို႔ ဝိုင္းကတ္ေတခါ လူမဆန္ေရ လူသတ္ေကာင္ကို ဖမ္းမိေရ ပါးနီးဝန္းက်င္က လူတိနန္႔ အတြိမပီးဘဲ အၿပင္းလူသတ္ေကာင္နန္႔ သီဆံုးလားသူရို ႔အေလာင္းကို လမားၿမိဳ ႔သို႔ယူေဆာင္လားေၾကာင္းကိုေၿပာၿပဘာသည္။

လမားၿမိဳ ႔ဌါနာဂတ္ကို ရခိုင္ရိုးမက ဖုန္းဆက္မိန္းၿမန္း ေရခါ တာဝန္က် ရဲအရာဟိက “ အခင္းၿဖစ္ေတ နိန္ရာနန္႔ တအုပ္စုတည္းက်ေရ မူဆလိမ္းရြာက မသခၤါေရ အာက္ဘာမူဆတ္ကို ေလာေလာဆယ္ ဖမ္းဆီးလို႔ စစ္ဆီးနိန္ေရ သူက ေဒကိစၥကို တခုလည္းမသိ ဝန္မခံလို႔ေၿပာနိန္ဘာေရအေလာင္းတိကိုရြာေတာ္ၿမိဳ႔ရင္ခြဲရံုကိုုုပို႔လိုက္ပါသည္ဟု ေၿပာဘာသည္။

စာရြီးဆရာ ရခိုင္ဆန္းက်မ္းေဗဒ သုေတသီ က်ားၾကီး ဦးေက်ာ္ခိုင္က “သတင္းၾကားစြာနန္႔ ကုလားရခိုင္ လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္း မၿဖစ္ေအာင္ ခ်က္ခ်င္းစစ္တပ္က လိုက္လာၿဗီးေက ယင္းအနားကိုမလားရမထြက္ရ လုပ္နိန္ေရ ေယေကလည္း လူမဆန္ေရ ကုလားစုတ္ လူသတ္ေကာင္ကို ၾကိဳးစင္တက္ေအာင္ ေဒတရက္ႏွစ္ရက္အတြင္း ကြ်န္ေတာ္ရို ႔ဆႏၵၿပဖို႔ စစ္မွန္ေရ တရားစီရင္ခ်က္ ခ်နိုင္ေအာင္ စာရြက္စာတန္းၿဖန္႔ဝီလို႔မီဒီယာကတဆင္႔ စနစ္တက် လုပ္ေဆာင္လားဖို႔လို႔ လည္းရခိုင္ရိုးမ ကိုေၿပာၿပဘာေရ”ယင္းေနာက္“ဘဂၤလာအစိုးရစြာအဂု အခ်ိန္မွာတနိုင္ငံလံုး ဘဂၤလီလူမ်ိဳးရာဟိေရ ဟိုးရွိက်ေရ လူမ်ိဳးတိ
ေဒနိုင္ငံမွာမဟိလို႔ ကမၻာကို ေၿပာၾကားထားေရ လႊတ္ေတာ္မွာ ၇ ရက္အတြင္း အတည္ၿပဳပိုက္လို႔ ရွိလ ၉ ရက္နိန္႔ ေတာင္ထက္နိန္ ရခိုင္ သက္ ဒိုင္းနက္ လင္းေဂ႔ ၿမိဳ ခ်င္း ၿမံဳ အစဟိေရလူမ်ိဳးတိ ဆႏၵၿပဖ႔ို လုပ္နိန္ကတ္လို႔ လံုၿခံဳရီးတင္းက်ပ္ထားေရ ၾကားက ေဒပိုင္ ကိစၥတိ ေပၚေပါက္နိန္ေရအတြက္ လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္းတိ ၿဖစ္ပြါးဖို႔ စိုးရိမ္နိန္ေၾကာင္း အစိုးရနန္႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးယူထားေရအဖြဲ႔(JSS)ကေၿပာရီးဆိုခြင္႔ဟိသူကိုညိဳလွေမာင္ကရခိုင္ရုိးမကိုေၿပာၿပခပါေရ။


ခိုင္ဥကၠာပ်ံ(ေလးဝတီဝိုင္းေတာ္သား)

အကြ်န္နားလည္ေရ အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရး

အကြ်န္နားလည္ေရ အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရး
National Politics Myo Khaing

ေခတ္မွီရခိုင္စာနင့္ ပါတ္သက္၍ စံတခုအျဖစ္ မဟာပညာေက်ာ္မူ လုပ္ဖို ့ စြာကို သေဘာထားေတာင္းယူျခင္း

ေလးစားစြာျဖင့္ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအားတင္ျပပါသည္

၁။။ အေမရိကန္နို္င္ငံနယူးေယာက္ျမိဳ့မွာနီထိုင္ေသာရခိုင္မ်ိဳးသ်ိဳက္တခ်ိဳ့ကရခိိုင္စာနင့္ ပါတ္သက္၍ စံတခုအျဖစ္ မဟာပညာေက်ာ္မူလုပ္ဖို ့စြာကို အစီးအ၀ီးတခုျပဳလုပ္ခပါသည္။ ယင္းအစီးအ၀ီး မွတ္တမ္းဗီြဒီိယုိကိုလည္း
ဒီဗြီဘီလိုက္(စေလာင္း)တီဗြီမွထုတ္လႊင့္လားခေရပိုင္ေလး၀တီအာရကန္၀ပ္ဆိုက္(http://www.laywaddyarakan.com/)မွာပါတင္ျပထားပါသည္။

၂ ။အေမရိကန္နိုင္ငံနယူးေယာက္ျမိဳ့မွာနီထိုင္ေသာသမိုင္းပညာရွင္ ဆရာၾကီးေဒါက္တာ ဦးေအးေက်ာ္ နီအိမ္မွာ ယင္းအစီးအ၀ီးကိုျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဆရာၾကီးမွာ အသက္အရြယ္အရ ၾကီးျမင့္လာေရအတြက္
အခုပိုင္ရခိုင္စာကိုစံတခု အျဖစ္ျပဳလုပ္ခ်င္ေရစိတိဆႏၵဟိ ေၾကာင္းတင္ျပပနာေဒဂုပိုင္ ျပဳလုပ္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေယေကလဲ ရခို္င္စာကိုစံထားပနာ အသံုးျပဳဖို ့ ေဆာင္ရြက္စြာမွာ ျပည္တြင္းျပည္ပမွာ သမိုင္းဆရာၾကီးတိ၊
စာရီးဆရာၾကီးတိ၊အနုပညာရွင္တိအပါအ၀င္ရခိုင္လူမ်ိဳးတရပ္လံုးနင့္ ပါတ္သက္နီေရ ကိစၥျဖစ္နီပါသည္။
၃။ ။မဟာပညာေက်ာ္မူမွာ ေရွးရခို္င္ ရွင္ဘုရင္ရို့ဘုန္းမီးနီလ ေတာက္ပခေရ အခ်ိန္ျဖစ္ေတ ေ၀သာလီေခတ္၊ ေလးျမိဳ့ေခတ္၊ဓည၀တီေခတ္၊ေျမာက္ဦးေခတ္က ရီးသားခကတ္ေတ ေက်ာက္စာပီစာတိထဲက ေကာင္းနိုဳးရာရာ
လွပေရစာလံုးေခ်တိကိုရြီးခ်ယ္ပနာလုပ္ထားစြာျဖစ္ပါေရ။
ေယဇူနင့္ေဒေခတ္မွီရခို္င္စာကိုစံထားပနာမဟာပညာေက်ာ္မူအျဖစ္လက္ခံသင့္ယင့္လားဆိုစြာျပႆနာျဖစ္လာ ပါသည္။ ဆရာၾကီးဦးဗသိန္းကမွတ္ခ်က္ သေဘာထားပီးထားစြာမွာ ေရွးေခတ္က ရီးခကတ္ေတ
ရခို္င္စာပီတိမွာ သကၠတစာပီနင့္ ပါဠိစာပီကို အျခီခံပနာ ရီးထားစြာျဖစ္လို့
ယင္းစာတိကိုေျမာက္ဦးေခတ္သံုးစာပီတိထဲမွာေရာေႏွာသံုးလို့ရလို့မွတ္ခ်က္ပီးထားပါေရ။
ေယျပီးေက အခုသံုးနီေရစာမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္သံုး ရခို္င္စာ
ဥကၠာပ်ံမူျဖစ္ေတလို့လဲေျပာေရပိုင္ေဒနိသံုးစြဲနီေရေျမာက္ဦးေခတ္သံုးစာကို စံတခုအျဖစ္ သံုးရဖို ့လို ့ တိုက္တြန္းထားပါသည္။
၄။ ။အခုမ်က္ေမွာက္ကာလမွာသံုးနီကတ္ေတ ကၾကီးခေခြးဗ်ည္းမွာေျမာက္ဦး ေခတ္သံုး ရခို္င္စာျဖစ္ေတ အတြက္ေခတ္နင့္အညီ အခုလက္ရွိသံုးနီေရ ကၾကီးခေခြးဗ်ည္း ၃၃လံုးပါေရရခိုင္ သင္ပုန္းၾကီးကိုရာ သံုး သင့္ေၾကာင္းအၾကံျပဳပီးထားပါသည္။ မဟာပညာေက်ာ္မူမွာဗ်ည္း-၃၆-လံုးထိသတ္မွတ္ထားစြာ ဟိပါသည္။
၅ ။ေယဇူးနင့္ဆရာေတာ္အရွင္သူျမတ္တိ။ရခို္င္သမိုင္းဆရာၾကီးတိ ၊ စာရီးဆရာၾကီးတိ၊ ရခို္င္အနဳပညာရွင္တိ ၊
မ်ိဳးဆက္သစ္ရခို္င္သမိုင္းစိတ္၀င္စားသူတိနင့္ရခို္င္လူမ်ိဳးတိကေဒကိစၥကိုအခုအခ်ိန္မွာ အျဖီပီးသင့္ကတ္ပါဗ်န္လို ့ ထင္ျမင္ယူဆပါသည္။ရခိုင္လူငယ္ရို့မွာရခို္င္မူတခုစံတခုကိုမရသိေရအခါရခို္င္စာစံတခုကိုလိုခ်င္နီကတ္ေတအတြက္အခုအခ်ိ္န္မွာ ေဒခ်င့္ကိုလည္း စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာပါသည္။ ဇါပင္ျဖစ္ျဖစ္
ရခို္င္လူမ်ိဳးတရပ္လံုးကေဒပိုင္ ရခိုင္စာကိုသတ္မွတ္ဖို့စြာမွာအေမရိကန္နိုင္ငံနယူးေယာက္ျမိဳ ့က ျပဳလုပ္နီေသာ မဟာပညာေက်ာ္မူကိုလက္ခံပါယင့္လားဆိုေရမီးခြန္းကိုျဖီဆိုပီးကတ္စီခ်င္ပါသည္။

၆။ေအာက္ပါအျဖီတခုခုကိုပီးကတ္စီခ်င္ပါသည္။
(က)အခုလက္ရွိသံုးနီေသာေျမာက္ဦးေခတ္မူကိုရခိုင္မူအျဖစ္သံုးျခင္းကို လက္ခံပါသည္။
သို့မဟုတ္ လက္မခံပါ ။
။(အသိအမွတ္ျပဳျခင္းကို မွင္ျဖင့္
အမွတ္အသားျပဳလုပ္ပီးစီခ်င္ပါသည္)
(ခ)ေခတ္ေပါင္းစံုကစာလံုးအလွပေခ်နင့္ရီးသားျပဳစုထားသည့္
မဟာပညာေက်ာ္မူကို လက္ခံပါသည္။ သို့မဟုတ္လက္မခံပါ ။။
(အသိအမွတ္ျပဳျခင္းကိုမွင္ျဖင့္အမွတ္အသားျပဳလုပ္ပီးစီခ်င္ပါသည္)

နာေမ -နိစြဲ။ လက္မွတ္


ခိုင္ဥကၠာပ်ံ (ေလးဝတီဝိုင္းေတာ္သား.....0088 01819895026)
အီးေမး(khaingautgapyan@gmail.com)
ကိုသေဘာထားပီးပို ့နိုင္ပါေရ။

ရန္ကုန္ ၿမိဳ့တကၠသို္လ္ရိပ္သာ လမ္းရွိ အေမရိကန္သံရံုးေရွ့မွာ ရခို္င္လူငယ္တိ ဆႏၵျပကတ္ဖို ့လား

အေမရိကန္ နိုင္ငံ ၀ါရွင္တန္ အျခီစိုက္ ျမန္မာ့အေရး ေဆာင္ရြက္ေတ အဖြဲ ့ ( US campaign for Burma ) က သမိုင္းလိမ္ မူဆလင္လူမ်ိဳးတိကို ရခို္င္ျပည္မွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိုးစုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳဖို ့ အရီးကို ၾကားနာပြဲမွာ တင္ျပလိုက္ကတ္ပါေရ။
ယင္းၾကားနာပြဲမွာ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ ဆီးနိ္တ္လႊတ္ေတာ္အမတ္တိက တက္ေရာက္ၾကားနာခကတ္ပါေရ။ ေယေကလဲ အေမရိကန္အစိုးရက ယင္းမူဆလင္လူမ်ိဳးတိကို ေလ့လာရီးလုပ္ဗ်န္ ဆိုေက ယင္းလူမ်ိဳးတိမွာ မူဆလင္လူမ်ိဳးတိရာ ျဖစ္ေၾကာင္း လက္ခံသေဘာေပါက္ကတ္စြာျဖစ္ပါေရ။ ျမန္မာအစိုးရကလည္း ယင္းမူဆလင္လူမ်ိုဳးတိကို တိုင္းရင္းသားလူမ်ိုးစု ( ၁၃၅ ) မ်ိဳးထဲမွာ မထည့္ထားဘဲ ဧည့္နိုင္ငံျခားသားအျဖစ္ရာ အသိအမွတ္ ျပဳထားပါေရ ။ ( US campaign for Burma ) ဆိုစြာ ၀ါရွင္တန္အျခီစိုက္ အေ၀းေရာက္ ညြန္ ့ေပါင္းအစိုးရ ( NCGUB ) နင့္ပါ အျခား အေမရိကန္နိုင္ငံ တ၀ွမ္းလံုးရွိ ဇါဗမာအသိုင္းအ၀န္း တိနင့္လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေတ အဖြဲ ့မဟုတ္ေၾကာင္း သိရပါေရ ။

အခုပိုင္ လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကားနာပြဲလုပ္စြာကလဲ သမိုင္းလိမ္ မူဆလင္ ကုလားလူမ်ိဳးတိက ေဒၚလာစားနီရလို ့ လုပ္ကတ္စြာ ျဖစ္ေၾကာင္းသိသာနိုင္ပါေရ။ ျပည္တြင္းမွာက်ေရအခါ ေဒလူမ်ိဳးကမူဆလင္လူမ်ိုဳးလို ့ဆိုျပီးေက ျပည္ပမွာ ေရာက္တအခါသမိုင္းလိမ္နာမည္နင့္ရခို္င္တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳဖို ့ ေတာင္းဆိုနီကတ္စြာျဖစ္ပါေရ။ ေဒသူရို ့ေတာင္းဆိုစြာမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိုးျဖစ္ရီး၊ လက္ထပ္ခြင့္ကို ရရွိရီး ၊ ခရီးလားလာခြင့္ျပဳရီး ၊ ေမာင္ေတာနင့္ ဘူးသီးေတာင္ ရေသ့ေတာင္ကို သမိုင္းလိမ္ ကုလားပိုင္ ျမိဳ ့နယ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳရီးရို ့ ပါ၀င္နီပါေရ။

ျပည္ပမွာဟိေရ ဗမာမီဒီယာတိ နင့္ အသံလႊင့္ဌါနတိက သမိုင္းလိ္မ္မူဆလင္လူမ်ိဳးတိကို လူ ့အခြင့္အရီး ခ်ိဳးေဖါက္ခံရေရအတြက္ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းအရကာကြယ္ခုခံပီးရဖို ့ဆိုပနာလုပ္နီကတ္ေကလဲ ေဒသမိုင္းလိမ္မူဆလင္လူမ်ိဳးတိက ဇါပိုင္ အကြက္ကိုၾကည့္ပနာ လုပ္နီေရဆိုစြာကို အခုအခ်ိန္ထိသေဘာမေပါက္ေတပိုင္ တခ်ိဳ ့က ေဒၚလာစားနီရလို ့ လုပ္ကိုင္ ပီးနီကတ္စြာျဖစ္ပါေရ ။ ေယေကလဲ ေဒသူရို ့မွာ အာဖဂန္နစၥတန္အျခီစိုက္ တာလီဘန္ အၾကမ္းဖက္သားတိပါးမွာ လက္နက္ကိုင္ သင္တန္းတိကိုတက္ေရာက္နီစြာသတင္းအခ်က္အလက္ကိုထုတ္ေဖၚရရွိထားေရအတြက္ ျပည္ပမွာလဲ ေဒသူရို ့ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေထာက္ခံမူ မပီးစြာတိ ဟိနီပါေရ ။ သမိုင္းလိမ္မူဆလင္လူမ်ိဳးတိက ေဒပိုင္လူ ့အခြင့္အရီးကို အေၾကာင္းျပပနာ အေမရိကန္အစိုးရ ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကားနာပြဲလုပ္ေကလဲ ရန္ကနု္မွာဟိေရ အေမရိကန္ သံရံုးမွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိက ဆႏၵျပပြဲ လုပ္လိုက္စြာထက္ မထိေရာက္လို ့ ေျပာဆိုနီကတ္ပါေရ ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက အေနာက္နိုင္ငံတိက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္လို ့ ေဒပိုင္ အၾကမ္းဖက္သမားတိနင့္ အဆက္အသြယ္ ဟိေရ သမိုင္းလိမ္လူမ်ိဳးတိက ၾကားနာပြဲ လုပ္လာစြာကို လက္မခံေၾကာင္း ဆႏၵျပဖို ့ လိုအပ္စြာရာျဖစ္ပါေရ ။

ယင္းပိုင္ ဆႏၵျပလို္က္ကတ္လို ့လဲ အခုလက္ဟိ ျမန္မာအစိုးရကလည္း ဇါပိုင္နည္းနင့္မွ အေရးယူဖမ္းဆီးျခင္း ျပဳလုပ္ဖို ့ မဟုတ္ေၾကာင္း သိနီရပါေရ ။ ၂၀၀၈- ခုႏွစ္ နိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အျခီခံ ဥပေဒမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိုး ( ၁၃၅ ) မ်ိုးရာ ပါဟိေရအတြက္ ယင္းလူမ်ိဳးစု၏ အခြင့္အရီးကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ နိုင္ငံေတာ္ဥပေဒက ခြင့္ျပဳျပီးသား ျဖစ္ပါေရ ။ ေယဇူးနင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိက ကိုယ့္အဖျမီကာကြယ္ရီးအတြက္ အေနာက္နိုင္ငံတိက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္နီကတ္စြာကို လက္မခံဖို ့ လိုနီပါေရ။ ယင္းအတြက္တာနင့္ အေမရိကန္ ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္မွာ ၾကားနာပြဲလုပ္ခစြာကို လံုး၀လက္မခံေၾကာင္း ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္လမ္းရွိ အေမရိကန္သံရံုးေရွ ့ကို လားပနာ ဆႏၵ လားျပကတ္ဖို ့ လိုပါေရ ။ ေဒပိုင္လားကတ္ေတအခါ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားတိုးတက္ရီးပါတီက ဦးေဆာင္ပနာ ျပဳလုပ္လားေက ဆႏၵျပသူ လူငယ္တိကို ကာကြယ္ပီးစြာတိလဲ ျဖစ္လားနိိုင္ပါေရ ။

ျမန္မာနိုင္ငံ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိုးစု ( ၁၃ ၅ ) မ်ိုးအုပ္စုမွာ သမိုင္းလိ္မ္ မူဆလင္ လူမ်ိဳး မပါေရပိုင္ ရခို္င္လူမ်ိဳးစု ထဲမွာလဲ ေဒလူမ်ိုဳးစုတိက မပါ၀င္ေၾကာင္း သိရပါေရ ။ ရခို္င္ျပည္က ရခိုင္လူမ်ိုဳးစုတိမွာ ရခိုင္၊ သက္၊ ခ်င္း၊ ကမန္၊ ဒိုင္းနက္၊ ျမိဳ ေခၚ ခမီး၊ မရမာလူမ်ိဳးစုတိရာ ဟိပါေရ ။ အခုဆိုေက အာဆီယံနိုင္ငံအုပ္စုမွာ ျမန္မာနို္င္ငံက ဥကၠဌရာထူးကိုရဖို ့ အတြက္ မူဆလင္လူမ်ိဳးတိကို နီရာခ်ထားပီးနီေရ သေဘာမ်ိဳးနင့္ လုပ္လို္က္ေကမူဆလင္ဘာသာ၀င္နို္င္ငံတိက ျမန္မာအစိုးရကို ဥကၠဌနီရာမွာ သေဘာတူေၾကာင္း လက္ခံနီကတ္ဖို ့လို ့ ျပင္ဆင္နီကတ္စြာ ၾကားနီရပါေရ။

ေလာေလာဆယ္မွာ မူဆလင္လူမ်ိဳးတိကို ခရီးလားလာခြင့္ကို စစ္ေတြက နီပနာ သံတြဲကနီပနာ လားခြင့္တိ ရန္ကုန္ကို ပီးလိုက္ပါဗ်န္။ ေနာက္ဆိုေက သမိုင္းလိ္မ္မူဆလင္ လူမ်ိဳးတိကို ရခိုင္တိုင္းရင္း အျဖစ္ အာဆီယံနိုင္ငံတိက ဖိအားပီးလို ့ အေနာက္နိုင္ငံတိက လိုက္လုပ္ပီးလိုက္ရေရ ဆိုေက ေမာင္ေတာ ။ ဘူးသီးေတာင္ ၊ ရေသ့ေတာင္ ျမိဳ ့နယ္တိက သမိုင္းလိ္မ္လူမ်ိဳးပိုင္ နာမည္နင့္ ျမိဳ ့နယ္ျဖစ္လားလီကတ္ဖို ့လို ့ ၀ီဖန္သံတိ ထြက္လာနီပါေရ ။ ေယဇူးနင့္ အယင္ဆံုး ရခိုင္မ်ိဳးခ်စ္ လူငယ္တိက အေမရိကန္ သံရံုးေရွ့မွာ ရခို္င္လူမ်ိုဳးထဲမွာ ( ၇ ) မ်ိုဳး ရာ ဟိေၾကာင္း ။ သမိုင္းလိမ္လူမ်ိုးတိမွာ မူဆလင္လူမ်ိဳးတိ ျဖစ္ေၾကာင္း ။ ေဒလူမ်ိဳးတိက ရခို္င္ျပည္မွာ မဟိေၾကာင္း ။ အေနာက္နိုင္ငံက ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္စြာကို လက္မခံေၾကာင္း ဆႏၵလားျပကတ္ဖို ့ လိုေရလို ့ေျပာဆိုနီကတ္ေၾကာင္း သတင္းၾကားသိရပါေရ ။

ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္ ရခိုင္စာရီးဟန္ သံုးမ်ိုဳး

ေျမာက္ဦးေခတ္ကို သံုးပိုင္းခြဲၾကည့္ေက ေခတ္လယ္ဆိုစြာ မင္းဘာဘုရင္ သီရိသုဓမၼရာဇါ စိုးစံခုႏွစ္ထိကို သတ္မွတ္နိုင္ပါေရ။ ခရစ္ႏွစ္-၁၅၃၁-က- ေ၆၃၈- ထိျဖစ္ေတ။ ေအ ေခတ္မာ ရခိုင္ဘုရင္ရို ့ ၏ တန္ခိုးၾသဇါေရ အထြဋ္အထိပ္သို ့ ေရာက္ခေရ ။ နိုင္ငံရီး၊ စီးပြါးရီး စာပီ အပါအ၀င္ ယိုင္ေက်းမူ စေရ အရာခပ္သိမ္းမာ ရခိုင္သားရို ့ အပါအ၀င္ ယိုင္ေက်းမူ စေရ အရာခပ္သိမ္းမာ ရခိုင္သားရို ့ ေရႊထီးေဆာင္း ဂုဏ္ယူနိုင္ေရ ေခတ္ျဖစ္ပါေရ။

ေအ ေရႊထီးေဆာင္းနိုင္ခေရေခတ္မာ စာပီရီးဟန္က ဇါပိုင္ဟိပါေလး။ ေက်ာက္စာပီစာ ၊က်ြန္းရြာ၊ ေတာ၇ြာရို ့မာ လူမ်ိဳးဓေလ့ ဘာသာဘာ၀ သီဆိုကတ္ေတ အေရြ ့ကဗ်ာတိက ေကာက္နဳတ္တင္ျပလားပါေမ။ ရီးဟန္ဆိုလို ့ စကားျပင္ ကဗ်ာလကၤကာ ရီးဟန္ရို ့ကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတင္ျပစြာ မဟုတ္ပါ။ သဒၵါဖြဲ ့ ့စည္းပံု သေဘာကို အျခီခံဗ်ာ ၊ နာမ္၊ၾကိယာ ၊ ၀ိဘတ္သံုးစြဲပံုေလာက္ကိုရာ ခ်ံဳဗ်ာေျပာလားပါေမ။ ယင္းပိုင္ေျပာယက္ပင္း ရီးဟန္သံုးမ်ိဳး ပံုသ႑န္ေပၚလွာပါလိမ့္ေမ။ ပထမရီးဟန္ကို ေက်ာက္စာႏွစ္ခုက ၀ါက်အခ်ိဳ ့ကို ေကာက္နဳတ္တင္ျပဗ်ာ ယွင္းလင္းလားပါေမ။
(၁) ၁။ သကၠရာဇ္ -၉၁၅-ေတာ္သလင္းလဆန္း
(၂) ငါးရက္-၅-တက္နိတပိုင္ ငါးနာရီတြင္ သီရိ
(၃) သူရိယဓမၼရာဇါ အမည္ေတာ္ဟိေသာ မင္းေစာတည္ေတာ္
(၄ ) ျပဳခယ္ေသာဒုကံေက်ာင္းတြင္ လယ္နင့္ျမီ အေရွ့သ်ွစ္
(၅) ေသာင္း ေတာင္ျခီနင့္ ( ရုပ္ရွင္ေတးကဗ်ာ -၂၀၀၁-ခု-ဇူလိုင္-စာ-၅၃ )
၂---- သကၠရာဇ္-၉၅၅-ခု တပိုပ္တြဲလဆန္း ငါးရက္ -၄-နိ န၇ာဓိပတိေရႊနန္းသ််င္ မိန္ ့ေတာ္မူေသာ ၀ါဆိုလတြင္ အလိုေတာ္ျပည့္မည္ဟူ၍ ဆို၀္သည္မွန္ေသာေၾကာင့္ ----လယ္ကိုသာစိုင္ျမီဆက္ စာစီ၍ ကံပဲထားသည္။ ေရွ့ေတာ္ခံ ငရွူအ၊ ငရဲကၠ ႏွစ္ေယာက္ အသံခ်ခ်သွ္ သံက်ကသံေပါက္ထက္ျပင္ အေတာင္အမွတ္မယူပီ၏ ( ရခိုင္ညြန္ ့ဖူး ၊ ပညာဂုဏ္ရည္ ပုံႏွိပ္တိုက္ ၊ရန္ကုန္၊ ၁၉၆၈-ခု-စာ-၉-)
အထက္ပါ သာဓကႏွစ္ခုမာ အမွတ္((၁ ) သာဓကေရ အေမ မင္းဘာဘုရင္ ( ၁၅၃၂-၁၅၅၄) လက္ထက္ ရီးထိုးခစြာပါ။ အမွတ္(၂) သာဓကကို မင္းဘာျမီေတာ္ မင္းရာဇါၾကီး ( ၁၅၉၃-၁၆၁၂) က ရီးထိုးထခစြာပါ။
ေက်ာက္စာအရီးအသားႏွစ္ခုမာ ယင္းေခတ္ ရခိုင္သားတိ သံုေးရစကားလံုးတိကို သဒၵါအျမင္နင့္ အမ်ိဳးအစားခြဲ ၾကည့္ေက နာမ္၊ ၾကိယာ၊ ၀ိဘတ္လို ့ သံုးမ်ိဳး ထြင္လွာပါေရ။ သာဓက(၁) မာ ပါေရ နာမည္ မပါဘဲ နာမ္ ( ၁၆ ) လံုးပါေရ ။( သကၠရာဇစ္၊ ေတာ္သလင္း၊ လဆန္း၊ ရက္၊ တက္နိ၊ တပိုင္၊ နာရီ ။အမည္။ မင္းေစာ၊ ဒုတ္ကံ၊ ေကာ်င္း၊ လယ္။ ျမီ။ အအျခာ၊ အေရွ့၊ သ််စ္ေသာင္း ။ ေတာင္ျခီ ) ။
ၾကိယာႏွစ္လံုးပါေရ ။ ( ဟိ-စိ-တည္၊ ) ။ ၀ိဘတ္ ( ၅ ) လံုးပါေရ ။ ( ေတာ္ - ေတာ္၊ ခယ္၊ ေသာ။ ႏွင္ )
သာဓက( ၂) မာ နာမ္ ( ၁၆ ) လ့ုံးပါေရ ။ ( သၾကစ္၊ တပို ၀္တြဲ လဆန္။ ရက္၊ နိ။ ေရႊနမ္ရွင္။ လယ္။ သာစိုင္ျမီဆက္ ။ ကံပဲ( ကမ`ေည္း) ။ ေရွေတာ္ခံ။ ငရွအ၊ ငရဲကၠ။ ႏွစ္။သံ။ သံက်သံေပါက္။ အေတာင္အမွတ္။ ၾကိယာ (၆ ) လံုးပါေရ ။ ( မိန့္။မူ။ စား။ခ်။ယူ။ပီ ) ။ ၀ိဘတ္ ( ၈ ) လံုးပါေရ ။ ( ေတာ္။ကို။စီ။ဟူ၍၊ သည္။ထက္။အျပင္။ ၏ )
ေက်ာက္စာ ေကာက္နဳတ္ခ်က္နွစ္ခုက ထြက္လွာေရ နာမ္၊ၾကိယ.ာ။ ၀ိဘတ္ရို ့နင့္ နိုင္းယွဥ္ၾကည့္ေက တူစြာတိကုိေလး တြိရေရ ။ ကြဲစြာတိကိုေလး တြိရပါေရ။ တူစြာတိက နာမ္။ ၾကိယာ။ စကားလံုးရို ့ ျဖစ္ေတ။ တစ္လံုးစီ စိစိႏွံ႔ႏွံ႔ စစ္ၾကည့္ေက နာမ္စကားလံုး " အေရွ့၊ ေရွ့ေတာ္ခံ ။ ႏွစ္လံုးရာ စိေကေသ်် ေျပာဖို ့ ဟိပါေရ။ ယင္းယွင့္က ေရွ့ ဆိုေရ သရ ျဖစ္ေတ။

ေအနိ ရခို္င္အေျပာမာ ရွိလို ့ရာ အိသရသံနင့္ သံုးနီကတ္ေတ။ ယင္းသရသံတခုက လြဲေက က်န္ေရ နာမည္စကား လံုးတိ အားလံုးမာ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္က စကားနင့္ ေအနိ ေခတ္စကားတူပါေရ ။ ၾကိယာစကားလုံးတိကို နိုင္းယွဥ္ၾကည့္ေက ေလ့ေသာ ့ ထပ္တူလို ့ ေျပာနိုင္ပါေရ ။ ဟိ တစ္လံုးရာ အသံစေက တရြိရြိေလ််ာလွာပါေရ ။ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္က ဟိ ၾကိယာကို အထူးသျဖင့္ စစ္ေတြ တိကေတာ့ မသံုးကတ္ပါယာ။ သူရို ့က စံက် ျမန္မာစကားသံ ရွိ ( အသံထြက္ယွိ) လႊမ္းမိုးခံရပနာ ယွိလို ့ ေျပာနီကတ္ပါေရ ။ လယ္သမား ။ယာသမား ။က်ြန္းရြာလူထု အမ်ားစုကေတာါ့ခါ ဟိ-ဟိန္ ့- လို ့ သံုးနီကတ္စြာတိကို တြိရပါေရ ။ ။ ( မင္းဘာဘုရင္ ေက်ာက္စာမာ အေရွ့သံုးစြာကို တစ္နီရာတည္းရာ တြိရပါေရ ။ က်န္ေရ ၀ါက်တိမာ ေတာ့ခါ အရွိ လို ့ခ်ည္း ခုႏွစ္ နိရာ ေတာင္ သံုးထားစြာ ကို တြိရပါေရ။ ယင္းေခတ္မာ အေ၇ွ့၊ အရွိ လို ့ ႏွစ္မ်ိုး သံုးေရလို ့ ဆိုရပါဖို ့။ စကားခ်ပ္။ ) နာမ္နင့္ ၾကိယာကို နိုင္းယွဥ္ၾကည့္ျပီးေက သဒၵါကိုကိစၥမာ ေကာင္းေကာင္း အရီးပါ အရာေရာက္ေတ ၀ိဘတ္( Particle ) စကားလ့ုံုး တိကို စစ္ၾကည့္ကတ္ပါေမ။ ၀ိဘတ္စကားလံုး ေသွ်တိေရ သီးျခားအဓိပၸါယ္ မဟိေကလဲ ေသာ့ ၊ ၀ါက်ဖြဲ ့စြာမာ ေတာ့ ဗ်ာလ္။ သူမပါေက နာမ္နင့္ ၾကိယာစကားလံုးတိ အသက္၀င္လွာပါေရ ။ ၀ိဘတ္စကားလံုးေသ််တိ အရီးပါပံုကို ဆရာၾကီးဦး၀န္ ( မင္းသု၀ဏ္) ကမစၥာတာ စတီး၀ပ္ က်မ္းကိုးကားဗ်ာ ေအပိုင္ တင္ျပဖူးပါေရ ။

ျမန္မာဘာသာတြင္ နာမ္ ၊ ၾကိယာနင့္ ပစၥည္းမ်ားဟူ၍ အစိတ္အပိုင္း ( ( ၀ါစဂၤ) သံုးပိုင္းသာ ရွိသည္။ ပစၥည္းမ်ားကုိ ( ၀ိဘတ္) မ်ားကို မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးတတ္လ််င္ ျမန္မာသဒၵါကိစၥ ျပီးေတာ့သည္။ ။( ျမန္မာမူ ပထမတြဲ ။ တကၠသိုလ္မ်ား ပံုူႏွိပ္တိုက္ ။ ၁၉၇၅ ။ စာ-၂၄-၂၅ )
ေအအဆိုကို မွတ္ေက်ာက္သေဘာ သံုးပနာေျမာက္ဦးေခတ္လယ ္ေက်ာက္စာတိမာပါေရ ၀ိဘတ္တိကို ေအေခတ္သံုး ရခို္င္စကားတိထဲက ၀ိဘတ္တိနင့္ နိုင္းယွဥ္ၾကည့္ကတ္ပါ္ေမ။ မွတ္ေက်ာက္ သေဘာသံုးရစြာ အေၾကာင္းရင္းက ရခိုင္စကားေရ ထား၀ယ္ ၊ အင္သား၊ ေယာ၊ ဓနဳ ၊ ေတာင္ရိုး၊ မြန္ ရို ့ကပပိုင္ မ်ိဳးတူသံကြဲ ျမန္မာဘာသာျဖစ္လို ့ ၀ါစဂၤ သတ္မွတ္စြာမာ ျမန္မာဗမာနင့္ ေယဘူယ်သေဘာတူ နီကတ္ေတလို ့ ဖျစ္ပါေရ။ ေက်ာက္စာေကာက္နဳတ္ခ်က္ တိက ၀ါက်တိမာ ( တြင္ ။ ေတာ္၊ ခယ္၊ ကို၊ စီ၊ဟူ၍ ၊ သည္။ ထက္။ အျပင္။၏) ဆိုေရ ၀ိဘတ္။ ( ၁၀ ) လ့ုံးပါပါေရ ။ ယင္း(၁၀ ) လံု့ုးမာ ၀ိဘတ္ကို ေျမာက္ဦးေခတ္မာ သံုးေရပိုင္ ေအနိအေျပာမာေလးေသာ့ သံုးပါသီးေရ။ ( တြင္။ ဟူ၍ ၊ သည္။ ႏွင့္ ။ ၏ ) ၀ိဘတ္ကိုေတာ့ခါ ေအနိအေျပာမာ မသံုးပါယာ။ ေယဇူးနင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္သံုးက်ေက ၀ိဘတ္သံုးနံဳးးပံုေရ ေအနိအေျပာ၀ါက်က ၀ိဘတ္သံုးနံုးပံုနင့္ ကြဲျပားနီျခားနားေရလို ့ ဆိုနိုင္ပါေရ။ ေက်ာက္စာရီးဟန္နင့္ ေအနိအေျပာဟန္ ကြဲလြဲနီေရလို ့ ေကာက္ခ်က္ခ်နိုင္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ ၀ိဘတ္သံုးပံု ညီစြာကို ၾကည့္လို ့ ယင္း ဟန္ကို အမ်ိဳးအစားတစ္ခုလို ့ သတ္မွတ္နို္င္ပါေရ ။
ပေဇါင္ဆိုေက ယင္းေက်ာက္စာတိကုိက ၀ိဘတ္အသံုးဟန္နင့္ ယင္းေခတ္ အေျပာအသံုးဟန္ရို ့က တူကတ္လား ကြဲကတ္လား ။ ရီးဟန္္ ကတမ်ိုး ေျပာဟန္က တစ္မ်ိဳးလား။
ေအကိစၥကို သိနိုင္ေအာင္ ယင္းေခတ္က အေျပာနင့္ နီးစပ္ေတ ေတးကဗ်ာတိကို စိစစ္ၾကည့္ကတ္ပါေမဖို ့ လိုပါေမ။
မင္းရာဇါၾကီးနင့္ သားေတာ္ အိမ္ရွိ မင္းခေမာင္း ရို ့ လက္ထက္ မာ စာဆိုအမတ္ပညာဟိ အျဖစ္ မင္းခေမာင္းေရ စာဆိုေတာ္္ၾကီး ဥကၠာပ်ံေရ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္ မာ ထြန္းေတာက္ခေရ ဧရာမ စာပီတန္ေဆာင္ပင္ ျဖစ္ပါေရ ။ ဥကၠာပ်ံ၏ -၁၂- ရာသီ ရတု ေတးဖက္သို ့ႏြယ္ေရ ကဗ်ာ မ်ိဳး ျဖစ္ေတအတြက္ အေျပာနင့္ နီးစပ္ပါေရ။ ၀ိဘတ္တိသံုးေရအခါ ေက်ာက္စာမာပါေရ တြင္ ၊ သည္။ ၏ ရို ့ကို ေအနိ အေျပာမာ သံုးေရ ၀ိဘတ္တိ ေလးသံုးပါေရ ။ ေအာက္မာၾကည့္ပါ။
( ၁ ) ေဟမန္ကုန္ေျပာင္း ။ လတေပါင္းသည္။ ခ်မ္းေဆာင္းႏြီ ကာလ၊ တပါင္းမင္းလြင္၊ ရြက္က်င္ေတာင္လီထက။ ၾကြီက်ပင္တကာ။ ပုရစ္နဳေဆာင္၊ သီကံုးူေယာင္သို ့၊ ေျခာက္ေရာင္စိမ္းျခည္ျဖာလွ်က္၊ ရွူေခ်ေသာ္ လြမ္းဘြယ္ပင္တိ၊ ပြင့္သီးတကာပင္၊ ပင္တိုင္းမွာလည္းသည္၊ ခ်ိန္ခါညီညွိသို ့၊ ၾကည့္သရြိလြမ္းေယာင္ဖြီ။ တေပါင္းမင္း လြင္။ ရြက္က်န္ရတုက။ ကံုးသီဟန္ႏွယ္မျပား၊ ဆယ္ေခ်ာင္း ထိပ္မိုး၊ ဖုနး္လွ်ံမ်ိဳးကို ။ ရွိခိုးေတာင္းပန္၏ေလ ။ ( တေပါင္းလ )
( ၂) တန္ခူးကုန္ျပန္၊ တာသၾကၤန္သည္၊ လြန္လတ္သည္။ ခုဆန္းမည္ကဆုန္လ၊ ေမာင့္ေၾကာင့္စိတ္ပူ၊ ေမြွးသူ တတႏွင့္ -- ( ကဆုန္လ)
( ၃ ) --- ငွက္၀ါမူ တဌါန ။ ၾကြင္းေဆာ္သည္ လွ်င္စြာ ေရာက္ပ်ာလားဟု ---( ေတာ္သလင္း )
( ၄ ) ရိုးျခင္းထဲတြင္း၊ အလြန္ျပင္း၍ ခ်မ္းျခင္းေဇါင္ဆိုးသည္တည္း -- ( နတ္ေတာ္လ )
( ၅ ) --တမ်က္ေတာင္ မရွက္ခ်င္၊ ဆုမ္းေရ ဆုမ္းေရ - လမည္သည့္ကို -- ( တပိုးတြဲ )
( ဥကၠာပ်ံ - ၁၂- ရာသီ ရတု- JBRS,Vol -13 part 11,1923 )

အထက္ပါေကာက္နဳတ္ခ်က္ကို ေလ့လာၾကည့္ေက နာမ္၊ ၾကိယာစကားလ့ုံး သံုးစြဲစြာမာ ေအနိအေျပာနင့္ မျခားနားေၾကာင္း တြိကတ္ပါဖို ့။ ၀ိဘတ္သံုးစြဲပံုမာရာ ကြဲစြာကြဲ ၊ တူစြာတူ၊ ေရာဗ်ာ သံုးစြာကို တြိရပါေရ။ နမူနာ ေကာက္နဳတ္ျပရေက တြင္ ။ သည္၊ ေသာ္၊ စြာ၏ ၀ိဘတ္တိစြာ ေအနိအေျပာနင့္ ကြဲလြဲေရစကားလံုးတိျဖစ္ပါေရ။ ယင္းစကားလံုးတိကို အထက္မာတင္ျပခေရ ေက်ာက္စာအရီးအသားမာေလး တြိရပါေရ။ ယင္း၀ိဘတ္ကို သက္သီျပဗ်ာ ေက်ာက္စာ၀ိဘတ္သံုးပံုနင့္ ကဗ်ာ၀ိဘတ္သံုးေရလို ့ ဆိုနိုင္ပါေရ ။ ေယဒါေလးေသာ့ ဥကၠာပ်ံရတုမာ သံုးထားေရ ဗ်ာ၊ ေဇါင္၊ ေရ ။ ၀ိဘတ္တိကိုေတာ့ခါ ေက်ာက္စာအရီးအသားမာ မတြိရပါ။ ယင္း၀ိဘတ္ကို ေအနိအေျပာမာ တြိရပါေရ ။ အေျဖဇါထြက္လွာေလးဆိုပါေက ဥကၠာပ်ံ ရတုေရ ယင္းေခတ္ စကားျပင္သံုး ၀ိဘတ္တိနင့္ ယင္းေခတ္ အေျပာသံုး၀ိဘတ္အေျပာသံုး ၀ိဘတ္တိကို ေရာေနွာဗ်ာ သံုးစြဲြဲခေရေရ စာမ်ိုဳးျဖစ္ေတလို ့ ထြက္လွပါေရ။ ယင္းပိုင္ေရာေႏွာ ရီးသားေရ စာမ်ိဳးကို ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္၏ ရီးဟန္ဒုတိယအမ်ိဳးအစား တစ္ခုလို ့ ဆိုနိုင္ပါေရ ။

