လြန္ခေရ နိန္တိက အေမရိကန္နိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ ့မွာ ရခိုင္လူမ်ိုဳးတစုက Arakan ဆိုေရ နာမည္ကို ယူသံုးနီစြာနင့္ ပါတ္သက္လို ့ အစီးအ၀ီး လုပ္ခကတ္ေတလို ့ သိရပါေရ ။ ယင္း အစီး အ၀ီးက ဇါဆံုးျဖတ္ ခ်က္ တိကို ခ်ေရေလး မသိေရပိုင္ ဓါတ္ပံုအကိုးအကား တိနင့္ တင္ျပစြာ ကိုေလး မတြိရပါသိ ။ ကုလသ မဂၢနင့္ နို္င္ငံတကာ အစိုးရကိုေလး ဆံုးျဖတ္ခ်က္တိကို ပီးပို ့ေရလို ့ မၾကားရပါသိ။ ေယေကေလး လန္ဒန္မွာ ဟိေရသမိုင္းလိမ္မူဆလင္ ကုလားလူမ်ိုဳးတိ က ျမန္မာနိုင္ငံ ကရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိုဳးဆိုစြာ-ေဒမွာကားဆိုျဗီးေက ျမန္ မာသံရံုးေရွ့မွာ -ေဒနိ- ကမၻာ့ဒီမိုကေရစီ နိမွာ လားလို ့ ဆႏၵျပနီကတ္ပါဗ်န္ ။
ေယဇူးနင့္ ရခို္င္သားတိမွာ ေဒပိုင္သမိုင္းလိမ္ကုလား လူမ်ိုဳး ကိစၥကို မအို ့လီ လီ ၊ အို ့လီလီ လားလို ့ လုပ္လို ့ မရစြာ သိဖို ့ လိုပါေရ ေဒ ။ လုပ္ေတဆိုေက ျပတ္ျပတ္သားသားျဖိဳက္ဖို ့ လုိပါေရ ။ နိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳေရ ရခိုင္နိဳင္ငံရီးအဖြဲ ့အစီးတိက လုပ္စြာမ်ိဳးတိကရာ လုပ္မွ ျဖိဳက္ဖို ့ စြာပါရာ ။ သာရီးနာရီး အသင္းေခ် ေလာက္ ပံုစံမ်ိုဳးနင့္ ဖြဲ ့စီးထားေရ အဖြဲ ့တိကလုပ္ေက- ဇါလူမ်ိဳးကို ကိုယ္စားျပဳေရ အဖြဲ ့အစီး တိကေလး မတက္ေရာက္ကတ္ေတပိုင-္ ဇါနိုင္ငံရီးသမားတိကေလး မတက္ခေက အဓိပၸယ္ မဟိဘဲ ျဖိဳက္ လားတတ္ပါေရ ။
အေမရိကန္နိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ ့မွာ ဗမာအဖြဲ ့အစီး ၊ ေရႊ၀ါေရာင္ ရဟန္းသဃံာေတာ္တိ ၊ အျခား တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး အဖြဲ ့အစီးတိနင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိ ရာႏွင့္ခ်ီလို ့ ဟိပါေရ ။ ယင္းပိုင္ဟိနီၾကားမွာ အခုပိုင္ လုပ္လို္က္ေတအတြက္ ၾကီးမားေရ ရိုက္ခတ္မူကို ျဖိဳက္လာပါဗ်န္ကာ။ ေဒခ်င့္ကို ေဒပိုင္လက္ပိုက္ၾကည့္နီဖို ့ ဆိုေက ရခို္င္လူမ်ိဳးတိအတြက္ ေကာင္းေရ လကၡဏာျဖိဳက္ဖို ့ မထင္ပါေဒ။ လန္ဒန္မွာျဗီးေက တနားနီေက အေမရိကန္ ကို သမိုင္းလိမ္ ကုလားတိက ဆႏၵျပကတ္ဖို ့ လုပ္လာေက ဇါပိုင္ လုပ္ကတ္ပါဖို ့ေလးခ်င့္ ေဒ အခ်က္ကို စိုင္းစားကတ္ဖို ့ လိုလာပါဗ်န္ ။
