ပထမမွာ သိရစြာကိုပင္ ေပါ့ေပါ့ဆဆ သေဘာထားမိခစြာပါရာ ။ ေယေကလဲ သီသီခ်ာခ်ာ စိုင္းစားၾကည့္လိုက္ေတအခါ ေဒကိစၥက တေဖ့ေခ် ၾကီးစြာကား မဟုတ္ပါမနား။ စိုင္းစားျဗီးစြာာနင့္ လန္ ့လားပါေရေထာ။ ေယေက ရခိုင္ျပည္ လယ္ယာျမီျပသနာကို စိုင္းစားတြက္ခ်က္ၾကည့္မိပါေရ ။ လယ္ယာျမီဧက ဇါေလာက္ဟိန္ ့ေလ ဆိုစြာကို က်ြန္ေတာ့္အနားမွာ စာအုပ္စာတမ္းတိ မဟိန္ ့ေရအခါ ေျပာဖို ့ စြာ ခက္ပါေရ ။
ေယေကလဲ ေဒနိန္ရာမွာ ရခိုင္ျပည္က လူဦးေရတိနာင့္ တြက္ခ်က္ၾကည့္ျဖစ္ပါယင့္။ တေလာက က်ြန္းသားငမန္း ရီးေရ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ကို ဖတ္လိုက္ရပါေရ ။ သူရီးေရေဆာင္းပါးက စစ္ေတြျမိဳ ့ကို အျခီခံပနာ ရီးထားစြာပါရာ ။ ဖတ္လိုက္စြာနာင့္ မေကာင္းစြာ တကြက္လဲ မပါေရ စစ္ေတြျမိဳ ့ လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးတိ ၊စီးပြါးရီး ကုမဏီ လုပ္ငန္းရွင္ၾကီးတိ အေၾကာင္းနာင့္ သူရို ့တိက စီးပြါးရီးနယ္ခ်ဲ ့ လုပ္ငန္းအေၾကာင္းတိကို ေျပာထားေရအခါ မစားရ၀ခမန္း ျဖစ္နိန္စြာ မဟုတ္ပါမနားေယ။ ေအာက္ျခီ လက္လုပ္လက္စားအေၾကာင္းတိ သာမန္လူတိ အေၾကာင္း တစိေခ်လဲ မပါဘဲ ရီးထားေရအခါ ေကာင္းေကာင္းပင္ နိန္ခ်င္စရာ ျမိဳ ့ စစ္ေတြ မဟုတ္ပါကားေယ။ က်ြန္ေတာ္ပင္ ခ်က္ခ်င္း ရခို္င္ျပည္ကို လားခ်င္စိတ္ေပါက္လားခပါေရေထာ။ ခက္နိန္စြာက က်ြန္ေတာ္က စစ္ေတြက ဆိုေရအခါ လူတိ ဇါေလာက္ အခက္အခဲတိနာင့္ နိန္ရထိုင္ရစြာကို နိန္ ့တိုင္းပင္ သိပါေရနားရာေယ။
ယင္းခ်င့္ေတာင္မက ရခိုင္ျပည္က လူတိ ဇါပိုင္ရုန္းကန္ကတ္ရစြာကိုလဲ သိစြာရာ မနားပါကားေယ။ ေယေက ယင္းသူ ့က်ြန္းသားငမန္းေဆာင္းပါးကို ဖတ္ပနာ စိတ္ကူးထဲမွာ ေျပာခ်င္စြာ ဟိန္ ့ခစြာပါေဒ။ ေယေကလဲ ယင္းအေၾကာင္းနာင့္ ပါတ္သက္လို ့ အခု ေျပာနိန္စြာကား မဟုတ္ပါေဒ။ အခုေျပာနိန္စြာက ရခိုင္ျပည္က လယ္ယာျမီျပသနာန္င့္ မ်ိဳူးစပါး အရည္အသီြးညံ့ဖ်င္းမူတိ ျဖစ္လာလို ့ ဆန္စပါး အထြက္နံဳးတိ က်ဆင္းလားစြာကို သုေတသန လုပ္နိ္န္ကတ္ပါဗ်န္လို ့ ေျပာကတ္ေတအတြက္ ေျပာခ်င္စြာပါရာ ။.