ဥကၠာပ်ံရတုပိုင္ အ၇ီးအသားမ်ိဳးကို ပိုး၀ါဖြဲ ့ ရခို္င္ကဗ်ာရွည္ၾကီးနင့္ သုေတသီအသွ်င္စကိႏၵ ေဖၚထုတ္တင္ျပေရ ပန္းတံေမာင္နင့္ သံတြဲသူဖြဲ ့ ၊ သုေတသီ အသွ်င္ ဥာဏုတၱရ စုေဆာင္းေရ က်ီးတက္ဖြဲ ့ ရို ့မာ တြိနိုင္ပါေရ ။ ေအာက္မာ စိေသ်် ေကာက္နဳတ္ျပလိုက္ပါယင့္.။
( ၁ ) အရုပ္ဆင္း၀ါ။ လွပိုး၀ါ။ ၀တ္လတ္ပါေရ ။ ေဘာင္းနက္ေက ထမိန္ ။ သုံးႏွစ္သံုးလံုးပင္္ ၀တ္မၾကီေက ။ လက္မာ မာေရ လက္မာၾကည့္လည္း ။ န၀ရတ္မ်က္ရံ ။ အဘာပီး ေက သိန္းေသာင္းတန္ကို ။ ႏွစ္ေခ်ာင္းကိုရႊတ္၊ သ်ွ်စ္ေခ်ာင္းလက္မာ အျပည့္စြပ္လို ့ ၀တ္လတ္ေတေလ။
( ရိုးမေခၚသံ ။ ေမာင္စံေဖၚ ။ ရခိုင္သားၾကီးစာေပ ) ၁၉၈၈။ စာ-၁၆၇-၁၆၈ )
( ၂ ) --- မင္းသားရႊီေရာင္၊ ပန္းတံေမာင္ကကား။ ဘုန္းၾကီးသခင္၊ ရႊီေက်ာင္းသွ်င္ ၊ ဓည၀တီ ၊ ရခိုင္ျမိဳ ့ကို ၊ ျပန္ရို ့ လားခါ ၊ ျမိဳ ့မင္းးသမီး ၊ အထြီးလွစြာ၊ နာေမထားေက ၊ ပန္းနီလာက ၊ တန္းကိုလက္ကိုင္ တနားးမွိဳင္ ၊ တိုင္ကိုလက္ဆြဲ ၊ တနားႏႊဲြရို ့ ။ ႏႊဲြရို ့ ေရာ္ေခါက္တက္ ၊ ပန္းနီလာကား ။ ေမာင္လားရာကို ၊ ေမ်ာ္ရို ့အပင္ေလး၊
( ( ပန္းတံေမာင္နင့္ သံတြဲသူဖြဲ ့ ) လက္ရီးမူ ။ ဦးစကၠိႏၵ -ျမိဳ ့ သစ္ေက်ာင္း - ၁၉၇၇ )
( ၃ ) -- ျမင့္မိုေတာင္ေရ ။ လြန္ေယာင္ၾကီးျခင္း၊ သက္ကိုၾကင္ေက ၊ မြီးဘရင္းေလ၊ ဘရင္းတက္လည္း၊ မရခ်ီသာ၊ ရႊီက်ီး၀ါနင့္ ၊ မီြီးက်ီး၀ါေရ ။ ေခါင္းခဲမွာေလ၊ ယေဇါင္ ေဇါင္ေရ ယေဇါင္စကား၊ ညိဳႏွမမွာ ၊ ၾကားလတ္ျငားလ််င္၊ ႏွမသူငယ္၊ လွေ၀သာေျခ၊ ညိဳေမာင္ထြီးကို ၊ ဆိုလတ္ေတကား။ ငယ္ကခ်စ္သူ၊ ၾကင္သူတက္ေက ၊ ရႊီက်ီး၀ါနင့္၊ မြီက်ီး၀ါကို ၊ ျမင္ရေမေလ။
( ဦးဥာဏုတၱရ - လက္ရီးမူ- ဟုန္းေနဖ်ားေက်ာင္း - ဖလန္ေတာင္ ။၁၉၇၄ )
အထက္ပါ ေကာက္နဳတ္ခ်က္တိေရ ေတးခင္းဖက္သို ့ နြယ္ေရစာမ်ိုးျဖစ္ေတအတြက္ အေျပာညမာ သံုးေရ ၀ိဘတ္ ေတ။ ေရ။ ေလ။ ေဇါင္၊ ရို ့ကို အားျပဳဗ်ာ သီကံုးစထားစြာ တြိရပေါရ။ ေယဒါေလးေသာ့ အထက္ေက်ာက္စာ စကားျပင္ အရီးအသားမာ တြိရေရ စြာ၊ လ််င္၊ နင့္ ရို ့ကိုေလး လက္မရႊတ္ဘဲ လိုေကလိုေရပိုင္ အေျပာသံုး၀ိဘတ္နင့္ေရာဗ်ာ သံုးလားစြာကို တြိရပါေရ။ ပိုး၀ါဖြဲ ့ ၊ ပန္းတံေမာင္နင့္ သံတြဲသူ ဖြဲ ့ရို ့ပိုင္ အေရြ ့ကဗ်ာ ( ေတးကဗ်ာ) ရို ့ေရ အမ်ားအားျဖင့္ အေျပာနင့္ နီးစပ္ပါေရ ။ အေျပာနင့္ ထပ္တူလို ့ ဆိုေလာက္ေတ အေရြ ့ ့့ကဗ်ာကေတာ့ခါ က်ြန္းရြာက အေသွ်မိတိ သီဆိုေရ သားေခ်ာ့အေရြ ့ကဗ်ာတိုထြာ ရို ့ပင္ျဖစ္ပါေရ ။ နမူနာ စိေသွ်တင္ျပပါေမ။
( ၁) ၀ရစ္ေတာင္စာတီ ။ လံုးပတ္ညီ၊ လံုးညီပြတ္တိုက္၊ အဖ်ားေသ်ွမွွာ ရႊီျခည္ရစ္လို ့၊ သ််င္ခ်စ္ေကဘုရား၊ ဆယ့္ငါးပါး၊ ဖူးေဇါင္လားခါ---( စာ-၃၂-)
( ၂ ) ဒါးမကို ယူလီ ၊ ဒါးရွည္ကိုပစ္ခ၊ အဘာလာေက၊ ပ်ားခြပ္ခ၊ အဘာ၀ါ အဘာ ဆံုခြပ္ လားခယင့္ ၊ ( စာ-၈၆ )
( ၃ ) -- ရိုးေတာင္ေက်ာ္လမ္း ၊ ၾကက္ရိုးပင္မွာ၊ သဇင္ပန္းေလ၊ ေမာင္နမ္းလတ္ေေက ၊ လူျမင္ေရ ရွက္ေတမခ်ိ၊ ဗူးပြင့္ရံ ၾကာတံဖဘက္ကို ရႊတ္ခဖိေလး --( စာ စာ -၈၆ )
( ၄ ) အေမ်ေလ ၊ ေရာက္မေလ၊ မွိဳဟင္းခူးေဇါင္ လားကတ္ေမ၊ ( စာ-၉၂ ) ( ရခို္င္သဘာ၀ေတးကဗ်ာ - အသွ်င္စကိၠႏၵ - ရခိုင္သားၾကီး စာေပ -၁၉၉၉ )
( ၅) ဇူးေ၀ေ၀ -- ဇူး - ဇူး
မိရင္ခြင္မာ တင္ကာေယက်ဴး ၊ ဖရင္ခြင္မာ တင္ကာေယက်ဴးေက၊ သားဦးေယ ရတနာ ( စာ-၁၈-)
( ၆ ) အိပ္ခ်င္ေယေက ။နီေယ၀င္ဖိ။ လြမ္းထိပ္တင္၊ ဖခင္သိေက၊ ဆဲလိေမေႏွာင္း၊ နင္မေကာင္းေက၊ အေၾကာင္းတခါ ၊ က်လီေမေႏွာင္း ( စာ-၂၇ )
( ၇ ) ေက်ာက္ရိုးစစ္ေက တန္းတင္၊ ခယင္ေကရြတ္ရြတ္၊ ညိဳေမနီ ျခင္စိုင္ေယျဖတ္၊ ရီခတ္လားခါ။ ၊ ဆြီလို ့ပါေက။ စြာေလေမာင္ေယ၊ လူလာေရေက၊ ရွက္ေတမခ်ိ --( စာ-၆၇)

အထက္ပါအေရြ ့ကဗ်ာ ေကာက္နဳတ္ခ်က္တိကိုက်ြန္း၇ြာအေသ််မိတိပါးကစုေဆာင္းသူသုေတသီရို ့ ေကာက္သင္းေကာက္ ယူစုေဆာင္းပနာထားစြာျဖစ္ပါေရ။ဇါေခတ္ကပင္သီဆိူုလာကတ္စြာလို ့တိတိက်က်က်မေျပာနိုင္ေက ေလးေသာ့ ေခတ္အဆက္အဆက္လက္ဆင့္ကမ္းသီဆိုလွာကတ္စြာ ေအနိျဖစ္ထိတိုင္ျဖစ္ပါေရ။ ေအကဗ်ာေသွ်တိမာ သံုးထားေရ၀ိဘတ္တိ ( ေက ။ေဇာင္၊ ခ။ယင့္ေလ၊ ေရ ။ ေယစြာေလ၊ ) ကို ေအနိအေျပာမာ ရာ တြိရပါေရ ။ ေက်ာက္စာစကားျပင္ တိပိုင္ စကားျပင္အရီးအသားးရို ့မာ မတြိရပါ။ အထက္နမူနာ ေက်ာ္ကစာ ႏွစ္ခ်ပ္နင့္ ဥကၠာပ်ံ-၁၂- ရာသီ ရတုရို ့ေရ တေခတ္တည္းမွာ ရီးသားသီကံုးကတ္ေတ စာတိျဖစ္ပါေရ ။ ေယဒါေလးေသာ့ ၀ိဘတ္သံုးပံု ကြဲလြဲကတ္ပါေရ။ အေရြ ့ ့ကဗ်ာမာသံုးေရ ၀ိဘတ္အခ်ိဳ ့ကို ဥကၠာပ်ံကဗ်ာမာ တြိေရေကေလး ေက်က္္စာမာ မတြိရပါ။ ယင္းေခတ္ ရာဇ၀င္ ေလွ်ာက္ထံုး အစဟိေရ စကားျပင္က်မ္းတိမာ မတြိရပါ။ ေအနိအေျပာမာရာ တြိရပါေရ။ ေယဇူးနင့္ အေရြ ့ကဗ်ာက ၀ိဘတ္သံုးဟန္ေရ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္မာသံုးေရ တတိယအမ်ိဳးအစား ရီးဟန္တစ္ခု ျဖစ္ေတလို ့ ဆိုနိုင္ပါေရ။ ဥကၠာပ်ံရတုက ၾကြီက ၊ လီထ၊ လြမ္းဖြယ္တိ၊ အညီညွိ၊ ၾကည့္သရြိ ၊ ရတုလီ၊ ကံုးသီ၊ စေရ အိ ။ အီး ။ သရသံ ကာရန္စပ္ဟန္ ဆုမ္းေရ ဆုမ္းေရ ၊ လွ်င္စြာ၊ ေရာက္ပ်ာလား စေရ အေျပာသံုး၀ိဘတ္ ဟန္ရို ့ေရ အေရြ ့ကဗ်ာတိမာ တြိရေရ သံုးဟန္နင့္တိနင့္ စြပ္ပစ္တူနီပါေရ ။ ေအနိေျပာစကားမာေလးေသာ့ အိ။ အီး၊ အီး။ သရသံကရာ လႊန္းမိုးနီစြာကို တြိရပါေရ ။ ၀ိဘတ္သံုးစြာတိေလး အေရြ ့ကဗ်ာသံုး ၀ိဘတ္နင့္ ထပ္တူပါဗ်ာလ္။

ေယဇူးနင့္ ေအနိေျပာဟန္ေရ အေရြ ့ကဗ်ာသံုး တိနင့္ တူနီညီေရလို ့ ေကာက္ခ်က္ခ်နိုင္ပါေရ။
ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္က ေျပာဟန္ေလးေသာ့ ေအနိေျပာဟန္နင့္ ေကာင္းေကာင္းမကြဲလႊဲနိုင္လို ့ ဆိုသင့္ပါေရ ။ အထက္တင္ျပခ်က္တိကို အခ်ဳပ္သေဘာေျပာရေက ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္က စာရီးဟန္တိမာ ၀ိဘတ္သံုးဟန္သံုးမ်ိဳး တြိရပါေရ ။ တမ်ိဳးက ၏ ၊ သည္၊ ကို ၊ လည္း။ တြင္။ ဟူ၍။ ေခ်။ ႏွယ္။ ေသာ္။ စေရ ၀ိဘတ္သံုးဟန္မ်ိဳး ျဖစ္ေတ။ ေအ၀ိဘတ္သံုးရီးဟန္ကို စကားျပင္သံုးဟန္မ်ိုးျဖစ္ေတေတ။ ဒုတိယအမ်ိဳးအစားက စကားျပင္ သံုး၀ိဘတ္နင့္ ေအနိ၀ိဘတ္ အေျပာသံုး၀ိဘတ္ က ကို ေလး ( လည္း) ေရ -ေတ၊ ပ်ာ။ယာ။ ေယ။ စြာ။ ေယ။ ေဇါင္၊ ရို ့ကို ေတးဖက္ သို ့ႏြယ္ေရ ရီး ဟန္တိမွာ အသံုးမာမ်ားပါေရ။

တတိယရီးဟန္က စကားျပင္သံုး၀ိဘတ္၏ သည္။တြင္။ ဟူ၍၊ ေခ်။ႏွယ္။ ေသာ္၊ ရို ့ကို မသံုးဘဲ ေအနိအေျပာသံုး၀ိဘတ္ကိုရာ အားျပဳဗ်ာ သံုေးရ ရီးဟန္မ်ိဳးျဖစ္ပါေရ။ အမ်ားအားျဖင့္ အေသွ်တိသီဆိုေရ အေရြ ့ကဗ်ာတိမာ တြိရပါေရ ။ ေအပိုင္ရီးဟန္သံုးမ်ိဳးမာ တတိယရီးဟန္ေရ ေအနိအေျပာနင့္ ထပ္တူပင္ျဖစ္ေတလို ့ ဆိုနိိိိိိိိိိုင္ပါေရ။ေ စကားနင့္ စာမာ စကား ဦးေဆာင္ပါေရ။ စာဆိုစြာက အကၡရာသေကၤတနင့္ မွတ္သားထားစြာျဖစ္ေတ။ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္က စကားျပင္ ရီးဟန္သံုး ၀ိဘတ္တိေရ ယင္းေခတ္က အေျပာသံုး၀ိဘတ္ဟန္နင့္ အင္တန္မ်ားမ်ား ျခားနားနီဗ်ာလို ့ အထက္ကတင္ျပခ်က္ပါ အေထာက္အထားတိက သက္သီျပနီပါေရ ။ စကားဆိုစြာ အျမဲေျပာင္းရြိ နီေရအတြက္ စာပီရီးဖြဲ ့ေရ ပုဂၢိဳလ္ရို ့က သူ ့ေခတ္အလိုက္စကားနင့္ ေကာင္းေကာင္း အလွမ္းမကြာရေအာင္ ေျပာင္းသင့္ယူရပါေရ။ ယင္းပိုင္မရာ ယင္းစာက ေခတ္မီနီပါဖို ့ ။ သံုးရလြယ္ကူ အဆင္ျပီပါဖုိ ့။

ေအနိေခတ္ ကိုယ့္ရခိုင္ေဒသထုတ္ မဂၢဇိန္းတိ မာ တြိရေရ ရခို္င္အရီးအသားတိေရ ေျမာက္ဦးေခတ္လယ္က တတိယအရီးအသားမ်ိဳး ျဖစ္ပါေရ ။ မ်က္ေမွာက္ကာလ အေျပာကို အျခီခံဗ်ာ ရီးကတ္ေတအတြက္ ကိုယ့္ဘာသာစကား မကြယ္ေပ်ာက္ရေအာင္ အလိုအေလ်ွာက္ ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွက္ထားေရပိုင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္စီပါေရ။ ေအအရီးအသားကို ကေလာင္သ််င္ တိုင္းက အမ်ိဳးသားတာ၀န္တရပ္နင္ ့ ၀ိုင္းဗ်ာရီးဖြဲ ့ကတ္ဖို ့ ဆိုေက ရခိုင္ကမ္းေျမာင္မာ ရခိုင္စကားမအဓြန္ ့တည္ျမဲျပီးေက ရခိုင္စာပီေလးေသာ့ တရြိရြိ တိုးတက္ထြန္းေျပာင္လာလိမ့္ေမလို ့ ယံုၾကည့္ပါေရ ။။။။။။။။။။။။။


ေမာင္ဗသိန္း

ရခိုင္စာပီအတြက္နယူးေယာက္ေဆြးေႏြးပြဲ

ရခိုင္စာပီအတြက္နယူးေယာက္ေဆြးေႏြးပြဲ(၁)

                                                    ရခိုင္စာပီ(၂)

.

ေျမာက္ဦးေခတ္ သံုး ရခိုင္မူကိုရာ သံုးရဖို ့လတ္ သမိုင္းဆရာၾကီး ေမာင္ဗသိန္းက ထုတ္ေဖၚလိုက္ဗ်န္

ရခိုင္စာတခုကို စံအျဖစ္ သံုးဖို ့ စြာနင့္ ပါတ္သက္ပနာ အခုအခ်ိန္မွာ အသံတိ ထြက္လာစြာျဖစ္ပါေရ ။ ယင္းခ်င့္မွာ အေမရိကန္ နို္င္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ ့က ရခိုင္စာမူ တခုေပၚေပါက္ရီးအတြက္ အစီးအ၀ီးတခုကို ျပဳလုပ္ကတ္စြာကိုလဲ ဒီဘီဗြီ လိုက္ မွာ တနီကုန္ ထုတ္လႊင့္လာပါဗ်န္။

ေယျဗီးေက ကြန္ျပဴတာသံုးနိိုင္ေရ လူတိအတြက္လဲ ယူတူးမွာ တင္ထားစြာတိကို တြိလာနီကတ္ပါဗ်န္ ။ ေဒပိုင္ ရခိုင္စာတခုကို စံတခုအျဖစ္ သံုးဖို ့ စြာကို ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီး ေမာင္ဗသ္ိန္းနင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ ရခို္င္သမိုင္း စာရီးဆရာ မင္းသိမ္းၾသင္( ဥၹန) တိက ေဆြးေႏြးခကတ္ပါေရ ။ ေယအခါ ဆရာေမာင္ဗသိန္းက ေ၀သာလီေခတ္က ရီးခေရ သကၠတစာပီနင့္ ပါဋိစာပီ ရို ့ကို ဆြဲယူပနာ ေျမာက္ဦးေခတ္က စာပီထဲမွာ လုပ္လို ့ မရေၾကာင္းကို ေျပာျပပါေရ ။ သမိုင္းတခု၏ အထြဋ္အျမတ္ ဟိနီေရအခ်ိန္က စာပီယိုင္ေက်းမူ ဂုဏ္ျဒပ္တခုကို တည္တန္ ့ခိုင္ျမဲေအာင္ရာ လုပ္ရဖို ့ ဟိေရဆိုပနာ သမိုင္းသုေတသီတိက ခံယူထားစြာ ဟိေရလို ့ ေျပာျပပါေရ။

အခုေခတ္မွာ သံုးနီေရ စာက ေျမာက္ဦးေခတ္သံုး စာပီ တခုျဖစ္ပါေရ။ ေဒေျမာက္ဦးေခတ္သံုး ဗ်ည္းတိကို ရခိုင္စာအျဖစ္သံုးနီစြာကို ရခိုင္စာ မဟုတ္ေရဟန္ လုပ္ဖို ့ ဆိုစြာ သမိုင္းယိုင္ေက်းမူတခုကို ဖ်က္လိုဖ်က္ဆီး လုပ္ေတပိုင္နင့္ တူနီေရလို ့ ေျပာကတ္ပါေရ။ ေနာက္ျဗီးေက ေဒလက္ဟိ သံုးနီေရ ေျမာက္ဦးေခတ္ဗ်ည္းကို ကိုယ့္စာလို ့ မဟုတ္ဆိုေက ေအာက္သားတိက သူရို ့ စာလို ့ ေျပာခေက ငါးပါးၾကီး ေမွာက္လားလီဖို ့ဗ်န္ကာလို ့ သံုးသပ္ျပကတ္ပါေရ။

ေဒခုပိုင္ ရခိုင္စာကို စံတခုအျဖစ္ သံုးဖို ့ ဆိုစြာကို ဆရာေမာင္ဗသိန္းရို ့က လြန္ခေရ ဆယ္စုႏွစ္တိထဲက ၾကိဳးစားလာကတ္စြာ ျဖစ္ပါေရ ။ ယင္းပိုင္ၾကိဳးစားလာစြာမွာ ေဒသိယစကားလံုးတိကို အျခီခံပနာ ပေဇါင္ပိုင္ ရီးဖို ့လဲ ဆိုစြာကို ညွိနိဳင္းနီစြာရာ ျဖစ္ေတလို ့ သိရပါေရ။

ရခိုင္စာ စံသတ္မွတ္ဖို ့ အတြက္ၿပည္တြင္းမွာ ရခိုင္ၿပအည္သူတိ စိတ္၀င္စားနိန္ ကတ္ေတလိုသိဟိန္ရပါေရ။

ရခိုင္စာကို စံတခုအျဖစ္ ထားပနာ ျပဳလုပ္လားဖို ့စာကို ၿပည္တြင္းဖြဲ ့တိက ၀ီဖန္

အေမရိကန္နိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ ့မွာ အစီးအ၀ီးတခု လုပ္လားစြာကို ျပည္တြင္းက ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီးတိ နင့္ ရခိုင္ယိုင္ေက်းမူနင့္ စာပီယိုင္ေက်းမူ အဖြဲ ့ရို ့က လက္မခံေၾကာင္း သတင္းၾကားသိရပါေရ ။


အေမရိကန္နိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ ့မွာ အစီးအ၀ီးတခု လုပ္လားစြာကို ျပည္တြင္းက ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီးတိ နင့္ ရခိုင္ယိုင္ေက်းမူနင့္ စာပီယိုင္ေက်းမူ အဖြဲ ့ရို ့က လက္မခံေၾကာင္း သတင္းၾကားသိရပါေရ ။

ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီး ဦးဦးသာထြန္း၏ သားၾကီးျဖစ္သူ ဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္ ( အျငိမ္းစား ေရွးေဟာင္းသုေတသန ယိုင္ေက်းမူ ဦးစီးဌါန- ညွြန္ၾကားရီးမွဴး) အပါအ၀င္ ရန္ကုန္ - ေလး၀တီတီး၀ိုင္း အဖြဲ ့နင့္ ရခိုင္စာပီယိုင္ေက်းမူ အဖြဲ ့ရို ့ကလည္း ေကာင္းေကာင္းစိတ္ထိခို္က္ကတ္ေၾကာင္း ေျပာကတ္ပါေရ။