ရခိုင္နိဳင္ငံေတာ္ကို ေပ်ာက္လားစီတတ္ေတ သမိုင္းလိမ္ကုလားကိစၥကို ခ်က္ခ်င္း ဇါပိုင္ လုပ္ဖို ့ေလး ဆိုစြာကို တကမၻာလံုးက ရခို္င္လူမ်ိဳးတိ စိုင္းစားရဖို ့က်လာပါဗ်န္ေဒ။ အဓိကအနီနင့္ ျပည္ပမွာ ရခိုင္ လူမ်ိဳး တိ အနီနင့္ ရခိုင္သမိုင္းနင့္ ပတ္သက္လို ့ ရခို္င္သမိုင္းသုေတသနအဖြဲ ့ မဟိသိစြာ ျပသနာျဖိဳက္နီပါေရ ။ ရခို္င္သမိုင္းသုေတသန အဖြဲ ့ ဟိမွရာ ရခို္င္သမိုင္းနင့္ပါတ္သက္လို ့ တာ၀န္ခံ ေျပာနိုင္ဖို ့ စြာပါရာ ။ အခုက တေယာက္တေပါက္နင့္ ေျပာနီေရအတြက္ ေနာက္ဆံုးမွာ သမိုင္းလိမ္ကုလားက ကုလသမဂၢအ ထိ ေရာက္ လာ လတ္စြာပါေဒ။
ေယဇူးနင့့္ အေမရိကန္ နိုင္ငံမွာ သမိုင္းလိမ္ကုလားနင့္ ပါတ္သက္လို ့ ညီလာခံလုပ္ဖို ့ ဆိုေက လူရိုသီ ရွင္ရိုသီ ျဖိဳက္ေအာင္ ဟိုတယ္ငွားပနာ လုပ္ကတ္စီခ်င္ပါေရ ။ ညီလာခံ လုပ္ေတအခါေလး အေနာက္နိုင္ငံ ၀တ္စံုတိနင့္ လူအားနာ ရွင္အားနာျဖိဳက္ေအာင္ အ၀တ္အစားတိ ၀တ္ကတ္ပနာ တက္ကတ္စီခ်င္ပါေရ ။ ညီလာခံမွာ ဗမာနင့္ အျခားလူမ်ိုဳးတိကိုေလး ဖိတ္ၾကားဖို ့ လိုပါေရ ။ ညီလာခံမွာေလး သမိုင္းလိမ္ ကုလား အေၾကာင္းကို အခ်က္အလက္ မွန္မွန္နင့္ ေဟာေျပာကတ္စီခ်င္ပါေရ ။ ညီလာခံက်င္းပေရ အတိုင္း ညီလာ ခံ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တိကိုေလး ထုတ္ျပန္ ပီးဖို ့ လိုအပ္ပါေရ ။ ယင္းညီလာခံဆံုးျဖတ္ခ်က္တိကိုေလး ကုလ သမဂၢ အပါအ၀င္ အေမရိကန္အစိုးရနင့္ တကြ နိုင္ငံတကာအစိုးရတိကိုေလး ပို ့ပီးနိုင္ဖို ့ လိုပါေရ ။
အခုဆိုေက ေဒပိုင္ ညီလာခံ မလုပ္ခေရ အတြက္ သမိုင္းလိမ္ကုလား လူမ်ိုဳးတိက ျဗိတိသ်ွနိုင္ငံ လန္ဒန္ျမိဳ ့ရွိ ျမန္မာသံရံုးေရွ့မွာ ဆႏၵျပနီကတ္ပါဗ်န္ ။ ေဒပိုင္သမိုင္းလိမ္ကုလားတိ ဆႏၵျပစြာကို နိုင္ငံတ ကာမွာ ဟိေရ ရခို္င္လူမ်ိဳးတိက တကမၻာလံုး တရက္ထဲ တနိန္ထဲ ဆႏၵျပေက မေကာင္းပါလားခ်င့္ ။ တခုရာ ဟိပါေရ ။ -တကမၻာလံုး ဆႏၵျပဖို ့ ဆိုေက-တကမၻာလံုက အသိအမွတ္ျပဳထားေရ - ရခို္င္နိဳင္ငံရီးအ ဖြဲ ့အ စီးျဖိဳက္ဖို ့ လိုပါေရ ။