ရခိုင္ျပည္က လူဦးေရတိကို ၾကည့္လိုက္ေတအခါ -၃-သန္းေလာက္ေလာက္ရာ ဟိန္ ့ဖို ့ ထင္ပါေရ ။ ေယေက ယင္းလူဦးေရ -၃-သန္းေက်ာ္ေလာက္ စားသံုးနိုင္ဖို ့အတြက္ နိန္စိုင္စားသံုးေရ ဆန္စပါးက ဇါေလာက္လိုအပ္နိ္န္ေလ ဆိုစြာကို တြက္ခ်က္ၾကည့္ဖို ့ လိုလာပါေရ ။ လူတေယာက္က တရက္မွာ ဆန္ႏွစ္ဘူးရာ စားခေက -၃-သန္းေက်ာ္အတြက္ ဘူး-၆-သန္းရာကုန္ပါဖို ့ေဒ။ ဆန္တေတာင္းမွာ - ၄၈-ဘူးရွိေရ အတြက္ လူတေယာက္အတြက္ တလကို ဘူး-၆၀- ရာကို ၾကည့္လုိက္ေက -၃-သန္းေက်ာ္ေလာက္ကို တြက္လိုက္ေက ရပါဗ်န္ကားေယ။ ယင္းပိုင္ဆိုေက ယင္းေလာက္ လူဦးေရ စားသံုးဖို ့ အတြက္ လစိုင္ဆန္သိုေလွာင္ထားရဖို ့ အလားအလာက မိသားစုအတြင္း ျပသနာနာင့္ ပတ္သက္လားပါေရ ။ ယင္းပိုင္ပါဗ်န္ကာ။ မိသားစုတိမွာ ၀မ္းစာျပည့္ေအာင္ လံုေလာက္ေအာင္ စုေဆာင္းထားရဖို ့ စြာနာင့္ ဆန္စပါးတိကို ၾကိတ္ခြဲဖို ့အတြက္ ဆန္ဂိုေဒါင္တိန္ ့မွာ သိုေလွာင္ထားရဖို ့ စြာက အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရဘားမွာ တာ၀န္ဟိန္ ့လာပါေရကာ ။ ေဒပိုင္ဆန္ဂိုေဒါင္တိမွာ ဆန္စပါးတိကို သိုေလွာင္နိုင္ဖို ့ အတြက္ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ိဳးေရ ေတာင္သူလယ္သမားတိ အျခီအနိန္နာင့္ သက္ဆိုင္နိန္ပါေရ ေဒ။ လယ္လုပ္သူ လယ္မပိုင္ရဘဲ သီးခ အလုပ္သမားတိနာင့္ ရပ္တည္နိန္ရေရ ရခိုင္ျပည္က လယ္သမားတိမွာ အခုဆိုေက လယ္ယာအလုပ္ကို လုပ္ရဖို ့ နိန္နိန္သာသာ လယ္လဲမဟိန္ ့၊ မ်ိုဳးစပါးလဲ မဟိန္ ့၊ ျမီၾသဇါလဲ မဟိန္ ့၊ ယင္းပိုင္ ျဖစ္လားခေရပိုင္ လယ္ယာလုပ္ငန္းခြင္ကို ၀င္လားပနာ လုပ္ဖို ့ လယ္ယာအလုပ္သမားတိ ဆံုးရွံုးလားစြာကလဲ ျပသနာပါကားေဒ။
ယင္းပိုင္ဆိုေက ပထမအခ်က္အနိန္နာင့္ လယ္ယာမဟိန္ ့ ဆိုစြာကို စိုင္းစားၾကည ့္ကတ္ဖို ့လိုလာပါေရ ။ ႏြားစားက်က္တိကို ဖယ္ထားပနာ အမွန္စိုက္ပ်ိဳးနိုင္ေရ လယ္ယာျမီဆိုစြာ လယ္အလုပ္သမားတိဘားမွာ လက္ထဲမွာ ဟိန္ ့ ့နိန္စြာက အခုဆိုေက အသိမ္းခံလိုက္ရပါဗ်န္၊ စစ္တပ္ပိုင္သိမ္းပလိုက္ေတအတြက္ လယ္ယာျမီတိမွာ လယ္သမားတိဘားမွာ မဟိန္ ့စြာျဖစ္ပါေရ ။ ယင္းလယ္ယာျမီတိကို သိ္မ္းပလိုက္ေကလဲ လယ္ယာျမီအျဖစ္ အသံုးျပဳနိန္ေရဆိုေက ယင္းလယ္ယာျမီက ဆန္စပါးအထြက္နဳံုးကို တြက္ခ်က္လို ့ ရပါသိေရ ။ ေယဇူးနာင့္ စစ္တပ္လယ္ယာျမီ သိမ္းလိုက္စြာနာင့္ ယင္းလယ္ယာျမီတိမွာ အေဆာက္အဦးတိ ေဆာက္လုပ္လိုက္စြာနာင့္ လယ္ယာျမီျပသနာက ယင္းခ်င့္မွာ ဆန္စပါးအထြက္န့ံဳး ကို က်ဆင္းလားစြာလဲ တခုအပါအ၀င္ ျဖစ္လားစီပါေရ ။ လယ္ယာျမီ နည္းပါးလားစြာနာင့္ တဆက္တည္းမွာ မ်ိဳးစပါးကလဲ ျပသနာကို ဒြန္တြဲပနာ ျဖစ္စီလာစြာပါကာ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက ရခိုင္ျပည္မွာ အခုအခ်ိန္ထိ မ်ိဳးစပါးတိဆိုစြာ ေရွးႏွစ္ေပါင္း အတီအတာ ကာလကပင္ ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိဳးနိန္ေရ မ်ိုဳးစပါးတိရာ ျဖစ္ပါေရ ။ ယင္းမ်ိုဳးစပါးတိမွာ အခုအခ်ိန္မွာ မ်ိဳးသန္ ့ မ်ိဳးေကာင္းမဟုတ္ဘဲ မ်ိဳးညံ႔ မ်ိဳးဖ်င္း ျဖစ္လာနိန္ပါဗ်န္ေဒ။ သိပၸံနည္းက် စုေဆာင္းသိုမွီး ထားစြာမဟုတ္ဘဲ မိရိုးဖလာ ထားကတ္ေတအတြက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဟိန္ ့နိန္ေရ ယင္းစပါးတိမွာ အထြက္နံုဳးက ညံ႔လို ့ လာစြာပါကားေယ။ ကမၻာမွာ မ်ိဳးစပါးတိကို သိပၸံနည္းက် ထားကတ္ေတပိုင္ သုေတသန လုပ္ပနာ အထြက္နံ့ဳးေကာင္းေအာင္ လုပ္နိန္ကတ္ေတအတြက္ စီးပါြးျဖစ္ထြန္း တို္းတက္နိန္ကတ္စြာတိကို တြိျမင္နိန္ရပါေရ ။ တရက္နိန္ ့က စိုက္ပ်ိဳးဖို ့ နည္းလမ္းတခုကို ဆန္းသစ္တီထြင္စြာနာင့္ ပါတ္သက္ပနာ ျမင္လိုက္ရစြာမွာ ပလက္စတိိတ္နာင့္ ဖံုးပနာ စိုက္ပ်ိဳးေရအခါ ဂ်ံဳထြက္န့ံဳးက ခါတိုင္းနံဳးထက္ ပိုလို ့ ထြက္ေတ ဆိုပနာ ဂ်ံဳစိုက္ပ်ိဳးခင္းကို စမ္းသပ္ တီထြင္နိန္ကတ္ေတ လူတိကို ျမင္လိုက္ရပါေရ ။ မိရိုးဖလာစိုက္ပ်ိဳးနည္းအတိုင္း လယ္ကြင္းတခုလံုးကို ေ၀းသတ္ပနာ စိုက္ပ်ိုးလိုက္စြာထက္ ေျမာင္းတူးပနာ တန္းစီျဗီးေက ပလက္စတိတ္ ဖံုးလို ့ စိုက္လိုက္ေတအခါ အထြက္နံ့ဳးပိုလာစြာကို လက္တြိ စမ္းသတ္ျပလိုက္စြာျဖစ္ပါေရ ။ ယင္းပိုင္ဆိုေက မ်ိဳးစပါးး အထြက္န့ဳံးေကာင္းဖို ့ အတြက္ ျမီၾသဇါ မဟိန္ ့ စြာကလဲျပသနာတခုျဖစ္လာစြာပါေဒ။