သမိုင္းဆရာၾကီးရို ့မွာ ရခို္င္စာပီနင့္ ပါတ္သက္၍ ႏွစ္ေပါင္မ်ားစြာ ရခိုင္လီသံ အကၡရာတိနင့္ ရခို္င္မဂၢဇိန္း ရို ့ကို ထုတ္၀ီရီးသားနီကတ္ေတ ဆရာ့ဆရာၾကီးတိ ျဖစ္ နီသူတိပါရာ။ အခုပိုင္ သမိုင္းေခတ္နင့္ ခ်ီပနာ ဟိခေရ ရခိုင္စာပီရို ့ကို ထိမ္းသိမ္းနီေရအခ်ိန္မွာ သူ ့ ့ေခတ္ သူ ့အကၡရာ လက္ရာတိကို ထိမ္းသိမ္းဖို ့ အစား မဆလာေရာေရပိုင္ ေခတ္ကိုဖ်က္ဆီးပနာ ရခိုင္အကၡရာပိုင္ လုပ္ဖို ့ဆိုစြာကို ျပည္တြင္းက သမိုင္းဆရာၾကီးတိက စိုင္းစားမရကတ္လို ့ ေျပာသံၾကားရပါေရ။

ရခိုင္စံတခုကို လုပ္ဖို ့ စြာမွာ သမိုင္းဆရာၾကီးတိက ေဒကိစၥကို အခ်ိန္ ယူပနာ စိုင္းစာျဗီးေက ညွိနိုင္းလုပ္ယူရဖို ့ ဟိေရလို ့ တခ်ိဳ ့ ရခိုင္စာရီးဆရာၾကီးက မွတ္ခ်က္ပီးကတ္ပါေရ။ ေယေကလဲ သမိုင္းေခတ္ တေခတ္ေပ်ာက္လားေအာင္ ရခိုင္အကၡရာကို ဖ်က္ေတပိုင္ စာပီမ်ိဳးကို မလုပ္သင့္လုိ ့ ေျပာဆိုကတ္ျဗီးေက တိတိက်က် ေ၀သာလီေခတ္က စာပီကို မူ ဆိုေက မူ- ေလးျမိဳ ့ေခတ္က မူ ဆိုေက မူ- ေျမာက္ဦးေခတ္က မူဆိုေက မူ ဆိုပနာ ေရွးေစာင္းထံုးစံကို မပါယ္သင့္ပါလို ့လဲ ေျပာနီကတ္ေတလို ့ သတင္းၾကားရပါေရ။

ရခိုင္သူရခိုင္သား တိအေန နန္ ရခိုင္စာေဖၚထုပ္ေရး အတြက္အထူးစိတ္ပါ ၀င္စားနိန္ကတ္ပါေရ။ ရခိုင္စာပီးနန္ဘာသာေဗဒ ပညာရွင္ရုိ ့ပူးေပါင္းကာ စံတစ္ခု ၿဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္လားခပါက မၾကာခင္ ရခိုင္သူ၊ရခိုင္သားတိ ရခိုင္စာစံအတိုင္း ရြီး
လာဖို ့ဟိန္ပါေရအေၾကာင္းသိဟိန္ရပါေရ။

ေဂါက္ရ( ရန္ကုန္)

အေမရိကန္အၿခီစိုက္ US Campaign For Burma ညြန္ၾကားေရးမွူး ဦးေအာင္ဒင္ နန္ Jennifer Quigleyရုိ ့က ဘဂၤလီကုလား အခြင့္အေရးအတြက္ သမိုင္းလိမ္ ကို အေမရိကန္ ကြန္ကရက္မွာတင္ၿပ

အေမရိကန္ အျခီစိုက္ US Campaign For Burma က ညွြန္ၾကားရီးမွဴးတ ဦးၿဖစ္သူ Jennifer Quigley ဆိုသူက တင္သြင္းစြာျဖစ္ပါေရ။ ေဒအဖြဲ ့ က ၀ါရွင္တန္ျမိဳ ့မွာ အျခီစိုက္ျဗီးေက ဦးေအာင္ဒင္က ဦးေဆာင္ နီစြာျဖစ္ပါေရ ။ ေအာင္ဒင္ဆိုစြာက အေမရိကန္မွာ အဖြဲ ့ကို ဖြဲ ့ထားျဗီးေက အၾကံအဖန္ လုပ္နီေရ လူတေယာက္ရာ ျဖစ္ပါေရ ။ ၾကားရစြာသတင္းတိက သမိုင္းလိမ္ကုလားတိက ေဖ့သာစားနီရေ၇လို ့ သိရပါေရ။

အျခားဗမာအဖြဲ ့အစည္းတိနင့္ ေရာႏွာနီသူမဟုတ္ဘဲ သီးျခား အၾကံအဖန္လုပ္နီသူျဖစ္ပါေရ ။ ေဒပိုင္ ကြန္ဂရက္စ္အဖြဲ ့မွာ တင္ျပနီစြာကို ရခိုင္တိုင္းရင္းတိုူးတက္ရီးပါတီက သတင္းစာရွင္လးင္းပြဲ လုပ္ပနာ လုပ္လိုက္ေက ျဗီးလားဖို ့ စြာပါရာ။

ယင္းပိုင္နည္းတူ အျခားရခိုင္စာပီနင့္ ယိုင္ေက်းမူေကာ္မီတီ အဖြဲ ့တိကလည္း ေဒပိုင္သမိုင္းလိမ္လူမ်ိဳးက ရခိုင္ျပည္မွာ မဟိဆိုစြာကို အခုလက္ဟိ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရနင့္ လက္တြဲပနာ လုပ္ခေက ေဒကုလားကိစၥ ရွင္းလားဖို ့ စြာပါရာ- ကုန္ခေရလက အေမရိကန္နိိုင္ငံ ဒုလက္ေထာက္နိုင္ငံျခားရီး၀န္ၾကီး-အဲရစ္ပီခ်ာလက္ဇ္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွာ ဇြန္လ-၆-ရက္နိက-၉- ရက္နိထိ ကူတူပေလာင္ ဒုကၡသည္စခန္းကို လားေရအခါ ျမန္မာမူဆလင္ ဒုကၡသည္စခန္းကို ေလ့လာခေရလို ့ အေမရိကန္နိုင္ငံျခားရီးဌါန သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ဟိပါေရ။

ေဒခုပိုင္ ကြန္ဂရက္စ္မွာ ၾကားနာပြဲလုပ္ေကလဲ နိုင္ငံျခားရီး၀န္ၾကီးဌါနက ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ယင္းသူရို ့မွာ မူဆလင္လူမ်ိဳးလို ့ ဆိုထားစြာလဲ ဟိပါေရ။ ေယဇူးနင့္ ေဒကိစၥကို ရခိုင္တိုင္းရင္းသား တိုးတက္ရီးပါတီနင့္ အျခားရခို္င္လူမူအဖြဲ ့အစည္းတိက ခ်က္ခ်င္း လုပ္ေဆာင္သင့္ေရလို ့ ထင္ျမင္ယူဆနီကတ္ပါေရ ။ မဟုတ္ေကေတာ့ ရခိုင္ျမီေပ်ာက္ပနာ ကုလားျမီ ျဖစ္လားပါဖို ့ဗ်န္ေဒလို ့ ေျပာသံထြက္နီလာကတ္ပါဗ်န္ ။။။

ရီႀကီးမႈေၾကာင္း ေဒသခံတိ စီးပြားပ်က္

ရခိုင္ရိုးမ။ ။July25,2011

မင္းျပားျမိဳ႕နယ္တြင္း ျဖစ္ပ်က္မွု

ေဒလ ၁၇-ရက္နိက စလုိ႔ ရခုိင္ျပည္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္ အခ်ဳိ႕မွာ ရီႀကီးခေရအတြက္
အိမ္တိ နစ္ျမဳပ္လားခစြာတိထဲက မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္၊ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္၊
ေျမာက္ဦး၊ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္ရုိ႕မွာ ဆုိးဆုိးရြားရြား ခံခရေၾကာင္း သိရသည္။


“ရီၿမဳပ္စြာကေတာ သုံးရပ္ကြက္ပါ၊ စ်ီးေဟာင္းပုိင္း အလယ္ပုိင္းနိန္႔ ေအာက္ရြာပုိင္းရပ္ကြက္ရုိ႕ျမဳတ္ခပါေရ။ ေဒဂုေတာ့ ရီေတာ့ခါ မရွိပါဗ်ာယ္၊ အိမ္တိမွာက်န္လုိက္ေတ အမွိဳက္တိနန္႔ က်ဳပ္တိကုိ ဆီးပနာ နိန္ကတ္ရပါေရ။

ကမ္းနားလမ္းက အိမ္တိဆုိေက အမ်ားဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ခံရပါေရ၊ ဆန္အိတ္တိ၊ စားစရာတိ အားလုံး ရီဲျမဳပ္လားပါေရ၊ တုိက္အိမ္တိထက္ ေဒပုိင္သစ္၀ါးအိမ္တိဆုိေက ပုိဆုိးပါေရ။ ရီျမဳပ္လားလုိ႔ပါေလ”လုိ႔ မင္းျပား အလယ္ပုိင္းရပ္ကြက္ ေဒၚခင္သာျမက ရခိုင္ရိုးမကိုေျပာသည္။

ယင္းအျပင္ ၿမိဳ႕မစ်ိးလဲ ရီးႀကီးခေရ အတြက္ကုန္ပစၥည္းတိ ဆုံးရႈံးမႈတိ ရွိလားေၾကာင္း အ၀တ္အထည္ဆုိင္သည္တဦးက ေဒဂုပိုင္ ရွင္းျပခသည္။

“ေအးေ၀း တစ်ီးလုံးရီျမဳပ္ခေရ အတြက္၊ ကုန္တိလဲ ပ်က္စီးလားေရ၊ ငါ့ရုိ႕မွာက အခန္းနီဆုိခါ အ၀တ္အထည္တိလဲ အားလုံးစြတ္လားဗ်ယ္၊ ေရာင္းလုိ႔ကား ရဖုိ႔မဟုတ္ဗ်ယ္”။

မင္းျပား နယ္ဘက္တိမွာလဲ ရီႀကီးေရအတြက္ လယ္ကြင္းတိ ပ်က္စီလားေၾကာင္း၊ မ်ဳိးစပါးတိလဲ ပ်က္စီးလားေၾကာင္း သိန္ေတာင္၊ ဆင္ၾကီးျပင္၊ ကုတုိးဆိပ္၊ ပန္ဇင္းေမာ္၊ ကင္းဆိပ္ ၊ျပားေခ်ာင္းစေရ ေက်းရြာတိက လယ္သမားတိက ေျပာျပသည္။

ယင္းအျပင္ ပန္းေျမာင္း ေျမာင္းေဘြ ဖက္တိမာလဲ အိမ္(၁၀)ေက်ာ္ ရီထဲေမ်ာပါလားေၾကာင္းလဲ သိစံုစမ္းသိရွိရသည္။

ေပါက္ေတာျမိဳ႕နယ္တြင္းျဖစ္ပ်က္မွု

ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္ မီးေက်ာင္းတက္ေက်းရြာက လယ္္သမားတဦးျဖစ္ေတ ဦးသာေအာင္က ေျပာျပစြာကေတာ့
“စပါးတိက ၾကဲထားစြာတိ အားလုံးရီနန္႔ပါလားဗ်ာယ္၊ မ်ဳိးစပါးကြင္းတိလဲဲ ပ်က္စီးလားဗ်ာယ္ေဒ၊ ျပန္စရဖုိ႔က
၀ါဆုိလေတာင္ေရာက္နီဗ်ာယ္”လုိ႔ ေျပာျပသည္။
လယ္ကြယ္တိမွာ ရီၿမဳပ္စြာက မေျပာေက့ လူေတာင္ငုတ္လုိ႔ရေရ၊ ငါ့ရုိ႕ေကာင္းကံဆုိးစြာမနားေ၀”လုိ႔ နတ္ေမာ္ ေက်းရြာက လယ္သမားတဦးက ေျပာျပသည္။

ေတာင္ကုတ္ ျမိဳ႕နယ္တြင္းျဖစ္ပ်က္မွု

ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္္မွာ နတ္ေမာ္၊ သလိန္ျပင္၊ ေတာင္ရြာ၊ မႈိဟင္းေတာ ေက်းရြာတိအတြင္း လယ္ကြင္းတိေရ ရီျမဳပ္လားေရအတြက္ ေဒသခံ လယ္သမားတိ ဒုကၡေရာက္နီရေၾကာင္း သိရသည္။
ရီႀကီးမႈေၾကာင္း မ်ဳိးစပါး ပ်က္စီးမႈ၊ စိ္ုက္ပ်ဳဳိးထားေရ မ်ဳိးစပါးတိ ရီနန္႔ ေမွ်ာပါလားခလုိ႔ လယ္သမားတိ ဒုကၡ ေရာက္နိန္ၾကေရပိုင္ ရီျမဳပ္ရာမွာ ပါခေရ အိမ္သားတိ တခ်ိဳ႕ေစာ္ နီထိုင္စရာ အခက္ခဲတိနိန္႔ ရင္ဆိုင္နီၾကရေၾကာင္း စံုစမ္းသိရွိရသည္။

မုိးလီ၀ါသကုိ သတင္းမီးျခင္း(ၿဖစ္ရပ္မွန္)

ဂုရက္ပုိင္းအတြင္း ရခုိင္ျပည္အတြင္း မာမုိးကေကာင္းႀကီးနီေရ
။”တနဂၤႏီြမုိးႀကီးစီ ရြာလီခုႏွစ္ရက္” စကားအတုိင္း မုိးက
တပါတ္လုံးလုံးဆက္တုိက္ရြာနိန္ေရ၊
ဟုိတရက္နိက ရြာေရမုိးစြာ ေတာင္ကုတ္မာ ၂၉. လက္မ၊ ေက်ာက္ေတာ္မာ ၁၀
လက္မေက်ာ္၊ ေျမာက္ ဦးမွာ ၁၀လက္မ လတ္၊ ရခုိင္ျပည္နီရာ အႏွံ႔
အိမ္တိရီၿမဳပ္၊လမ္းတိပုိင္း၊ တံတားတိက်ဳိး အစဟိေရ သတင္းတိကုိဖတ္နီရေရ။
ၾကားနီရေရ၊ဟုိတရက္နိက စစ္ေတြမွာ ရြာခေရ မုိးကေလ့
ေၾကာက္ေကာင္းထမန္း၊တစ္ခါေလ့မႀကံဳဖူးေအာင္ရြာခေရ။ မုိးရီခ်ိန္ လက္မ
၃၀ေလာက္ဟိဖုိ႔ထင္မိေရ၊
သုိ႔ေသာ္ အတိအက်ကုိသိရေအာင္လုိ႔ မိုးလီ၀ါသဌာန ကုိ ဖုန္းဆက္ၿပီးေက မီးၾကည့္ေရ။
“ဟယ္လုိ ၊စစ္ေတြမုိးလီ၀ါသ ဌာန ကပါလား၊”
“ ဟုတ္ပါေရအကုိ၊ ဇာကိစၥပါလဲ”
“ ေၾသာ္ ၊ညကရြာခေရ မုိးရီခ်ိန္လက္မသိခ်င္လုိ႔ပါ”
“အင္း ၊ဟုတ္ပါေရ၊ ညကမုိးရီခ်ိန္လက္မက ၇ လက္မတည္းရလုိက္ပါေရ”
“ေအာင္ဟုတ္ပါလား အကြ်န္က လက္မ၃၀ေလာက္ေတာင္ရြာခဖုိ႔ထင္နီစြာ”
“ အင္း ၊ဟုတ္လီဖုိ႔ကို၊ ညကမုိးကထြက္ေပါက္မရေအာင္ရြာနီေရခါမနား၊
မုိးရြာနီတုန္းထီးေဆာင္းလုိ႔ တုိင္းခီေကေတာ့ အမ်ားႀကီးရလီဖို႔ကုိ ၊
ဂုကေတာ့ မုိးရြာနီတုန္းပ်င္းလုိ႔ေလ၊ မုိးသာမွ တုိင္းခီေရခါ ကား ၇ လက္မ ရာ
ရလုိက္ေတကုိ။“

ျမ၀ါ

ျပည္တြင္းက ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီးတိကို ညွိနိုင္းဖို ့ လိုနီေရ ရခိုင္စာ ကိစၥ အေမရိကန္ အစီးအ၀ီးမွာ မဟာပညာေက်ာ္မူကို ရခိုင္လူမ်ိဳးတိ သံုးဖို ့ မသံုးဖို ့ ေဆြးေႏြးကတ္

ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီးတိ စာရီးနီကတ္စြာထဲမွာ ကြယ္လြန္လားခေရ ဆရာၾကီးေမာင္စံေဖၚက ဥကၠာပ်ံမူကိုရာ သံုးစြာျဖစ္ေတလို ့ ထုတ္ေဖၚေျပာခပါေရ။ ယင္းပိုင္ဆရာၾကီးေမာင္စံေဖၚ သံုးခစြာကိုလဲ ဆရာေမာင္ဗသိန္းက ေမာင္စံေဖၚမူ ဆိုပနာ ရခိုင္စာ မူ အျဖစ္ လုပ္ခြင့္ ေတာင္းေရအခါ ဆရာၾကီးေမာင္စံေဖၚက လက္မခံဘဲ ပါယ္ခ်ခပါေရ ။ ဆရာၾကီးေမာင္စံေဖၚမွာ ကြယ္လြန္လားခေကလဲ ရခိုင္စာ-မူကို မျမင္တြိခရပါေဒ။

အခုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္နိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ ့မွာ သမိုင္းပညာရွင္ ဆရာၾကီး ေဒါက္တာေအးေက်ာ္အိမ္မွာ ရခိုင္စာကို ေခတ္မွီစာပီ တခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳပနာ လုပ္ကတ္ဖို ့ လို ့ ေဆြးေႏြးပြဲ တခုကို ေဒနိ ( ၂၄-၇-၂၀၁၁ ) -တနင္းဂႏြီနိ - နိခင္း-၁-ခ်က္တီးမွာ ျပဳလုပ္ခပါေရ ။ ယင္းအစီးအ၀ီးကို စာရီးဆရာ ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္ ( နယူးေယာက္) က တက္ေရာက္ပနာ အမွာစကား ေျပာခပါေရလို ့ သိရပါေရ ။
ဆရာၾကီးေဒါက္တာေအးေက်ာ္မွာ ျပည္တြင္းက သမိုင္းဆရာၾကီးတိက ရခိုင္စာ စံတခုအျဖစ္ မလုပ္နိုင္ကတ္ေတအတြက္နင့္ အခုပိုင္ ရခိုင္စာကို မူတခုအျဖစ္ လုပ္ဖို ့ ၾကိဳးစားစြာလို ့ သိရပါေရ ။ ယင္းအစီးအ၀ီးမွာ စိတ္ပါ၀င္စားေရ ရခိုင္လူငယ္ေခ်တိလဲ တက္ေရာက္ကတ္စြာကို သိရပါေရ ။ ဆရာၾကီး ေဒါက္တာေအးေက်ာ္က အဖြင့္အမွာစကား ေျပာစြာမွာ အခုပိုင္ ရခိုင္စာကို မူတခုအျဖစ္ လုပ္လိုက္ေက ေက်ာက္ေတာ္က လူလဲ ဖတ္နိုင္ေရပိုင္ ဂြျမိဳ ့ လူတိလဲ ဖတ္နိုင္ေရ မူျဖစ္လားဖို ့ လို ့ ေျပာခပါေရ ။

ေဒခ်င့္ကို ပံုစံရီးပနာ ယင္းမူကို မဟာပညာေက်ာ္မူလို ့ ေခၚတြင္ျဗီးေက အသံုးျပဳဖို ့ အတြက္အင္တာနတ္ မွာ ေၾကညာပီးလားဖို ့လို ့ ေျပာလားပါေရ။ အစီးအ၀ီး တက္ေရာက္သူ ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္( နယူးေယာက္)က အခုပိုင္ အသက္အရြယ္ၾကီးျမင့္ပနာ ရခိုင္စာမူ တခုကို ၾကိဳးပမ္းစြာကို အထူး ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခေရလို ့ သိရပါေရ ။ ေနာက္ျဗီးေက အခုပိုင္ ဆရာၾကီး တင္ျပေရ မဟာပညာေက်ာ္မူမွာ ျပည္တြင္းမွာ ရီးသားနီကတ္ေတ ဥကၠာပ်ံမူနင့္လဲ ကြဲျပားနီေရအတြက္ ေဒပိုင္ မူကြဲနီကတ္စြာတိကို သတိထားဖို ့လိုေၾကာင္း။ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းမွာ ရခိုင္သမိုင္း ဆရာ ၾကီးတိ ျဖစ္ေတ အရွင္စကၠိႏၵ၊ အရွင္ ေဇယ်ႏၱေဗာဓိ ၊ ဆရာေမာင္ဗသိန္း။ ဆရာေအာင္ဇံ။ ဆရာ ဦးေအာင္လွသိန္း။ ငျပဴး-သံတြဲ အစဟိေရ သမိုင္းစာရီးဆရာၾကီးရို ့ နင့္ ညွိနိုင္းရဖို ့ လိုေၾကာင္း။ ေယမွရာ ျပည္တြင္းက သမိုင္းဆရာၾကီးရို ့ နင့္ပါ မ်ိဳးဆက္သစ္ ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီ စာရီးဆရာေခ်တိနင့္ပါ တိုင္ပင္ ညွိနိဳင္းျဗီးမွ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိအတြက္ ရခိုင္စာ -မူတခုအျဖစ္ လုပ္နိုင္ဖို ့ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားလားေရလို ့ သိရပါေရ။

မဟာပညာေက်ာ္မူမွာ ေ၀သာလီေခတ္က ရီးခေရ ဗ်ည္းတိ ၊ ေလးျမိဳ ့ ေခတ္သံုး ဗ်ည္း တိနင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္သံုး ဗ်ည္းတိကို ေကာင္းနိဳးရာရာ ရြီးပနာ ေပါင္းစပ္ လုပ္ထားေရ ရခိုင္သင္ပုန္းၾကီး ျဖစ္ေတလို ့ သိရပါေရ ။ အရွင္စကၠိႏၵ သုေတသန ျပဳလုပ္ထားေရ ရခိုင္သင္ပုန္းၾကီးမွာ ဗ်ည္း-၃၃- လံုးရာ ဟိေကလဲ အခု လုပ္ထားေရ နယူးေယာက္ မဟာပညာေက်ာ္ မူမွာ ဗ်ည္း -၃၆- လံုး ေတာင္ ဟိနီေရလို ့ သိရပါေရ ။ ျပည္တြင္းက သမိုင္းစာရီးဆရာၾကီးတိ ရခိုင္စာပီကို မူတခုအျဖစ္ မလုပ္နိုင္ကတ္စြာမွာ အခုပိုင္ ရခိုင္ေရွးေဟာင္းစာပီတိထဲက ေကာင္းနိဳးရာရာ အလွပေခ် စာလံုးတိကို -၂၁-ရာစု ရခိုင္စာလို ့ သတ္မွတ္ခ်င္နီကတ္စြာလဲ ျဖစ္ပါေရ ။

