ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲက က်ြန္းစု၊ ဖိလစ္ပိိုင္နိုင္ငံက ဆိုေက မိုင္( ၅၀၀) ကီလိုမီတာက ( ၈၀၀) ေလာက္ရာ ၀ီးပါေရ ။ ဂ်ပန္နို္င္ငံ တိုက်ိဳ ေတာင္ဖက္က ဆိုေက မိုင္-(၂၀၀၀) ကီလိုမီတာဆိုေက ( ၃၂၀၀) ၀ီးပါေရ ။ ကမၻာမွာ အငယ္ဆံုးနိုင္ငံျဖစ္ျဗီးေက လူဦးအနည္းဆံုးနာင့္ နို္င္ငံေခ်တနို္ငငံလဲ ျဖစ္နိန္ပါေရ ေဒ။ အဂၤလိပ္စကားနာင့္ လီသံထြက္ေက ( Belau) လို ့ ထြက္ပနာ ပံုမွန္ရာ စကားေျပာေက ( Pelaw ) လို ့ရာ ထြက္ပါေရလတ္။
လြန္ခေရ ႏွစ္ေပါင္း(၃၀၀၀ ) ေလာက္က ျဖစ္နိန္ေရက်ြန္းလို ့ ဆိုေကလဲ ျဖစ္နိုင္စြာက လြန္ခေရ ႏွစ္ေပါင္း( ၄၅၀၀) ေလာက္ကပင္ လူတိ နိန္ခကတ္ဗ်န္ဆိုပနာ ေျပာဆိုနိန္ကတ္ပါေရ ။ Pygmy လူမ်ိုဳးတိက ႏွစ္ေပါင္း(၉၀၀ ) ေလာက္ကပင္ ေရာက္နိန္ကတ္ဗ်န္လို ့ မွတ္တမ္းမွာ ဟိန္ ့ပါေရ ။ ၁၈-ရာစုမွာ ယင္းက်ြန္းကို ျဗိတိန္သ််ကုန္သြယ္ရီးသမားတိက ေရာက္လာပနာ ၁၉-ရာစုမွာေတာ့ စပန္နစ္လို ့ေခၚေရ စပိန္လူမ်ိုဳးတိက ကုန္စည္ဖလွယ္ဖို ့ ေရာက္လာကတ္ေတလို ့ သိရပါေရ။ ယင္းပိုင္ေရာက္လာလို ့လဲ စပိန္နာင့္ အေမရိကန္ စစ္ပြဲတိျဖစ္ခကတ္ပါေရ ။ ကိုလိနီလုပ္ဖို ့ အတြက္ နယ္ခ်ဲ ့ပြဲနာင့္ စစ္ပြဲတိက ယင္းအခ်ိန္မွာ ေကာင္းေကာင္းျဖစ္ခကတ္ပါေရ ။ ၁၉၁၄-ခုနွစ္မွာ တခါ ဂ်ပန္နို္င္ငံလက္ေအာက္မွာ ဟိန္ ့ ့နိန္ခပါသိေရ ။ ေယဇူးနာင့္ ဂ်ပန္နာင့္ အေမရိကန္ ႏွစ္နို္င္ငံ ၁၉၄၄-ခုႏွစ္ ဒုတိယကမၻာစစ္ပြဲကာလအတြင္း စစ္ပြဲၾကီးျဖစ္ကတ္ရပါေရ ။
ယင္းပိုင္ ( Battle of Pelaliu) စစ္ပြဲမွာ စက္တင္ဘာလ-၁၅-ရက္နိန္ ့က နို၀င္ဘာလ-၂၅- ရက္နိန္ ့အထိ စစ္ပြဲအတြင္းမွာ အေမရိန္ကစစ္သားတိက (၂၀၀၀ ) ေလာက္ က်ဆံုးျဗီးေက ဂ်ပန္စစ္သားတိက ( ၁၀၀၀၀၀ ) က်ဆံးေရလို ့ စစ္မွတ္တမ္းမွာ ဟိန္ ့ပါေရ ေဒ။ ဒုတိယကမၻာစစ္ျဗီးလို ့ ကုလသမဂၢလက္ေအာက္ခံ ကိုလိုနီဖ်က္သိမ္း၇ီး လက္ေအာက္ေရာက္လာပါေရ ။ ၁၉၈၁-ခုႏွစ္မွာ ( Palau ) နို္င္ငံေတာ္ ဖြဲ ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအျခီခံဥပေဒကို ရီးဆြဲကတ္ပါေရ ။
၁၉၉၁-ခုနွစ္မွာ ထပ္မံျပင္ဆင္ ရီးဆြဲကတ္ျဗီးေက ၁၉၉၄-ခုနွစ္မွာ နို္င္ငံေတာ္ဖြဲ ့စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အျခီခံဥပေဒကို အတည္ျပဳကတ္ပါေရ ။ ေဒနို္င္ငံက ကီလိုမီတာ- ၄၅၉-ကီလိုမီတာ- Km( 196 th )177-Sq-mi ရာ ဟိန္ ့ပါေ၇ ။ လူဦးေရက ၂၀၁၀ သန္ေကာင္စာရင္းေကာက္ယူခ်က္အရ ( ၂၀၈၇၉ ) ဦးေရရာ ဟိန္ ့ပါေရ ကာ။ ၁၉၉၄-ခုနွစ္မွာ ကိုလိုနီဖ်က္သိန္းရီး ေကာ္မီတီက လြပ္လြပ္ရီးပီးလိုက္လို ့ ကမၻာမွာ လူဦးအနည္းဆံုး နို္င္ငံ နာင့္ လြပ္လြပ္ရီးရလားစြာမွာ သြီးျမီ တေပါက္မက်ခဘဲ လြပ္လြပ္ရီး ရလားစြာ ဆန္းနိန္ေရ မဟုတ္ပါမနား။ ေဒခ်င့္ကို မ်ိဳးဆက္သစ္ရခိုင္လူမ်ိဳးတိက သတိထားပနာ လုပ္စရာတိကို လုပ္နိုင္ကတ္ေအာင္ တင္ျပလိုက္ရပါေရ ။
ေလး၀တီ