ေနာက္ဆံုးမွာ ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္ ( နယူးေယာက္ ) က ရခိုင္စာ မူ တခု ေပၚထြက္လာဖို ့ စြာကို လက္ခံ ၾကိဳဆိုေကလဲ သမိုင္းဆရာၾကီးတိနင့္မွ ညွိနိုင္းပနာ လုပ္ရဖို ့ စြာကို ေျပာခေရလို ့ သိရပါေရ။ ေယျဗီးေက ေဒပိုင္မူ လုပ္ထားစြာကို သမိုင္းဆရာၾကီးတိ ၊ မ်ိဳးဆက္သစ္ သမိုင္းသုေတသီေခ်တိ နင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိ သိေအာင္ အင္တာနတ္က တင္ပီးပနာ ေဆြးေႏြး လက္ခံမွရာ မူကို စာလံုးေဖၚေဆာင္ လုပ္ဖို ့ လိုစြာကို ေျပာခေရလို ့ သိရပါေရ။ အတည္မျပဳရခင္မွာ စာလံုးကို ေဖၚနီခေက ေဖ့သာလဲ ကုန္ပနာ အသိအမွတ္ မျပဳခေက အဓိပၸါယ္ မဟိျဖစ္နီဖို ့ အတြက္ အယင္ဆံုး ရခိုင္လူမ်ိဳးတိက ေဒပိုင္ မဟာပညာေက်ာ္ မူ ကို လက္ခံကတ္ယင့္လား ဆိုစြာကို အခ်ိန္ယူ ေစာင့္ၾကည့္ဖို ့ လိုေရလို ့ ေျပာခေၾကာင္း သိရပါေရ။ ျပသနာတခုမွာ ေဒပိုင္ရာ မဟာပညာေက်ာ္မူ ဆိုပနာ လုပ္ခေက ျပည္တြင္းက သမိုင္းဆရာၾကီးတိက ရီးသားနီေရ မူတိနင့္ လံုး၀ကြဲျပားလားဖို ့ ပိုင္ ဇါသူတေယာက္လဲ လက္တြိမွာ ဖတ္တတ္ဖို ့ မဟုတ္စြာကေတာ့ သီခ်ာနီပါေရ ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက ဗ်ည္း-၃၆-လံုးကို ရခိုင္သင္ပုန္းၾကီးပါလို ့ ေျပာနိုင္ေကလဲ ယင္းဗ်ည္း -၃၆-လံုးပါ၀င္ေရ စာပီမ်ိုဳးကို ဇါသူက ဦးေဆာင္ပနာ ျပဳစုရီးသားကတ္ဖို ့လဲ ဆိုစြာကလဲ ျပသနာျဖစ္နီပါေရ ။

မူလတန္းေက်ာင္းသားေခ်တိ ဖတ္နိုင္ဖို ့ အတြက္ သင္ရိုးးညွြန္းတန္းမွာ ထည့္ဖို ့ အတြက္ ဇါသူက ဦးေဆာင္ ရီးဆြဲဖို ့လဲ ဆိုစြာက ျပသနာ ဟိလာနိုင္ေရပိုင္ ယင္းဗ်ည္း-၃၆- လံုးပါေရ စာပီမ်ိဳးကို ဇါသမိုင္းဆရာၾကီးတိ၊ ဇါမ်ိဳးဆက္သစ္ သမိုင္းသုေတသီတိက ရီးသားလက္ခံဖို ့ ဆိုစြာကလဲ ေကာင္းေကာင္းၾကီး ျပသနာတခုျဖစ္နီပါေရလို ့ ေျပာသံတိၾကားနီ ရပါေရ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက ေျမာက္ဦးေခတ္ သံုး ရခိုင္စာကို မူတခုအျဖစ္ သံုးနီကတ္ေတ ရခို္င္သမိုင္းရာၾကီးတိမွာ အခုပိုင္ -၂၁- ရာစု မဟာပညာေက်ာ္မူကို ဇါပိုင္လက္္ခံနိိုင္ဖို ့လဲလို ့ တခ်ိဳ ့က ၀ီဖန္နီသံတိလဲ ၾကားနီရလာပါဗ်ယ္။ ယင္းနိက အစီးအ၀ီးမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ေလး၀တီအာရကန္ အၾကီးတန္း သတင္းေထာက္ ခိုင္ဥကၠာပ်ံက သမိုင္းဆရာၾကီးတိနင့္ ညွိနိုင္းဖို ့ လိုစြာကိုပါ အြန္လိုင္းက နီပနာ ၀င္ျဗီးေက အၾကံပီး ေဆြးေႏြးခေရလို ့သိရပါေရ။ သမိုင္းဆရာၾကီးတိနင့္ ညွိနိုင္းဖို ့ လိုေရလို ့ ေျပာစြာမွာ ေဒပိိိုင္ နယူးေယာက္က ရခိုင္မူကို အတည္ျပဳေရ ပံုစံမ်ိဳးကို မသက္ေရာက္ စီခ်င္ေရအတြက္ စာရီးဆရာၾကီးတိနင့္ ညွိနိုင္းဖို ့ လိုစြာကို ေျပာခစြာျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါေရေဒ။။။။


ေစာၿပည့္ညုိ(စစ္ေတြ)

ရခုိင္စာရြီးဆရာတဦး စာနယ္ဇင္း က်င့္ဝတ္ ခ်ဳိးေဖာက္ခံရ

ရခိုင္ရိုးမ။ July 24, 2011

စစ္ေတြ။ ။ ျပန္ၾကားေရးဌာန၏ ဖိအားေၾကာင္း ရခိုင္စာရြီးဆရာတဦးအား ရန္ကုန္မီဒီယာဂရု(ပ္)က စာနယ္ဇင္းဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္ခ်ဳိးေဖာက္မႈကို ျပဳလုပ္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။


ရန္ကုန္မီဒီယာဂရု(ပ္) က ထုတ္ဝီလွ်က္ရွိေရ ဖလားဝါးနယူးဂ်ာနယ္ အတြဲ ၆/ အမွတ္(၄၉) မွာ အခန္းဆက္ပါရွိေရ ရခိုင္စာရြီးဆရာ ထြန္းေက်ာ္ရီ(စစ္ေတြ)၏ ကုလားတန္ျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းမွ သမိုင္းဝင္ ဘဲငါးရာေတာင္ႏွင့္ ထူးျခားေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား ေဆာင္းပါးေရ လူသိရွင္ၾကားျဖစ္လားေရခါ သန္းေဆြသစ္ အနိန္နန္႔ သူ၏ရီးသား ခ်က္ျဖစ္ေတ ဘဲငါးရာေတာင္ေပၚက ရတာနာသိုက္ လံုးခ်င္းစာအုပ္ကို က်မ္းကုိး စာအုပ္ကို က်မ္းကိုးစာရင္းမွာ မေဖာ္ျပခရလို႔ ျပန္ၾကားရီး အရာရွိနန္႔ စာပီနန္႔ စာနယ္ဇင္းဗဟို ဥကၠ႒ကို တိုင္းၾကားခေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္းသို႔ သန္းေဆြသစ္တိုင္းၾကားမႈအေပၚ ဖလားဝါး နယူးစ္ဂ်ာနယ္ ထုတ္ဝီခြင့္မႈ အခက္အခဲၿဖိဳက္လာဖို႔ေစာ္ စိုးရိမ္ေရအတြက္ သန္းေဆြသစ္၏ စြပ္စြဲခ်က္ကို ေဆာင္းပါးအား အသိမပီး၊ ေျဖရွင္းခ်က္ကို မေစာင့္ဘဲ ထြန္းေက်ာ္ရီ (စစ္ေတြ) အနိန္နန္႔ သန္းေဆြသစ္ စာအုပ္ကို ကိုးကားခယေယာင္ အယ္ဒီတာအဖြဲ႔က က်မ္းကိုးစာရင္းမွာ မေဖာ္ျပခေရ အတြက္ သန္းေဆြသစ္ကိုေတာင္းပန္ခေၾကင္း ဖလား၀ါးနယူးစ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၇/ အမွတ္ (၂၇) မွာ ေဖာ္ျပထားသည္။

ယေကေလ့ ထြန္းေက်ာ္ရီကမူ သန္းေဆြသစ္၏ စာအုပ္ကို မကိုးခေၾကာင္း ရခိုင္ရိုးမက တယ္လီဖုန္းနန္႔ ဆက္သြယ္မီးျမန္းခ်က္ကို အဂုပိုင္ ေျဖၾကားခပါေရ။

“အကၽြန္က ေဆာင္းပါးရြီးေရခါမွာ ရခိုင္ရာဇဝင္သိုက္က်မ္းအျပင္ တျခားခိုင္မာေရ သမိုင္းအခ်က္အလက္တိနန္႔ ကိုယ္တိုင္ ကြင္းဆင္းမိန္းျမန္းၿပီးေက ရြီးထားေစာ္ၿဖိဳက္ေတ၊ သူ႔စာအုပ္ကုိ အကၽြန္က ဟိုတရက္ညကမွ ဖတ္ရသိမ့္ သူ႔စာအုပ္ကို မကိုးကားခပါ” လို႔ ရခိုင္ရိုးမ ကိုေျပာပါေရ။

သန္းေဆြသစ္၏ စြပ္စြဲခ်က္မူအေပၚ ဖလားဝါးနယူးဂ်ာနယ္က တဖက္သတ္ ဆံုးျဖတ္လိုက္ေစာ္ေရ စာနယ္ဇင္းက်င့္ဝတ္နန္႔ ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း ထြန္းေက်ာ္ရီ(စစ္ေတြ)က ေျပာျပသည္။

ရခိုင္ျပည္က စာပီသမား အမ်ားစုေရ ျပည္မဖက္က ထုတ္ေတဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာနိန္႔ မဂၢဇိန္းတိမွာ ဝင္ေရာက္ပနာ စာပီရြီးသားမႈတိပိုမ်ားလာေၾကာင္း သိရသည္။

ယေကေလ့ နယ္ဖက္က စာရြီးဆရာတိကို ရန္ကုန္ အသိုင္းအဝိုင္းတိက စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ပီးမႈ မရွိေၾကာင္း နယ္ဖက္ စာရြီးဆရာ အသိုင္း၀ိုင္းက ေျပာျပသည္။

ဝါရင့္စာရြီးဆရာတဦးက သန္းေဆြသစ္၏ ဘဲငါးရာေတာင္ေပၚက ရတနာသစ္စာအုပ္ေရ စိတ္ကူးယိုင္ဂမၻီရ လံုးခ်င္းစာအုပ္ၿဖိဳက္ၿပီးေက တိက်ခိုင္မာေရ သမိုင္းအခ်က္အလက္တိကို ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိေရပိုင္ လံုးဝကိုးကားလို႔မရေရ အေပ်ာ္တမ္းဖတ္စာပီ အမ်ဳိးအစားထဲမွာရာ ပါေရလို႔ သံုးသပ္ျပသည္။

သန္းေဆြသစ္ေရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္အစိုးရကပီးအပ္ေတ စာပီဗိမာန္စာမူဆုတိကို ပိုင္ဆိုင္ထားေရ စာရြီးဆရာတဦးျဖစ္ၿဖိဳက္ေကလဲ မိမိရို႕ရခိုင္စာပီတိုးတက္ေရး အတြက္လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိဘဲ ဗမာစာပီ တိုးတက္ေရးကိုရာ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္နိန္သူ တဦးၿဖိဳက္ေၾကာင္းလဲ စံုစမ္းသိရွိရသည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ မီး ၂၄- နာရီရေကေလ့ မီးျပတ္ေတာက္မႈတိမၾကာမၾကာၿဖိဳက္နိန္

ရခိုင္ရိုးမ။ July 24, 2011

စစ္ေတြ။ ။ ရခိုင္ျပည္၏ ၿမိဳ႕စစ္ေတြမွာ လွ်ပ္စစ္မီး ၂၄ နာရီရေကလဲ မီးမၾကာခဏ ျပတ္ေတာက္မႈ ပိုမ်ားလာေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ လွ်ပ္စစ္မီးကို ပုဂၢလိက ဖိုးသီးခ်ဳိကုမၸဏီက တာဝန္ယူထားၿပီးေက ေဒလ ၁၀ ရက္နိကစလို႔ ၂၄ နာရီ လံုးလံုး လွ်ပ္စစ္မီး ပီးနိန္ျခင္းၿဖိဳက္ေၾကာင္း သိရသည္။

“မီးက ယပိုင္ပါ၊ ျပတ္ေတာက္ေစာ္တိ ပိုမ်ားလာေရ၊ သံုးေရလူတိလည္း စိတ္ဒုကၡျဖစ္ရေရ ပံုမွန္လည္းမရပါ။ မီးကျပတ္လိုက္ ရလိုက္ပါေယ” လို႔ စစ္ေတြၿမိဳ႕ခံတဦးက ရခိုင္ရိုးမကို ေျပာျပသည္။

ယေကေလ့ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ လွ်ပ္စစ္မီး ၂၄ နာရီရသည့္တိုင္ေအာင္ မီတာခက အရင္ထက္ စ်ီးပိုမ်ားလာေရအတြက္ ေဒသခံတိ ၂၄ နာရီ မီး မသံုးႏိုင္ေၾကာင္းကို အဆိုပါၿမိဳ႕ခံက ဆက္ေျပာစြာက-

“မီတာခက အရင္ထက္ မ်ားပါေရ၊ မီတာအမ်ား သံုးစြဲကတ္ေတအိမ္တိမွာဆိုေက ပိုမ်ားပါေရ၊ ၁၅ မီတာေအာက္ သံုးေရဆိုေက မီတာေလ်ာ့ပါေရ၊ မီတာ အမ်ားသံုးေက မီတာခ စ်ီးအမ်ား ပီးရပါေရ။ အားလံုးသူတိက ၂၄ နာရီဇာသံုးႏိုင္ဖို႔လဲ” လို႔ ေျပာသည္။

ျပည္သူတိေရ မီး ၂၄ နာရီထက္ မီတာခႏႈန္းထားကို ေလ်ာ့ခ်ပီးဖို႔အတြက္ လိုလားနိန္ကတ္ၿပီးေက ျပည္မဘက္မွာ တမီတာကို ၂၅/ က်ပ္ႏႈန္းရွိေကလဲ ရခိုင္ျပည္မွာ တမီတာကို က်ပ္ေငြ ရာဂဏန္းအထိ ရွိနိန္သည္။

လွ်ပ္စစ္မီတာခႏႈန္းထားမွာ ၁၅ မီတာေအာက္ သံုးစြဲသူတိကို တမီတာ က်ပ္ေငြ (၄၀၀)လို႔ သတ္မွတ္ထားၿပီးေက ၁၅ မီတာအထက္ သံုးစြဲသူတိကိုဆိုေက က်ပ္ေငြ ၄၆၀ ႏႈန္းနန္႔သတ္မွတ္ထားသည္။

လွ်ပ္စစ္မီးကို ပုဂၢလိက လက္ထဲမလြဲအပ္ခင္က တမီတာကို ၂၅ က်ပ္ႏႈန္းနန္႔ပီးဖို႔ သေဘာတူညီမႈရွိခေကေလ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရ သတ္မွတ္ထားေရ စ်ီးႏႈန္းထက္ပိုမ်ားလာျခင္းၿဖိဳက္ေၾကာင္းနန္႔ ရခိုင္ျပည္အစိုးရကလဲ ေျဖရွင္းမပီးသိေၾကာင္း သိရသည္။

ေဒအဂုပိုင္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ လွ်ပ္စစ္မီး ၂၄ နာရီ ရရွိနိန္မႈေရ ႏွစ္ေပါင္း ၃၅ ႏွစ္အတြင္း ပထမဆံုး အႀကိမ္ၿဖိဳက္ေၾကာင္း၊ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ကလဲ ၂၄ နာရီမီးပီးခေၾကာင္း ေလ့လာတိြ႔ဟိရသည္။

လွ်ပ္စစ္မီးကို ဒီဇယ္သံုးအစိုးရ မီးစက္ႀကီးကို အသံုးျပဳလို႔ရွိၿပီးေက တခါတလီ ဒီဇယ္ဆီးရွားပါးမႈတိနန္႔လဲ ႀကံဳနိန္ရေၾကာင္း လွ်ပ္စစ္မီး ျဖန္၀ီေရး ကုမၸဏီ ၀န္ထမ္းမ်ားက ေျပာသည္။

အခုအခါ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ လွ်ပ္စစ္မီး ၂၄ နာရီရေကလဲ မီတာခစ်ီးႀကီးေရအတြက္ သံုးစြဲသူတိအနိန္နန္႔ အခက္ခဲ တရပ္နိန္႔ ရင္ဆိုင္နီရေၾကာင္း စစ္ေတြ ျမိဳ႕ခံတေယာက္က ေျပာသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လွ်ပ္စစ္မီး မီတာခေလ်ာ့ခ်မႈကို ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရဇာပိုင္လုပ္လားဖို႔ဆိုစြာကို ေဒသခံတိ သိခ်င္နိန္ေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းမာေရ လွ်ပ္စစ္မီးမီတာ ခႏႈန္းတိအဆမတန္ ေကာက္ခံမႈတိ ရွိနိန္မႈတိကို ခံစားနိန္ကတ္ရသည္။

ယင္းအျပင္ စစ္ေတြလွ်ပ္စစ္မီးျဖန္႔ျဖဴးေရးလုပ္ငန္းကို ပုဂၢလိက ကိုင္တြယ္ထားေရအတြက္ မီတာခစ်ီးႏႈန္းတိလဲ တစတစ ျမင့္တက္လာဖို႔ အနီအထားရွိေၾကာင္းသိရပါေရ။
“အခုက မီးပီးေစာ္ မၾကာသိဆိုေရခါ တမီတာကို ၄၀၀/ ၄၆၀ ႏႈန္းလုပ္ထားေရ၊ ေနာက္ၾကာလာေရခါ ယင္းထက္လဲ စ်ီးႏႈန္းျမင့္လာႏိုင္ေရ၊ ဇာအတြက္ဆိုေက ပုဂၢလိက ကိုင္တြယ္ေရဆိုေက ယပိုင္ၿဖိဳက္ဖို႔ဆိုေစာ္ သိၿပီးသားပါရာ” ဆိုပနာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ခံတဦးက သူ႔အျမင္ကို ေျပာျပသည္။

ေၿမာက္ဦးဘုရား ေၿမာက္ဦးမွာ ထားဖို ့(ရတပ) ပါတီထုတ္စာေစာင္မွာပါဟိန္

ေၿမာက္ဦးဘုရားကို ရတနာ့မာရ္ေအာင္ မွာရာဟိန္စီရဖို ့လို ရခိုင္တိုးတက္ေရးပါတီထုတ္ စာေစာင္မွာ ပါဟိန္ ့ပါေရ။ ေၿမာက္ဦးၿမိဳခံ လူထုကလည္း ဘုရားကိုဗမာၿပည္ ကိုယူလားဖို ့ဆိုေက အသက္ခ်င္းလွည့္ဗ်ာလ္ ကာကြယ္ဖို ့အထိ ေၿပာနိန္ကတ္ပါေရ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ဗမာအာဏာပိုင္အဆက္ဆက္ ရွီးေဟာင္ ရခိုင့္အမြီအနစ္တိကို ေၿဗာင္က်က်တစ္မ်ိဳး ခိုးဗ်ာလ္တစ္ဖံု ယူေဆာင္လား စာ မရြီတြက္နိုင္ေအာင္မ်ားၿပားလား ပါဗ်ာလ္
အခုဒုတိယ အၾကိမ္ေၿမာက္ ေလာကမဥၨဴဘုရား ဆင္းထုေတာ္ နန္ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္တိကို ေနၿပည္ေတာ္ က အမိန္ ့နန္ ့တိတ္တဆိတ္ ယူဖို ့လာစြာ မွာ ရခိုင္ၿပည္သူတစ္ရပ္လံုး ဆန္ ့က်င္နိန္ကတ္စြာ ကိုတြိ ့ရပါေရ ရခိုင္တိုးတက္ေရးပါတီ ကလည္း ေၿမာက္ဦး ဘုရား ရတနာ့မာရ္ေအာင္မွာ ဟိန္စီရဖို ့လို ေၿပာလာ ေရအတြက္ ၿပည္သူတိ ၀မ္းေၿမာက္၀မ္းသာ ဟိန္နိန္ကတ္ေတ။ေနာက္ပိုင္မွာ ဗမာတိ ေနာက္ထပ္ ဇာဗ်ဴဟာတိသံုးဗ်ာလ္ ယူလာဖို ့ေလးဆိုစာ ကိုလည္း စိုးရိမ္နိန္ကတ္ပါေရ။ ရခိုင္လူထု တိက ဗမာအစိုးရ တိ ကိုလံုး၀အယံုအၾကည္မဟိန္ဆိုစာကို လည္း အံသြားၾကိတ္ဗ်ာလ္မခံမ ရပ္နိုင္ ၿဖစ္နိန္ ကတ္ေတလိုၾကားသိရပါေရ

ရခိုင္သကၠရာဇ္ ၁၃၇၃ ခု ရခိုင္ရိုးရာ သၾကၤန္ပြဲကို ရခိုင္အမ်ိဳးသားရိုင္းပင္႔ကူညီမွဴးအသင္း(ASWADK) ကဦးေဆာင္လို႔ ဒိန္းမတ္နိုင္ငံ၌ စီကားစြာက်င္းပ

ရခိုင္ရိုးမ(၂၄။၇။၂၀၁၁)

                                                         ကမၻာနိုင္ငံအမ်ားၾကီးမွာနိန္ထိုင္ကတ္ေတရခိုင္လူမ်ိဳးတိေရ ဇာနိန္ရာ ဇာအနိန္အထားမွာ ေရာက္ေရာက္ ကိုယ္ရို ႔ရိုးရာကို အသက္မက ခ်စ္ခင္ကတ္ေတအတြက္ ရိုးရာမပ်က္ဘုရား ရီခ်ိဳး ပူေဇာ္ၿဗီး ရီေလာင္းေပ်ာ္ရႊင္ ပြဲကိုေဒလ၂၃။၇။၂၀၁၁နိန္႔ကဒိန္းမတ္နိုင္ငံ   ေခ်လန္ ကြ်န္း(Sjælland) ဗိၿမိဳ့(vig) ရခိုင္ အမ်ိဳးသား ရိုင္းပင္ ႔ကူညီ မွုးအသင္း (ASWADK)ကဦးေဆာင္လို႔စီကား စြာ က်င္းပ ခေရလို႔ သတင္းရဟိဘါေရ။ အခမ္းအနား ကိုမိုးထဖက္(၁၀)နာရီကစၿဗီးေက ညဇာဖက္ (၅)နာရီမွာေအာင္ၿမင္စြာၿဗီးဆံုးခဘာေရ။

အခမ္းအနားမွာ ပထမဆံုး ဘုရားရီခ်ိဳးပူေဇာ္ဘာေရ။ အၿဗီးမွာ ရခိုင္ရိုးရာဆီမီးခြက္ အက ရိုးမရံစီယိမ္း အယင္ကသၾကၤန္ယိမ္း နာန္႔ေနာက္ဆံုးရိုးရာကမမေတးခင္းကိုေရာက္ဟိလာသူ တိအားလံုးၿပိဳင္ တူသီဆိုလို႔ေငြဖလားတိနာန္႔ရီေလာင္းဗ်ာလ္ရခိုင္သၾကၤန္က်င္းပကတ္စြာၿဖစ္ပါေရ။ သၾကၤန္ပြဲက်င္းပေရ နိန္ရာသို႔ ရခိုင္လူမ်ိဳး တရာေက်ာ္နာန္႔ ဒိန္းမတ္နိုင္ငံ မီဒီယာမ်ားၿမိဳ႔နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရံုးမွကိုယ္ စားလွယ္တိဖိတ္ၾကားထားေရ အာဂႏၱဳတိကို ရခိုင္လူမ်ိဳးသမိုင္းေၾကာင္း သၾက္န္က်င္းပရၿခင္း ရည္ရြယ္ခ်က္ စာရြက္မ်ားဝီငွဗ်ာလ္ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားနာန္႔ တာဝန္ခံတိက အက်ယ္တဝင္႔ ရွင္းလင္းေၿပာၾကား လားေရလို႔သိရဘာေရ။ အနိုင္နိုင္ငံမွာ ေရာက္နိန္ကတ္ေတ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို ႔ေရ သၾကၤန္ပြဲကို ရခိုင္ၿပည္နာန္႔ အတူႏွစ္စိုင္ ဧၿပီလမွာ က်င္းပကတ္ေကလည္း ဒိန္းမတ္နိုင္ငံမွာ ယင္းအခ်ိန္ ရာသီဦးတု အလြန္ဆိုးရြားနိန္ေရ အတြက္ ေယၿဗီးေက ရာသီဥတုသာယာေရ ေဒအခ်ိန္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားရိုင္းပင္႔ကူညီမွဴး အဖြဲ႔ တႏွစ္ေၿမာက္ နာန္႔ေလးတိုက္ဆိုင္နိန္ဘာေရ ယင္းေၾကာင္း ေဒပိုင္က်င္းပ ၿပဳလုပ္ပါေရလို႔ အဖြဲ ႔တာဝန္ခံ ကိုတင္ညြန္႔က ရခိုင္ရိုးမ ကို ေဒပိုင္ေၿပာဘာေရ။

(တစ္)” မိမိရို ႔ရခိုင္လူမ်ိဳးရို ႔၏ မိဖဖိုးဖီးစိုင္လာ ၿပဳလုပ္က်င္းပ ေပ်ာ္ရႊင္ခကတ္ေတ ရိုးရာအတာရီ သဘင္ပြဲမွာ အခက္အခဲအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင္း မိမိရို ႔ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် မပါဝင္မဆင္ႏြဲၿဖစ္ဘဲ ႏွစ္ေပါင္းေၿမာက္မ်ားစြာ လည္းၾကာလားဗ်ာလ္ၿဖစ္ေတ ရခိုင္ရိုးရာ သၾကၤန္ပြဲကို ၿပဳလုပ္ခြင္႔ရေရ အခ်ိန္မွာ ၿပဳလုပ္ရစြာ ၿဖစ္ပါေရ။

(ႏွစ္)” ဒိန္းမတ္နိုင္ငံမွာ နိန္ထိုင္ကတ္ေတ လူတိေရ ယိုင္ေက်းမွုမတူ အယူဝါဒတိကြဲၿပားေကလည္း ခင္မင္ရင္းႏွီးစြာ ေၿပာဆိုဆက္ဆံတတ္ကတ္ေတ လူတိၿဖစ္ကတ္ေတအတြက္ ရင္းႏွီးကြ်မ္းဝင္သူနာန္႔ သိသင္႔သိထိုက္ေတ လူတိကို ကြ်န္ေတာ္ရို ႔၏ ရွည္လွ်ားေရ သမိုင္းေနာက္ခံတိနာန္႔ ဆက္စပ္ဖြဲ႔ေႏွာင္ ထားေရ  ရခိုင္ယိုင္ေက်းမွု ရိုးရာဓေလ႔ထံုးစံတိကို မိတ္ဆက္ခ်င္စြာ တခ်က္။

(သံုး)ကြ်န္ေတာ္ရို ႔ရခိုင္လူမ်ိဳးရို ႔၏ သမိုင္းနာန္႔ ေဒနိန္႔ပိတ္စကၡတ္ အတိန္အနက္ကို မသိဘဲ ထင္ရာရြီးၿဗီး မွန္းၿဗီးေက မွတ္တမ္းတင္နီကတ္ေတ ကမၻာေက်ာ္ သတင္းဌါနက အရည္အေသြးမမီေရ သတင္းသမားတိ ပိုၿဗီးေလ႔လာခြင္႔ ရလာရန္ ၿဖည္႔စြက္ပီးစြာလည္းတခ်က္။

(ေလး)ဇာနိန္ရာေရာက္ေရာက္မိမိရို႔၏ရိုးရာယိုင္ေက်းမွုေၾကာင္႔ထံုးဓေလ႔ေဟာင္းတိကိုအၿမတ္တနိုးနာန္႔ တတ္နိုင္ေရဖက္ကထိမ္းသိမ္းထားခ်င္စြာေလးတခ်က္လို႔ေၿပာဘာေရေနာက္ၿဗီးေကအခက္အခဲမ်ိဳးစံုဟိ လို႔တခါလည္းဒိန္းမတ္နိုင္ငံမွာသၾကၤန္ခ်ေရလို႔မဟိဖူးခေယခါရာသီဥတုအီးလြန္းလို႔ရီေလာင္းလို႔ရဖို႔အခ်ိန္ ကိုရြီးခ်ယ္ရစြာနာန္႔ရိုးရာအဝတ္အစားတိကိုမွာယူေရခါလူတိုင္းမၿခဳပ္တတ္ေနာက္ပဲြကိုက်င္းပေရခါပြဲၾကည္ ႔ပရိတ္သတ္အားဖို႔အခ်ိန္ကိုညွိရစြာတဖံုအဆိုအကတိုက္ယူရေရအခက္အခဲေဒေလာက္အခက္အခဲတိေၿမာက္ မ်ားစြာၾကားနာန္႔ႏွစ္ေပါင္းေၿမာက္မ်ားစြာတမ္းတအားခဲထားရေရမိမိရို႔သၾကၤန္ပြဲၿဖစ္ေတအတြက္အားၾကိဳးမန္ တက္ပါဝင္လုပ္ကိုင္ကတ္ၿဗီးေက အတာသၾကၤန္ရီသဘင္ပြဲကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ သိုက္သိုက္ဝန္းဝန္း ဆင္ႏြဲၿဖစ္ခကတ္စြာနာန္႔နိန္ရာတကာမွာ ရခိုင္ရိုးရာမေပ်ာက္ပ်က္ရေအာင္ညီညီညြတ္ညြတ္ထိမ္းသိမ္းလား ဂတ္ယင္းမ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္ေခ်တိကိုလမ္းၿပေခၚေဆာင္လားဖို႔အဓိကရည္ရြယ္ေၾကာင္းေၿပာၾကားလီဘာေရ။

ခိုင္ဥကၠာပ်ံ(ေလးဝတီ)

ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ ့မွရီၾကီးနိန္ေရဓာတ္ပံု

ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ ့မွရီၾကီးနိန္ေရဓာတ္ပံု

ရခုိင္ျပည္နယ္ သတင္းဂ်ာနယ္ ရွိလမွာ ထုတ္၀ီဖို႔လို႔သိရ

ရခိုင္ရိုးမ။ ။22,July,2011
ရခုိင္ျပည္နယ္အစုိးရ ကုိယ္စားျပဳ ရခုိင္ျပည္နယ္ သတင္းဂ်ာနယ္ကုိ ရွိလမွာ ထုတ္၀ီလားဖုိ႔ၿဖိဳက္ေတလုိ႔ သိရပါေရ။
အဆုိပါဂ်ာနယ္မွာ ရခုိင္ျပည္နယ္ အစုိးရ၏ လုပ္ေဆာင္မႈတိကုိ ကုိယ္းစားျပဳဖုိ႔ ဂ်ာနယ္ၿဖိဳက္ၿပီး အဓိက ၾကံ့ခုိင္ေရး ပါတီ၀င္တိက တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ဖ႔ုိစြာ ၿဖိဳက္ေတလုိ႔ သိရပါေရ။


“ရခုိင္ျပည္နယ္ ၁၈ ၿမိဳ႕နယ္က သတင္းတိကုိ ထုတ္၀ီဖုိ႕စြာပါ၊ အဓိကရခုိင္ျပည္ နယ္ အစုိးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္တိကုိ အသာပီး ေဖာ္ျပဖုိ႔စြာပါ “လုိ႔ အဆုိပါ ဂ်ာနယ္က တာ၀န္ရွိသူ တဦးက ဆုိပါေရ။

ကနဦး ကရခုိင္ျပည္နယ္ သတင္းဂ်ာနယ္ကုိ ရခုိင္ျမင္ကြင္းဂ်ာနယ္အၿဖိဳက္ သတ္မွတ္ခေကလဲ ေနာက္ပုိင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ သတင္းဂ်ာနယ္ နာမည္ေျပာင္းလုိက္ၿပီး တလ တႀကိမ္ထုတ္၀ီဖုိ႔လုိ႔ သိရပါေရ။

အဆုိပါ ဂ်ာနယ္ အတြက္ ရုံးခန္းကုိ ရခုိင္ျပည္နယ္ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရုံးမွာ အခန္းထားၿပီးေက ယင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ သတင္းဂ်ာနယ္မွာ ပါ၀င္ေရ ၀န္ထမ္းတိကုိ လစာအၿဖိဳက္နန္႔ ပီးလားဖို႔ ၿဖိဳက္ေတလုိ႔ သိရပါေရ။

ရခုိင္ျပည္နယ္ သတင္းဂ်ာနယ္ အတြက္ အယ္ဒီတာကုိ ၾကံ့ခုိင္ေရးပါတီၤ၀င္ ဥိးေကာင္းစံရႊိက တာ၀န္ယူခေကလဲ ေဒသခံတိက ၾကံ့ခုိင္ေရးပါတီ ကုိယ္စားျပဴဂ်ာနယ္ ၿဖိဳက္ေတလုိ႔ သတင္းထြက္ေပၚလာေရ အတြက္ စာေရးဆရာ ဗဂ်ီးေက်ာ္ကုိ အယ္ဒီတာအၿဖိဳက္ ထားေၾကာင္း သိရပါေရ။

ထုိ႔အျပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ သတင္းဂ်ာနယ္မွာ ပါ၀င္ေရလူတိေရ ၾကံ့ခုိင္ေရးပါတီကုိ ၀င္ရဖုိ႔လုိ႔ အယ္ဒီတာ ၿဖိဳက္ေတ ဦးေကာင္းစံရြီ ဖိအားေၾကာင္း အယ္ဒီတာတဦး ႏွတ္ထြက္လားေၾကာင္းလည္း သိရပါေရ။

ရခုိင္ျပည္သူတိက အဆုိပါ ဂ်ာနယ္ေရ ၾကံံံခုိင္ေရးပါတီ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ၿဖိဳက္ေတလုိ႔ ဆုိပါေရ။ သတင္းတိကုိ ဗမာဘာသာနန္႔ ေဖာ္ျပဖုိ႔ ၿဖိဳက္ၿပီးေက ရခုိင္လူထု သတင္းအစား ရခုိင္ျပည္နယ္ အစိုးရ၏ သတင္းတိကုိရာ ဦးစားပီး ေဖာ္ျပလားဖုိလုိ႔ သိရပါေရ။

အဂုအခါ ဂ်ာနယ္ကုိ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ရုိက္ႏွိပ္နီ္ၿပီၤးေက ရွိလမွာ ထုတ္၀ီဖုိ႔လုိ႔ သိရပါေရ။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ သတင္းဂ်ာနယ္ ၿဖိဳက္လာဖို႔ (၂၀၁၀)ခုႏွစ္က ရခုိင္တုိင္းရင္းသားမ်ားတုိးတက္ေရးပါတီက ႀကိဳးစားခေကလဲ သက္ဆုိင္ရာက ခြင္ျပဳခ်က္ မရခေၾကာင္း သိရပါေရ။

ရခုိင္ျပည္နယ္ သတင္းဂ်ာနယ္နန္႔ ပတ္သက္လုိ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က သတင္းဂ်ာနယ္အတုိင္း ထုတ္၀ီရန္ တိုက္တြန္းခေကလဲ အယ္ဒီတာအဖဲြ႔က အမွန္တကယ္ ၿဖိဳက္ေပၚနိန္ေရ သတင္းထက္ အစိုးရ သတင္းတိကုိရာ တင္ျပဖုိ႔ အလားအလာရွိေၾကာင္း သိရပါေရ။ အဆုိပါ ဂ်ာနယ္နန္႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျပည္သူတိက စိတ္၀င္စားမႈ မရွိေၾကာင္းလည္း သိရပါေရ။

ရခိုင္ျပည္ ျမိဳ႕နယ္ တခ်ိဳ႕မွာ ရီၾကီးမွုတိ ျဖစ္ေပၚနီ ေဒသခံတိ ေဘးလြတ္ရာသို႔ ရႊိေျပာင္းနီရ

ရခိုင္ရိုးမ။။22,July,2011

ရခုိင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕နယ္အခ်ဳိ႕မွာမုိးႀကီးေရအတြက္ရီႀကီးမႈတိၿဖိဳက္ေပၚနိန္ရာ ေဒသခံတိ ေဘးလြတ္ရာသုိ႔
ေျပာင္းရြိနိန္ရေၾကာင္း သတင္းရရွိပါေရ။ေဒလ ၁၉ ရက္နိကစလုိ႔ မုိးဆက္တုိက္ ရြာလာေရ အတြက္
ေတာင္ကုတ္ ၊ ေျမာက္ဦး၊ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္ရုိ႕မွာ လူေနအိမ္တိ နစ္ၿမဳပ္နိန္ေရ အတြက္ ျပည္သူတိ
ေဘးလြတ္ရာကုိ ရႊိနိရေၾကာင္း သိရပါေရ။


ရီႀကီးမႈကုိ ရင္ဆုိင္နိန္ရေရ မင္းျပားၿမိဳ႕ကုိ ေဒနိန္ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ နခင္းဖက္ ၂း၀၀ နာရီ မွာ ဆက္သြယ္ခရာ ေဒသခံ တဦးက အခုပုိင္ေျပာျပပါေရ။

“ ၿမိဳ႕တြင္းမာရီႀကီးနီစြာ ႏွစ္ရက္ရွိပါဗ်ာယ္။ စ်ီးလဲ ပိတ္ထားရပါေရ ကမ္းနားလမ္းရွိ အိမ္တိ ၿမဳပ္နိန္ပါေရ။ အိမ္သားတိ
က်ိန္းေတာင္ ၿခီရင္းကုိ ရႊိေျပာင္းနိန္ရပါေရ။ ရီက လုံး၀ မက်ပါသိမ့္” လုိ႔ မင္းျပားၿမိဳ႕ အလယ္ပုိင္း ရပ္ကြက္က ဦးသာေမာင္က ေျပာပါေရ။
အဆုိပါေဒသခံ၏ အဆိုအရ မင္းျပားၿမိဳ႕ ကမ္းနားလမ္း စ်ီး၊ က်ိန္းဒုံးညိဳ၊ အလယ္ပုိင္း ၊ ျပည္ေတာ္သာ ၊ ျပည္ေတာ္ေအး စေရ ရပ္ကြက္တိမွာ ရီ ရွိနိန္္ဆဲ ၿဖိဳက္ေၾကာင္း။ အခုအခါ ေဒသခံတိေရ က်ိန္းေတာင္ၿခီရင္းရွိ ဘုန္ႀကီးေက်ာင္းတိမာ ခုိလုံ နိန္ရေၾကာင္း သိရပါေရ။

ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕မာလဲ ေတာင္က်ရီေၾကာင္း အိမ္ အမ်ားအျပား ရီႀကီးမႈတိကုိ ႀကံဳနိန္ရေၾကာင္း ၿပီးခေရ ႏွစ္ရက္ အတြင္း မုိးေရခ်ိန္လက္မ ၂၉.၄ ခန္႔ရွိခေၾကာင္း ေတာင္ကုတ္က လာေရ ညဇာဖက္ သတင္း အရ သိရပါေရ။

စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာလည္း ကမ္းနားလမ္းနန္႔ ဆင္ကူးလမ္းရပ္ကြက္ရုိ႕မွာ ရီး ႀကီးခေၾကာင္းသိရပါေရ။


ေဒဂု လတ္တေလာမွာ ေျမာက္ဦၤး၊ မင္းျပားၿမိဴ႕နယ္ရုိ႕မွာ ရီႀကီးမႈကုိ အၾႀကီးအက်ယ္ ရင္ဆုိင္နိန္ရေၾကာင္း ေဒသခံ အမ်ားစုေရ ေဘးလြတ္ရာကုိ ထြက္ျပီးနိန္ရေၾကာင္း သိရပါေရ။ လားတူ ရီႀကီးေရ အတြက္ကားလမ္းတခ်ဳိ္႕လဲ ပိတ္ထားရေၾကာင္း သိရပါေရ။

ရခို္င္စကား ရခိုင္စာ ( ဥကၠာပ်ံမူကို ယူပနာ ရီးခေရ ရခိုင္သမိုင္းဆရာ -စာရီးဆရာၾကီး ေမာင္စံေဖၚ ၏ မကြယ္လြန္မွီ ရီးခေရ ေဆာင္းပါး)

ရခို္င္ရို ့ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ေျပာဆိုကေတၱခါ ရခိုင္စကားကို အသံုးျပဳကတ္ပါေရ။ ေဒအဆိုစြာ ယွင္းလင္းခ်က္ထုတ္နီစရာလို ဖို ့ အဆိုမဟုတ္လို ့ ထင္ပါေရ။ ေယေကေလး " ရခိုင္စကား " ဆိုေရအခ်က္ေတာ့ နည္းနည္းပါးပါး ေျပာစရာ ဆိုစရာ ဟိလိေမျဖစ္ပါေရ။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဖက္ဖ်ားက ေတာင္ဖက္ထိ တရြိရြိစုန္ဗ်ာ ဆင္းလတ္ပါေက ေဒသအသီးသီးမာ ေျပာဆိုနိကေတၱ " ရခိုင္စကားသံ " ရို ့ေရ ျမစ္ေၾကာင္းၾကီးတိအလိုက္၊ က်ြန္းၾကီးတိအလိုက္ တရြိရြိကြဲျပားျခားနားလားလိုက္စြာကို တြိရပါဖို ့။ တနိရာနာင့္ တနီရာ တဆိေသ်ွ တဆိေသ်ွစီ ကြဲျပားျခားနားလာလိုက္စြာ ထိုးေျမာက္ဖက္ဖ်ား မယူျမစ္ညာ၊ ကုလားတန္ျမစ္ညာရို ့တိရာ အရပ္ကစကားသံနင့္ ေတာင္ဖက္ဖ်ားသံတြဲျမိဳ ့၊ ဂြျမိဳ ့ ဟိရာ အရပ္က စကားသံရို ့ကို နားေထာင္ၾကည့္လိုက္ပါေက ေဒလူတိေရ " ရခိုင္စကား " တခုတည္းကို ေျပာနီကတ္စြာပါရာလို ့ အတည္ျပဳေျပာဖို ့ေတာင္ ခက္ခက္ျဖစ္နီစြာကို တြိရပါေရ။
စင္စစ္ယင္းပိုင္ ျဖစ္နီစြာက အထူးအဆန္းမဟုတ္ပါ။ ဘာသာစကားရို ့၏ သဘာ၀ ၊ ဘာသာစကားရို ့ ၏ လကၡဏာတရပ္ရာျဖစ္ပါေရ။ ဘာသာစကားဆိုစြာ အသံုးျပဳနီေရ လူစုအသိုင္းအ၀ိုင္း ၊နီရာေဒသကို လိုက္ျဗီးေက ကြဲျပားေရ သေဘာဟိပါေရ။ ေယတင္မက အသံုးျပဳေျပာဆိုေရ လူတေယာက္တည္းက အေၾကာင္းအရာတခုတည္းကို ေျပာခစြာပင္ ျဖစ္ေကေလး တခါနင့္ တခါမတူဘဲ ကြဲျပားစြာကို တြိရပါေရလတ္။
ကြဲျပားနီေရ " ရခိုင္စကားသံ" ကို သီသီခ်ာခ်ာ နားေထာင္ၾကည့္ေကတာ့ခါ ယင္းစကားသံတိေရ ဘာသာစကား တခုတည္း၏ ေဒသအလိုက္ ကြဲျပားနီကေတၱ အသံထြက္တိရာျဖစ္ေတလို ့ သိနိုင္ပါေရ။ ဘာသာစကားႏွစ္ခု၊ သံုးခမဟုတ္လို ့ဆိုရပါဖို ့။ ဇါျဖစ္လို ့လဲ ဆိုေက စကားလံုးဖြဲ ့ပံုရို ့၊၀ါက်ဖြဲ ့ပံုရို ့မာ အတူတူပင္ျဖစ္လို ့ ျဖစ္ပါေရ။ အဂုအက်ြန္ရို ့ေရ စကားအသံထြက္တိ ပေဇါင္ကြဲျပားနီကေတၱေလ ဆိုစြာကို နမူနာေသ်ွတခုေလာက္ ၾကည့္ကတ္ပါေမ။ " ၾကင္နာ " ဆိုေရ စကားလံုးကို ေဒသအသီးသီးက အသံထြက္ပနာ ဆိုကတ္ပံုတိကို သဒၵေဗဒအကၡရာအျပင္ ယင္းနင့္ ညီမွ်ေရ ျမန္မာအကၡရာရို ့နင့္ ယွဥ္ၾကည့္ခါ ေအာက္ပါအတိုင္း တြိရပါေရ။
1----Kron na-------------ေၾကာန္နာ
2----Kran na-----------ၾကာင္နာ
( ရခိုင္စာလံုးေပါင္း--ၾကင္နာ )
3-----krEn na --------ၾကဲင္နာ
4-----krin na ----------ၾကိင္နာ
5-----k6i na(=Kjin ) --- က်ိင္နာ
( ဗမာစာလံုးေပါင္း---ၾကင္နာ )
စသည္ျဖင္ ့ တြိရပါေရ။ ၾကာင္နာဆိုေရ စကားလံုးမာ ဒုတိယ၀႑ " နာ " ေရ အေျပာင္းအလဲ မဟိဘဲ ပထမ " ၾကင္ " ကို က်ခါ နံပါတ္ ( 1 ) က ( 5 ) ထိ အသံထြက္ထိ ကြဲျပားနီစြာကို တြိရပါဖို ့ ။ ယင္းပိုင္ပြဲျပားနီစြာမာေလး " ၀႑ " ၏ ပထမပိုင္း အလႊတ္ဗ်ည္း နိီရာမာ နံပါတ္ ( 1 ) က ( 4 ) ထိ /kr/ ၾက ဆိုစြာကို မကြဲမျပား တြိရပါေရ။ ၀႑၏ အလယ္ နီရာျဖစ္ေတ ( သရ ) နီရာမာေတာ့ခါ /၁/ ၾသ သရအစ / i /ကၠ သရအဆံုး သရသံ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားနီျဗီးေက ႏွာသံဗ်ည္းကို တြိရပါေရ ။ ေဒနီရာမာ ပံုႏွိပ္ရစြာ လြယ္ေအာင္လို ့ ႏွာသံဗ်ည္းသေကၤတကို ျမန္မာ -အဂၤလိပ္စစ္စစ္နင့္ ဆိုေက တမ်ိဳးျပရပါဖို ့။ အဂု ယွင္းလင္း ရီးသားခစြာတိကို သတၱဳခ်ၾကည့္ပါေက
1----kr+ ၁+ n
2 ---kr + an
3----kr + i + n
4--kjr+ i + n
5--kj + i + n
စသည္ျဖင့္ျဖစ္ပါေရ ။ ယင္းခ်င့္တိကို စိစစ္ၾကည့္ပါေက-
(၁ ) လ််ာလိပ္သံ /r/ ရ သံေရ ရခို္င္စကားမာ ထင္ရွား ေရ သံရင္း တခုျဖစ္ေၾကာင္းကို နံပါတ္( 1 ) က ( 4 ) ထိ ၾကာင္၀႑ ပထမပိုင္းရို ့က ေဖၚျပပါေရ ။
ေအစကားသံေရ ရိုးမေတာင္အရွိ ( =ေရွ့ ) ဖက္က ဗမာစကားသံနင့္ ကြဲျပားခ်က္ တခုျဖစ္ပါေရ ။ ေယေကေလး ရခိုင္-ဗမာ ကူးသန္းဆက္သြယ္မူမ်ားျပားေရ အရပ္ေဒသ၊ ျမိဳ ့တိမာေတာ့ခါ /r? သံရင္း ေပ်ာက္ပနာ / kr/ ၾက နီရာကို ဗ်ည္းအသစ္/ t6 / =kj က် က နီရာ ယူလာစြာကို တြိရပါေရ ။ နံပါတ္( 5 ) ကို ၾကည့္ပါ။
( 1 ) နံပါတ္ ( 3 ) အသံထြက္ /krEn /ၾကဲင္နာ ဆိုစြာကို ရမ္းျပည့္ျမိဳ ့နယ္နင့္ ေတာင္ကုတ္ျမိဳ ့နယ္ တခ်ိဳ ့ေက်းလက္ပိုင္းရို ့မာ ၾကားရပါေရ ။ ယင္းအသံထြက္မာပါေရ /E / အဲ သရကို ရခိုင္စကားသံ စစ္စစ္ အပြင့္၀႑ရို ့မာ မတြိရပါ။ အပိ္တ္ ၀႑ရို ့မာရာ တြိရပါေရ ။ အဂု " ၾကင္နာ " ဆိုေရ စကားလံုးထဲက ၀႑ " ၾကင္ " ေရ အပိတ္၀႑တခုျဖစ္ပါေရ ။ အပိတ္၀႑ တခုျဖစ္ေတအတြက္နင့္ ၀႑ေနာက္ဆံုးနီရာမာ အဖမ္းဗ်ည္း /n/ႏွာသံဗ်ည္း ) ဟိနီပါေရ ။ အပြင့္၀႑ဆိုစြာကေတာ့ ၀႑တခု၏ ေနာက္ဆံုး နီရာမာ အဖမ္းဗ်ည္း မဟိေရ ၀႑ရို ့ကို ဆိုပါေရ။ " ၾကင္နာ " က " နာ " ေရ အပြင့္၀႑တခု ျဖစ္ပါေရ။
ေအနီရာမာ စကားခ်ပ္လို ့ ေျပာခ်င္စြာက ဘာသာစကား ဆိုစြာေလး လူပိုင္ဗ်ာ။ အျမဲရြိလွ်ား ေျပာင္းလဲနီပါေရ။ အဲ သရကို ရခိုင္စကားသံ အပြင့္၀႑ရို ့မာ မတြိရလို ့ အက်ြန္အထက္က ဆိုခပါေရ။ ရခိုင္စကားမာ အရီးအသား အဲ ေရ ေအ သရ ကိုယ္ခြဲ တခုရာ ျဖစ္ပါေရ ။ ပံုစံအျဖစ္ တန္ခိုးဆရာထြန္း ၏ " မဟာမ်ိုဳးနြယ္ ( =ေႏြ ) ၊ သတိုးေဆြမွာ " မေဟညာေတာင္ " - ဆိုေရ အစပ္အဟပ္ ကိုၾကည့္ပါ။ ေဒနိစစ္ေတြ စကားမာ
" လားဗ်ယ္--ဟုတ္ဗ်ယ္- " စေရ အဲ သရ၏ တက္က်သံ တခုကို ၾကားနီရပါေရ ။ ဘာသာစကား ေျပာင္းလဲလာမူ တခုပါခ်င့္။
( 3 ) နံပါတ္ ( 1 ) အသံထြက္ / kr၁n/ မာ ၾသ သရ / ၁ / သံ ထင္ထင္ရွားရွား ပါ၀င္ ဖြဲ ့စည္းနီစြာက
နံပါတ္ ( 5 ) က / t6i / ပိုင္ ကူးလူးဆက္သြယ္မူ နီးစပ္မ်ားျပားေရ ဗဂါလီစကားသံက ၀င္ေရာက္ေရာေႏွာ လာစြာ ျဖစ္လီဖို ့လို ့ ယူဆစရာတိ ဟိပါေရ။
ရခိုင္ေဒသအသီးသီးမာ ေျပာဆိုနီကေတၱ " ရခိုင္စကားသံ " ရို ့ေရ လူအစုအဖြဲ ့အလိုက္ နီရာေဒသအလိုက္ ေျပာဆိုေရ သရသံအရ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားနီကေတၱလို ့ ထင္စရာဟိေကေလး အၾကမ္းဖ်င္း ေျပာရပါေက ' စစ္ေတြ စကား" နင့္ " ရမ္းျပည့္စကား" လို ့ ႏွစ္မ်ိဳးရာ ရနိုင္ဖို ့ ထင္ပါေရ ။ ယင္းႏွစ္မ်ိဳးစြာကေလး အထက္မာ ေျပာခေရပိုင္ရာ ျခားနားခ်က္တိ ဟိတန္သေလာက္ ဟိေကေလးမမ်ားပါ။ အနည္းအက်ဥ္းရာ ျဖစ္ေတလို ့ ဆိုရပါဖို ့။ စကားသံ စကားလံုး ပုဒ္ ၀ါက် အမ်ားစုေရ အတူတူဗ်ာ လို ့ ဆိုနိုင္ါဖို ့ထင္ပါေရ။
အဂုအက်ြန္ရို ့ေရ ကိုယ့္စကား ကိုယ့္စာ စနစ္တက်ျဖစ္ဖို ့ ၊ ေနာင္းေနာင္းနင္းနင္း ျဖစ္ဖို ့ဆိုဗ်ာ ၾကိဳးစားနီကတ္ပါေရ ။ ေဒခ်င့္ကိုေျပာ၊ ထိုပိုင္မရီး( မရီး ) ေက့။ ေဒပိုင္ရာရီး( ရြီး) ။ ့လို ့ ေတာ့ခါ အာဏာမထားနိုင္၊ မတားျမစ္နိုင္ပါ။ လုပ္ေလးမလုပ္အပ္ပါ။ ဇါဘာသာစကားမာမဆို ေဒသအလိုက္ အေျပာအဆို ဟန္ပန္လီသံ ျခားနားကြဲျပားခ်က္တိ ဟိကတ္စြာခ်ည္းပါဗ်ယ္။ ဥပမာ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားမာဆိုေက - လန္ဒန္စကား- ေ၀လစကား- ဘာမင္ဂမ္စကား- စေကာ့စကား စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားေရလို ့ ဆိုပါေရ ။ ယပိုင္ျဖစ္ေကလဲ အမ်ားနင့္ဆိုင္ေရ အသံလႊင့္စကား ၊ စာသင္ရာမာ သံုးေရ စကားရို ့က ့အတြက္ေတာ့ ေဒသတခုတည္း၊ လူ ့တစုတဖြဲ ့တည္းကရာ အသံုးျပဳေရ စကားမ်ိုဳး မဟုတ္ေတ အမ်ားဆိုင္ေရ စကားမ်ိဳးကိုရာ သံုးေရလို ့ ဆိုပါေရ ။ အက်ြန္ရို ့မာေလး ကိုယ့္ရခိုင္စကား ၊ ရခိုင္စာ၊ စနစ္တက်ျဖစ္ဖို ့ အတြက္ ( ၁) ရခိုင္စကားလကၡဏာ ေပၚလြင္ထင္ရွားျျခင္း၊ ( ၂ ) ေဒသတခုတခု လူတစုအဖြဲ ့တခုတည္း သံုးစြာမဟုတ္ဘဲ တျပည္လံုးက သံုးေရ အမ်ားသံုး စကားျဖစ္ျခင္း ၊ (၃ ) စကားရင္းျမစ္ ခိုင္မာျခင္း -- ဆိုေရ အခ်က္တိနင့္ ကိုက္ညီေအာင္ ၾကိဳးစားသင့္ေရလို ့ ထင္ျမင္မိပါေၾကာင္း ။
ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ေျပာခ်င္စြာ တခုက အဂုအခါ လူေတာ္မ်ားမ်ားက "သူႏွင့္ငါ " ကို ရီးေရအခါ " သူနန္ ့ငါ ' လို ့ ရီးနီကတ္ပါေရ ။ ဤခ်င့္ေရ ရခိုင္မက် ဗမာမက် အရီးအသား တခုျဖစ္ပါေရ ။ " ခန္ ့ညား " ဆိုေရစကားက " ခန္ ့ " ဆိုေရ စကားကုိ ရခိုင္သံနင့္ ဖေတၱခါ ဇါပိုင္ဖတ္ပါေလး။ " နန္ ့ " ကို ဖတ္ေကေလး ယင္းကာရန္အတိုင္းပါဗ်ယ္။ ယေက ကို္ယ္လိုခ်င္ေရ အသံရပါေရလား။ သီသီခ်ာခ်ာ စိုင္းစားပါ။ ရခိုင္နင့္ ဗမာရို ့ေရ အပိတ္၀႑ရို ့ကို ေျပာေရအခါ အေျပာကြဲျပားေကေလး အရီးအသား သေကၤတက်ခါ တခုတည္းကို အသံုးျပဳကတ္ပါေရ ။
တနည္းေျပာေရေက အပိတ္၀႑အရီးအသား ကို ဖတ္ေတ့ခါ ရခိုင္နာင့္ ဗမာရို ့ေရ အရီးအသား တမ်ိဳးတည္းပင္ျဖစ္ေကေလး ကိုယ့္အသံနင့္ ကိုယ္တမ်ိုးစီ ဖတ္ပါေရ။ ေဒအခ်က္ကိုေလး သတိျပဳဖို ့ လိုပါေရ ။ စကားသံဆိုစြာ စကားေျပာကေတၱခါ ထြက္လာေရ ေျပာစကားအသံထြက္ကို ဆိုိလိုပါေရ ။ စာလံုးေပါင္း ဆိုစြာကေတာ့ခါ စကားသံကို အကၡရာတင္မွတ္ထားဖို ့ ေပါင္းစပ္ရီးသားေရ စာလံုး သေကၤေတရို ့ကို ေပါင္းစပ္ပံုျဖစ္ပါေရ ။ စကားနင့္ စာမွာ အေျပာစကားဦးေဆာင္ျဖစ္ျဗီးေက စာအရီးအသားက ေနာက္လိုက္ျဖစ္ပါေရ။
အေျပာစကားအရ ေျပာနီတံုး မတၱတ္ေလာက္ရာ တည္တန္ ့နိုင္ျဗီး ေျပာျဗီးစြာနင့္ ေပ်ာက္ပ်က္လားရပါေရ ။ ယင္းစကားကို ေနာက္တၾကိမ္ ထပ္ေျပာခေကေလး ပထမေျပာစြာနင့္ ထပ္တူထပ္မွ် ျဖစ္နိုင္ဖို ့ ခဲယဥ္းပါေရ။ ေယျဗီးေက အေျပာစကားကို မ်က္ကြယ္မွာဟိေရ လူ၊ အ၀ီးမွာဟိေရ လူကိုေလး မေျပာနိုင္ပါ။ ေယဇူးနင့္ ယင္းအားနည္းခ်က္တိကို ျဖည့္စြမ္းနိုင္ေအာင္ " စာ" ကို တီထြင္ ရီးသားရပါေရ ။ ယင္းပိုင္နင့္ ဘာသာစကားတခုမွာ အေျပာစကား ( အေျပာဘာသာစကား ) နင့္ အရီးအသား ( အရီးဘာသာစကား ) လို ့ ႏွစ္ခုျဖစ္လာပါေရ ။ အေျပာစကားနင့္ အရီးအသားဆိုေရ ႏွစ္မ်ိဳဴးမွာ အေျပာစကာေရ မူလျဖစ္ပါေရ။ အရီးအသားက တဆင့္ခံျဖစ္ပါေရ ။ ဘာသာစကားရို ့ေရ ေျာပင္းလဲတတ္ေတ ဆိုေရ သေဘာတရားနင့္ ၾကည့္ပါေက အေျပာစကားက အေျပာင္းအလဲျမန္ဆန္ပနာ အရီးအသားက ေႏွးေကြးပါေရ။ ေနာက္မာက်န္ခပါေရ။
ပုဂံေက်ာက္စာရို ့ကို ၾကည့္ေက ရခိုင္စကားသံ ၊ ထား၀ယ္ စကားသံရို ့နင့္ နီးနီစပ္စပ္ အသံထြက္စြာမ်ိုးကို ရနိုင္ပါေရ။ ေယဇူးနင့္ ယင္းေက်ာက္စာ စာလံုေပါင္းတခ်ိဳ ့ေရ လြန္ခေရ နွစ္ေပါင္း တေထာင္ေလာက္က ရခို္င္စကားအသံထြက္ ၊ထား၀ယ္စကားအသံထြက္ ရို ့ကို ကိုယ္စားျပဳထားစြာ လို ့ဆိုေက မမွားနိုင္လို ့ ဆိုခ်င္ပါေရ။ အရီးအသားကို ရွိမွာေရာက္နီေရ အေျပာစကားနင့္ လိုက္ေလ်ွာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ဘာသားစကား အသံုးျပဳသူရို ့ မၾကာမၾကာ ျပဳျပင္ ပီးကတ္ရစြာကို ဘာသာစကားတိုင္းမာ တြိရပါေရ။ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္တခ်ိဳ ့ကို အဓိက ေစာင့္ၾကည့္ျဗီးေနာက္ ကိုယ့္ဘာသာစကားအေၾကာင္းကို တခ်က္ျပန္ၾကည့္ကတ္ပါေမ။ အက်ြန္ရို ့ ရခိုင္ဘာသာကို ျမန္မာဘာသာ၏ ေဒသိယစကားတခုအျဖစ္ ပိုင္ညာသွ်င္သုေတသီရို ့ သံုးသပ္ေလ့လာဟိကတ္ပါေရ။ ယင္းအထဲမွာ မစၥတာေတလာ ( L.F Taylor ) ဆိုေရ ပိုင္ညာသွ်င္တေယာက္လည္း ပါပါေရ။ သူက ေဒပိုင္ဆိုပါေရ။ ရခိုင္ဘာသာေရ ျမန္မာဘာသာနင့္ အမ်ားၾကီး ကြာျခားမူဟိတ္ိေၾကာင္း ၊ ရခိုင္စကားက ပိုမိုရွိက်ျဗီးေက စကားသံနင့္ စာလံုးေပါင္းရို ့ ပိုမိုဆီေလ်ာ္မူဟိေၾကာင္း ၊ လြန္ခေရ ႏွစ္ေပါင္းတေထာင္ခန္ ့က ဘာသာစကားကို အကၡရာ တင္ရီးသားျခင္းမျပခင္က ရခိုင္စကားသံေရ ျမန္မာ( ဗမာ) စကားသံနင့္ ဆင္တူလိမ့္ေမလို ့ ထင္ျမင္ရေၾကာင္း။ ရခို္င္နင့္ ျမန္မာရို ့ေရ လြန္ခေရ ႏွစ္ေပါင္းတေထာင္နင့္ ႏွစ္ေထာင္ၾကားမွာ တတိုင္နင့္ တတိုင္ ခြဲခြါခကတ္လိမ့္ေမ ျဖစ္ေၾကာင္းးဆိုထားပါေရ ။
မစၥတာေတလာ၏ အဆိုမွာ အမွန္တရား အင္တန္မ်ားမ်ားပါေရလို ့ ဆိုနိုင္ဖို ့ ထင္ပေါရ။ သူ ့အဆိုိကို အက်ြန္ရို ့ ေလးျမိဳ ့ေခတ္ ေက်ာက္စာရို ့နင့္ ပုဂံေက်ာက္စာရို ့က ေထာက္ခံခ်က္ပီးနီေရလို ့ ဆိုနိုင္ပါဖို ့။ ပုဂံေက်ာက္စာရို ့ကို ဖတ္ၾကည့္ေက ရခိုင္စကားသံ၊ ထား၀ယ္စကားသံရို ့နင့္ နီးနီးစပ္စပ္ အသံထြက္မ်ိဳးကို ရနိုင္ပါေရ။ ေယဇူးနင့္ ယင္းေက်ာက္စာစာလံုးေပါင္းတခ်ိဳ ့ရို ့ေရ လြန္ခေရ ႏွစ္ေပါင္းတေထာင္ေလာက္က ရခိုင္စကားအသံထြက္၊ ထား၀ယ္စကားအသံထြက္ရို ့ကို ကိုယ္စားျပဳထားစြာလို ့ဆိုေက မမွားနိုင္လို ့ ဆိုခ်င္ပါေရ။ အသံထြက္မတူဆိုစြာက ဗ်ည္းစကားသံနင့္ သရစကားသံရို ့ကို ထုတ္လုပ္ပံုမတူလို ့ ျဖစ္ပါေရ။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ရခိုင္နင့္ ဗမာရို ့ မွာ ဗ်ည္းစကားသံ သံုးဆယ္ေလာက္နင့္ သရစကားသံ ငါးဆယ္ေလာက္ ဟိပါေရလတ္။
အက်ႊန္ရို ့ပါးမာ ေျမာက္ဦးေခတ္ရို ့နင့္ ရိုးမအရွိဖက္က အင္း၀ေခတ္ ေတာင္ငူေခတ္၇ို ေ့ရ ေခတ္ျပိဳင္တိျဖစ္ကတ္ပါေရ။ ယင္းအခ်ိန္အတြင္းမွာ ေပၚေပါက္ခေရ ရခို္င္စာဆို ၊ ဗမာစာဆိုိုတိနင့္ ရွင္ဘုရင္ခ်င္းခ်င္း ပါးကေတၱတ-သဏ္လႊာရို ့ကိုၾကည့္ေက ဂႏၱ၀င္ျမန္မာစာေရ ရခိုင္ ဗမာႏွစ္တိုင္စလံုးမွာ အသံုျပဳေရ စာျဖစ္ေၾကာင္း တြိရပါေရ။ စာလံုးေပါင္းက်ခါ အဓိပၸါယ္တူ စကားလံုးရို ့ကို အသံထြက္မတူဒါေလ့ အတူတူ စာလံုးေပါင္းကတ္ပါေရ။ ေယဘူယ်ေျပာရေက ရခိုင္နင့္ဗမာရို ့မာဟိေရ " ရေကာက္သံ" နင့္ " ရေကာက္ဟ,ထိုးသံ" ( ရွ_တရ-ၾတ) ရို ့ ဗမာစကားသံမာ မဟိပါ။ ယင္းခ်င့္ေၾကာင့္ " ရန္ကုန္ " လို ့ ရီးသားစြာကို သူရို ့က " ယန္ကုန္ " လို ့အသံထြက္ဖတ္ပါေရ။ ယင္း " ရေကာက္သံ" နင့္ " ရေကာက္ဟ_ထိုး၀ံ ( ရွ) " ရို ့ေရ ဘဂၤလီစကား ၊ ဟိႏၵီစကားရို ့ ေျပာေရနယ္နင့္ နီးစပ္ေတနီရာက ရခိုင္စကား အသံထြက္မာ ပိုမ်ားလာပါေရ။ စစ္ေတြနင့္ ရန္းျဗဲေဒသ စကားအသံထြက္တိမွာေတာ့ ခါ ပံုမွန္ေလာက္ရာ ဟိပါေရ။ ရခိုင္ ဗမာႏွစ္တိုင္ စလံုးနင့္ ဆိုင္ေရ ျမနမာဘာသာမာ သရသံငါးဆယ္ဟိေရလို ့ ဆိုပါေရ။ ယင္းခ်င့္ကို တူရာတူရာစုဗ်ယ္ ေအာက္မွာ ေဖၚျပထားပါေရ ။
၁။ ရိုးရိုးသရ
၁----အိ။ အီ ။ အီး ၊ (၂ ) ေအ့ ။ ေအ ။ ေအး။ (၃) အဲ ့ ၊ အယ္ ၊ အဲ ။ (၄ ) အ ၊ အာ ၊ အား ။ ( ၅ ) ေအာ့ ။ ေအာ္ ။ ေအာ။ ( ၆ ) အို ့ ၊ အိုု ၊ အိုး၊ ( ၇ ) အု ၊ အူ ၊ အူး ။
ရိုးရိုးသရ ( သရသန္ ့ Pure Vowel လို ့ေခၚပါေရ ) က ( အိ-ေအ-အဲ-အာ-ေအာ ) ခုႏွစ္လံုးျဖစ္ပါေရ ။ ရခိုင္နင့္ ဗမာရို ့၏ ျမန္မာဘာသာစကားအရ တက္က်သံ ဘာသာစကားျဖစ္ေတ အတြက္နင့္ အထက္မာေဖၚျပထားေရပိုင္ တလံုးတလံုးမွာ သံုးမ်ိဳးစီျဖစ္လားခပါေရ။
၂။ ရပ္သံပါ သရ
(၁ ) အက္။ (၂) ေအာက္ ။ (၃ ) အိုက္ ။( ၄) အစ္ ။ (၅ ) အတ္(ပ္) ။(၆) အိတ္( ပိတ္) ။(၇) အုတ္(အုပ္) ။ (၈) အြတ္( အြပ္)
၃ ။ ႏွာသံပါသရ
(၁) အင္ ။ အင့္၊ အင္း။ (၂) ေအာင္၊ ေအာင့္ ။ ေအာင္း။ ( ၃ ) အိုင္။ အိုင့္ ၊ အိုင္း။ (၄ ) အန္၊ အန္ ့၊ အန္း။ ( မ္း )
(၅) အိမ္။ အိန္ ့ ။ အိန္း (အိမ္း) ၊ ( ၆) အုန္၊ အုန္ ့ ။ အုန္း။ ( အုမ္း) ။ (၇) အြန္၊ အြန္ ့ ။ အြံန္း ၊
ရပ္သံပါသရ ( ၅၊၆၊၇၊၈၊ ) နင့္ ႏွာသံပါသရ ( ၄၊၅။။၆။၇။ ) ရို ့ ေနာက္မွာ ပိုက္ကြင္းနင့္ ျပထားစြာတိက စကားသံကို အကၡရာတင္ရီးသားရာမာ အသံုးျပဳကတ္ေတအသံထြက္တူ အသံကဲြျပားစြာကို ျပထားစြာျဖစ္ပါေရ ။
ရိုးရိုးသရတိကို အသံထုတ္ပံုမွာ ရခို္င္နင့္ဗမာ အတူတူပင္ျဖစ္ေတလို ့ ဆိုနိုင္ပါယင့္။ ေယဒါေလး သံုးပံုမွာ ကြဲျပားကတ္ပါေရ။ ေယဇူးနင့္ အသံထြက္ကြဲျပားလားစြာျဖစ္ပါေရ။ ဗမာ(အိ) သရအားလံုးနင့္ (ေအ) သရ အင္တန္မ်ားမ်ားကို ရခိုင္က ( အိ) သရ တလံုးတည္းကို သံုးပနာ ေျပာကတ္ပါေရ။ ယင္းအခ်က္နင့္ ပါတ္သက္လို ့ ဥကၠာပ်ံစာကို နမူနာၾကည့္နိုင္ပါေရ ။ ဥကၠပ်ံက " မိုးဖြဲ ့ရတု" မွာ ေအာက္အာကာဗြီ ၊ ၀ါေယာထြီ၍၊ လီထက္ကားရီ၊ ရီထက္ျမီနင့္ ၊ ပထ၀ီဟု၊ ထုထူႏွစ္သိန္း၊ ေလးေသာင္းကိန္းထက္ " စသျဖင့္ စပ္ဆိုထားပါေရ။ " ဗီြ၊ ထြီ၊ လီ၊ ရီ၊ျမီ " ရို ့ေရ ဗမာနင့္ အသံထြက္ ကြဲပါေရ။ ဗမာက " ေအ " သရနင့္ အသံထြက္ပါေရ။ ေယဒါေလ့ " ေလးေသာင္းကိန္း" က " ေလး" ကို က်ခါ ဗမာနင့္ အတူတူ အသံထြက္ပါေရ။
" ရီ ၊ ျမီ " ရို ့ပိုင္ ရိုးရိုးသရနင့္ အဆံုးသတ္ပနာ ဖြဲ ့စည္းထားေရ ၀႑စကားသံကို အပြင့္၀႑လို ့ေခၚပါေရ။ ရပ္သံပါသရ ၊ ႏွာသံပါသရရို ့ နင့္ အဆံုးသတ္ဖြဲ ့စည္းထားေရ ၀႑ရို ့ကိုေတာ့ခါ အပိတ္၀႑လို ့ ေခၚပါေရ။ အပြင့္၀႑၇ို ့မာ " အယ္" ဆိုေရ သရကို ရခိုင္ရို ့က " ေအ " သရနင့္ တူတူအသံထြက္ေျပာဆိုကတ္ပါေရ။ အဂုေတာ့ခါ စစ္ေတြစကားသံတိမွာ " ဗ်ယ္၊ လယ္ " ဆိုေရ " အယ္ " သရတလံုးစ ႏွစ္လံုးစကို တြိရပါယင့္။ စာအရီးအသားမွာ " စည္" ရို ့ပိုင္ ညသတ္နင့္ ရီးထားစြာကိုလည္း ရခိုင္ရို ့က "ေအ" သရသံနင့္ အသံထြက္ပါေရ။ တခါတလီေတာ့ခါ " ညေသွ်သတ္ ( ဥ္) " သတ္နင့္ အတူထားဗ်ယ္ ေျပာကတ္ပါေရ။
ရပ္သံပါသရတခ်ိဳ ့နင့္ ႏွာသံပါသရတခ်ိဳ ့ကို အသံထုတ္ခါမွာေတာ့ ရခိုင္နင့္ ဗမာ လံုးလံုး ကြဲျပား ပါေရ။ ယင္းခ်င့္ေၾကာင့္ ယင္းအသံထုတ္ပံုကြဲျပားေရ ရပ္သံပါသရ ၊ နွာသံပါသရ ရို ့နင့္ ဖြဲ ့စည္းထားေရ အပိတ္၀႑စကားလံုးရို ့ကို အသံထြက္ေတခါ ရခိုင္နင့္ ဗမာ အမ်ားၾကီး ကြဲျပားလားခပါေရ။ ေဒနီရာမွာ ယင္းအေၾကာင္းကို က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့ ေဆြးေႏြးနိုင္ဖို ့ မဟုတ္ပါယာ။ ယင္းအသံထုတ္ ကြဲျပားေရ သရတိနင့္ ဇပိုင္အသံထြက္မွာ ကြဲျပားေရ ဆိုစြာေလာက္ကိုရာ အခ်ဳပ္ေလာက္ရီးလိုက္ပါဖို ့ဗ်ယ္။
၀႑ ( စာလံုးေပါင္း ရခိုင္အသံထြက္ ဗမာအသံထြက္
အက္ အာ့က္ အဲ့က္
အစ္ အိုက္ အိစ္
အတ္ အဲ ့တ္ အာ့တ္
အြတ္ အြဲ ့တ္ အြတ္
အင္ အာင္ အိင္
အြန္ အြယ္န္ အြန္
အထက္ပါ အသံထြက္ စာလံုးေပါင္းရို ့မွာ " အစ္ " ၀႑၏ ရခိုင္အသံထြက္ " အိုက္" ကလြဲလို ့ က်န္စြာတိမွာ ( က္.စ္။တ္။ငင္။န္၊ ) ဆိုစြာတိကုိ စာအရီးအသားကို ထည့္လိုက္စြာပါ။ အမွန္က ( က္။စ္။ တ္၊ ) ရို ့ေရ ရပ္သံသေကၤတျဖစ္ပနာ ( င္၊ န္ ၊ ) ရို ့ေရ ရပ္သံနင့္ နွာသံမွာဟိေရ သရသံကို ပင္တိုင္ထားဗ်ယ္ ထြက္ရပါဖို ့။ ေဒနီရာမာ ဆက္ေျပာခ်င္စြာတခုက " အဥ္ " လို ့ စာလံုးေပါင္းထားေရ သရကို ဗမာက အင္နင့္ အတူတူ အသံထြက္ဗ်ာ ရခိုင္က " အိုင္ " လို ့ အသံထြက္ေတ ဆိုစြာပါ။
ေနာက္ဆံုးစကားခ်ပ္ပနာ ေျပာခ်င္စြာ တခုက အက်ြန္ရီးစာရို ့မွာပါေရ စာလံုးေပါင္းတိက စာဆိုဥကၠာပ်ံနမူနာကို ယူဗ်ာ အက်ြန္ရို ့ အစိုင္အလာ ရိုးရာ ဂႏၱ၀င္မူနင့္ လည္း မ်ားမ်ားစားစား မကြဲမျပားစီဘဲ အက်ြန္ရို ့ စကားအသြံထြက္နင့္လည္း ကိုက္ညီေအာင္ ေပါင္းစပ္္ထားစြာျဖစ္ပါေၾကာင္း



ေမာင္စံေဖၚ

ရခိုင္စကား- ရခိုင္သံ-ေခတ္သစ္ရခို္င္စာ

ဆရာၾကီး( ေမာင္စံေဖၚ) ၏ " ရခိုင္စကား၊ ရခိုင္သံ၊ ေခတ္သစ္ရခိုင္စာ " စာေစာင္ကို ထုတ္၀ီရစြာမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္( ၂ ) ခု ဟိပါေရ ။ တခုက ရခိုင္စကား ၊ ရခိုင္အရီးအသားသစ္ အယူအဆနန္ ့ ပတ္သက္လို ့ ေလ့လာခ်င္သူအတြက္ နမူနာ လမ္းညွြန္ ရနိုင္ေအာင္ ျဖစ္ပါေရ။ ေနာက္တခုက ရခိုင္စာအရီးအသားသပ္သပ္နန္ ့ ' ရခိုင္ရိုးမ-မဂၢဇိန္း " ကို ထုတ္၀ီကတ္ေတအခါ တာ၀န္ခံစာတည္းခ်ဳပ္အျဖစ္ ရွိဆံုးက မားမားမတ္မတ္ ဦးေဆာင္ပီးခသူ ဆရာၾကီးေမာင္စံေဖၚကို ဂုဏ္ျပဳခ်င္ လို ့ ျဖစ္ပါေရ။

အမွန္က ဆရာၾကီးကို ရခိုင္အရီးအသား ကိစၥ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳခလုိ ့ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ဂုဏ္ျပဳဖို ့ အတြက္ ဆရာၾကီး၏ အေပါင္းအသင္း၊ စာပီမိတ္ေဆြ၊ တပည့္သားျမီး၊ ကေလာင္သွ်င္တိပါးက စာမူတိေတာင္းယူဗ်ာ စာအုပ္ထုတ္ကတ္ပါဖို ့ ၊ ယင္းပိုင္ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ိဳး အက်ြန္ရို ့မွာ ဟိျဗီးသားပါ၊ ယင္းလုပ္သင့္ေရ အလုပ္ၾကီးကို မလုပ္ခင္ လုပ္နိုင္စြာေသ်ွနန္ ့ စထားလိုက္စြာျဖစ္ပါေရ။ ဆရာၾကီးကို ထိုက္ထိုက္တန္တန္ ဂုဏ္ျပဳသင့္ေရလို ့ အထက္မာ ေျပာခပါေရ ၊ ဇါေၾကာင့္ေလ။ ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီေခတ္မာ ေခတ္ပိုင္ညာတတ္ ရခိုင္သားတိ အမ်ားၾကီး ဟိခပါေရ ။ ယင္းပုဂၢိဳလ္ထဲက မေျပာစေလာက္ ( ဦးေမေအာင္၊ ဦးစံေရႊပု ။ ဦးေအာင္သာဦး ) ရာ ရခိုင္စာပီကိစၥကို စိတ္၀င္စားခကတ္ေတ။ အမ်ားစုက ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမူ၊ကိုယ့္စကား၊ ကိုယ့္စာပီရို ့ကို ေလ့လာေဖၚထုတ္၊ျပဳစု၊ ျမွင့္တင္ရဖို ့ ကိစၥကို အမ်ိဳးသားရီးတာ၀န္တခုအျဖစ္ သေဘာထားပံုမရပါ။ေယဇူးနန္ ့ လြပ္လြပ္ရီးရလွာေရအခါ ရခိုင္လူမ်ိဳး၏ အမ်ိဳးသားရီး လကၡဏာထဲက တခုျဖစ္ေတ " ရခိုင္စာ " စာကို ပံုပန္းသ႑န္ ထင္းလို ့ ေပၚလွာေအာင္ မလုပ္နိုင္ခကတ္ပါ။

ယင္းပိုင္ " ရခိုင္မာ စာဟိလား၊ မဟိလား " လို ့ ျပတ္ျပတ္သားသား မဟိဘဲ ျဖစ္နီခ်ိန္ခါ " ရခိုင္တန္ေဆာင္ ( ၁၉၅၅-၅၆) မဂၢဇိန္းမွာ " ရခိုင္သံ" ေခါင္းဥ္နန္ ့ ေဆာင္းပါးတခုပါလွာပါေရ ။ ရီးသူက ဘာသာေဗဒ ပိုင္ညာသွ်င္ ဆရာဦးတင္လွပါ။ ဆရာက ေဆာင္းပါးအစမာ " ရခိုင္လူမ်ိုဳးတို ့၌ မြန္လူမ်ိဳး၊ ရွမ္းလူမ်ိဳးကဲ ့သို ့ စာေပအေရးသား သီးျခားမရွိေတာ့ေပ။ ျမန္မာအကၡရာမ်ားကို အသံုးျပဳ၍ ျမန္မာစာေရးနည္းအတိုင္းပင္ ေရးသားေနၾကသည္။ ဖတ္ေသာအခါ ေျပာဆိုေသာအခါမ်ားတြင္ သာ ရခို္င္သံျဖင့္ဖတ္ၾကျခင္း၊ ေျပာဆိုျခင္းျဖစ္သည္လို ့ " အမွန္အတိုင္း ေဖၚထုတ္ေထာက္ျပလိုက္ပါေရ။ ေဒေဆာင္းပါးေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ေရာက္ ရခိုင္ေက်ာင္းသားအသိုင္းအ၀ိုင္းမာ " ရေရာင္းသတ္" လားပါေရ ။ " ေကာင္းေကာင္း ေနာက္က်နီေယကား ေဒ ' လို ့သေဘာေပါက္လွာကတ္ေတ။ အခ်ိန္မဆြဲဘဲ ေကာ္မီတီဖြဲ ့ဗ်ာ ရခိုင္ဆရာ ။ ရခိုင္ဆရာမတိပါးက အၾကံဥာဏ္ေတာင္းကတ္ေတ။ ရခိုင္ဆရာေတာ္ၾကီးအခ်ိဳ ့နန္ ့ ေနာက္(၂ ) ႏွစ္ အၾကာ ရခိုင့္တန္ေဆာင္ ရခိုင္စာပီ က႑သစ္မွာ ' ရခိုင္အကၡရာ၊ ရခိုင္သင္ပုန္းၾကီး " ကို ေဖၚထုတ္တင္ျပလိုက္ကတ္ပါေရ။ ေဒကိစၥအတြက္ လွဳပ္ယွားေဆာင္ရြက္ကတ္ေတအခါ အတိုင္ပင္ ဆရာအျဖစ္ ဆရာၾကီးဦးေက်ာ္ရင္ ။ ဆရာမၾကီး ေဒၚျမစိန္၊ နန္ ့အတူ ဆရာၾကီးေမာင္စံေဖၚေလး ပါ၀င္ခပါေရ။ ရွိတန္းက မားမားမတ္မတ္ရပ္ဗ်ာာ ရခိုင္အကၡရာ ေဖၚထုတ္ရျဖင္းအေၾကာင္းကို အမွာစာရီးပီးပါေရ ။ ( ေနာက္ဆက္တြဲ ရွူ )

ေယဇူးနန္ ့ " ရခိုင္အကၡရာ၊ ရခိုင္စာ၊ " ေဖၚထုတ္ရီးကိစၥမာ ဆရာၾကီးေမာင္စံေဖၚကို မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳသင့္ေရလို ့ အက်ြန္ရို ့ သေဘာထားရစြာျဖစ္ပါေရ ။
စာပီဆိုစြာ ေခတ္၏ၾကီးမံုဆိုေရ စကားအတိုင္း -၁၉၅၇-၅၈-ခုႏွစ္က ရခိုင္တန္ေဆာင္ မဂၢဇိန္းပါ " ရခိုင္စာပီက႑" ယင္းကာလ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေရာက္ ရခိုင္ပိုင္ညာတတ္ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ အမ်ိုဳးသားရီး ခံစားခ်က္ကို ေရာင္ျပန္ဟပ္စြာျဖစ္ပါေရ။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာနိုင္ငံမွာ " ရခိုင္ေရ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးျဖစ္လို ့ပင္ ကိုယ္ပိုင္အကၡရာ ၊ ကိုယ္ပိုင္စာမဟိ" ဆိုစြာမ်ိုဳး အျဖစ္မခံခ်င္ကတ္ပါ။ ယင္းခံစားခ်က္ေၾကာင့္ ရခို္င္အရီးသားသစ္တခုကို ၾကိဳးစားရီးကတ္စြာျဖစ္ပါေရ။ ရီးေရ ကေလာင္သ််င္ အသီးသီးရို ့မာ ရည္မွန္းခ်က္ကေတာ့ခါ တူကတ္ပါယင့္။ ေယဒါေလးေသာ့ ရီးနည္းရီးဟန္ ပံုသ႑န္မွာေတာ့ခါ ကြာဟမူ တဆတ္ဆတ္ က်ဥ္းလွာေရလားလို ့ သံုးသပ္မိ္ပါေရ ။ စာလံုးေပါင္းစြာက ကြဲျမဲတံုး ကြဲတံုးသိီး။
ေအကိစၥ" ရခိုင္ရိုးမ "မဂၢဇိန္း ထုတ္ဖို ့ခါ ဆရာၾကီးကို အက်ြန္က " ေမာင္စံေဖၚ စာလံုးေပါင္မူလို ့ လုပ္လို္က္ပါေမ။ က်ြန္ေတာ္ရို ့က ေနာက္ကလိုက္ဗ်ာ ယင္းမူအတိုင္းရီးပါေမ။ မေကာင္းပါလား ဆရာၾကီးလို ့ တင္ျပဖူးပါေရ ။ ဆရာၾကီးက ခ်က္ခ်င္း ပယ္ခ်ပါေရ ။

ဆရာၾကီး၏၀ါဒက " သည္းညည္းခံဗ်ာ စိတ္ရွည္ရွည္ထားဖို ့။ အခ်င္းခ်င္း ေမတၱာစိတ္နန္ ့ အေျပအလည္ တိုင္ပင္ စီစစ္ ညွိနိဳင္း သတ္မွတ္ဖို ့ လိုလိမ့္ေမ" ဆိုေရ ၀ါဒျဖစ္ပါေရ ။
ေဒစာေစာင္ေသ်ွမွာ ရခို္င္္ရိုးမ မဂၢဇိန္းအမွတ္( ၁) (၂) (၃ ) ရို ့က ဆရာၾကီး၏အာေဘာ္ ( စာတည္းခ်ဳပ္အာေဘာ္ ) သံုးခုကို ေဖၚျပထားပါေရ။ ယင္းအာေဘာ္တိမွာ ရခိုင္စကား၊ ရခို္င္သံ၊ ရခိုင္အရီးအသားသစ္ကိစၥတိကို ေယဘူယ်ငံုမိေအာင္ ယွင္းလင္းထားေရအတြက္ ေလ့လာခ်င္သူအဖို ့ အေထာက္အကူ ျဖစ္နိုင္လိမ့္ေမလို ့ အက်ြန္ရို ့ သေဘာထားကတ္ပါေရ။ ေယဇူးနန္ ့ တနွစ္ေက်ာ္ခန္ ့ကပင္ ႏွလံုးအားေလ််ာ့၀ီဒနာေၾကာင့္ အိ္ပ္ရာထဲမွာ ေပ်ာ့ေခြနီေရ ဆရာၾကီးထံ ( ၂၀၀၀-ျပည့္ ၊ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းမာ ) အားနာနာနန္ ့ ခ်ဥ္းကပ္ပနာ ဆႏၵယူခပါေရ ။

" စာတည္းခ်ဳပ္ အာေဘာ္သံုးခကုိစုဗ်ာ စာေစာင္ေသ်် ထုတ္ခ်င္ပါေရ ဆရာၾကီး၊ စာေစာင္နာမည္ကို ရခိုင္စကား ၊ ရခိုင္သံ၊ ေခတ္သစ္ရခိုင္စာ လို ့ ပီးပါဖို ့ ။ ေကာင္းပါဖို ့လား။"
အက်ြန္က ယင္းပို္င္တင္ျပေရအခါ ဆရာၾကီးက တေအာင့္ေသ််ေဆလာက္ အတြက္ခံပါေရ ။ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေခါင္းညိတ္ပနာ " ေကာင္းယင့္ " လို ့ သေဘာတူပါေရ ။
ေယဇူးနန္ ့ ေအစာေစာင္ေသွ်ေရ ( ၇-၃-၂၀၀၁) နိန္ ့က ကြယ္လြန္သူ ဆရာၾကီးေမာင္စံေဖၚ၏ ဆႏၵနန္ ့အညီ အမ်ားးပရိတ္သတ္ေလ့လာနိုင္ေအာင္ ထုတ္၀ီလိုက္ရစြာျဖစ္ပါေၾကာင္း ။။။။။။။။။။။။။။။။။။

ေမာင္ဗသိန္း
၂၀၀၁-ခု-စက္တင္ဘာလ( ၇ ) ရက္
ရခို္င္ရိုးမ -မဂၢဇိန္း အမွတ္( ၄ )