ဘိုးဘီးဘီဘင္ လက္ထက္ကပင္ စိုက္ပ်ိဳးထြန္ယက္ နိန္ခကတ္ေတ လယ္ယာျမီမွာ ျမီၾသဇာခမ္းလားစြာနာင့္ ျမီဆီ ျမီသဘာ၀ ပ်က္ျပံဳးလားစြာတိ က သဘာ၀အတိုင္းပါရာမနား။ ေယေက ခမ္းေျခာက္လားခေရ ျမီဆီတိ ျမီၾသဇါတိကို ဇါပိုင္ အစားထိုးရနိုင္ပါဖို ့လဲ ေယ။ ျမီဆီတိ ျမီၾသဇါတိမွာ နံဳးတင္ျမီဆိုေက တႏွစ္တခါ ျမီၾသဇါတိက ျပန္လို ့ အစားထိုးရနိုင္ေကလဲ နံဳးမတင္ျမီကြက္မွာဆိုေက ဓါတုေဗဒနာင့္ ျပဳလုပ္ထားေရ ျမီၾသဇါကို အသံုးျပဳရစြာက ေဒေခတ္မွာ အမ်ားၾကီးပါရာ။ေ ယေက ျမီၾသဇါသံုးဖို ့ လိုအပ္ေက ျမီၾသဇါကို ပီးနိုင္ကတ္ပါယင့္လား။ လူတိမွေတာင္မွ အစာရီစာ အဟာရ ျပတ္လပ္ေက အားအင္ခ်ိနဲ ့ပနာ အသက္သီဆံုးတတ္ရစြာပါကာ ။ ကမၻာျမီၾကီးမွာလဲ ျမီဆီခမ္းဗ်န္ဆိုေက သစ္ပင္စိုက္ပ်ိဳးလို ့ အရိပ္ေကာင္းဖို ့ထက္ တပင္လဲ မေပါက္လို ့ သဲကႏၱရာတိ ျဖစ္လားစြာတိ ဟိန္ ့ကတ္ေတ မဟုတ္ပါလားေယ။ ယင္းပိုင္သဲကႏၱရာျဖစ္နိန္ေရ နိန္ရာတိမွာေတင္မွ အခုဆိုေက ျမီၾသဇါတိေက်ြးလို ့ စိုက္ပ်ိုးစားေသာက္နိန္ေရ နိုင္ငံတနိုင္ငံကို ျပပါလို ့ဆိုေက အစၥေရးနိုင္ငံကို လက္ညိဳးထိုးလို ့ ျပရပါဖို ့ကာ။
ေယေက ျမီခမ္းနိန္ေရ ရခို္င္ျပည္က ျမီၾကီးကို ျမီၾသဇါေကာင္းေကာင္း ေက်ြးရဖို ့ လိုစြာပါကားေယ။ ယင္းခ်င့္က အျဖီပါရာခ်င့္။ ျမီၾသဇါေက်ြးဖို ့ဆိုေက ၀၀လင္လင္ ေက်ြးမွ အဟာရျဖစ္လားခါမွ ယင္းလယ္ယာျမီက အလွပလွ သီးႏွံတိ ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္ဖို့မဟုတ္ပါလားခ်င့္။
အခုကလယ္သမားတိမွာ ျမီၾကဇါကို လယ္ယာျမီမွာ ေက်ြးနိုင္ဖို ့ အစား ကိုယ့္၀မ္းကိုေတာင္ ၀ေအာင္ မေက်ြးနိုင္စြာဘ၀ေရာက္နိန္ကတ္စြာ မဟုတ္ပါလားေယ။ လယ္သမားတိက ဆန္ကို ၀ေအာင္ မစားနိုင္ေကလဲ စီးပြါးရီးသမားတိက ဆန္ကို ၀ယ္ပနာ နယ္စပ္ကို ေက်ာ္လို ့ေမွာင္ခို ေရာင္းလိုက္ကတ္ေတအခါ ပိုလို ့ ၾကီးပါးခ်မ္းသာ လားကတ္ပါသိေရ ။ အခုဆိုေက တရားမ၀င္လားစြာ ဆန္ေမွာင္ခို နာင့္ တရား၀င္လားစြာ ဆန္စီးပြါးရီးသမားတိက ၾကီးပြါးလီလီ ဆန္စပ္းစိုက္ပ်ိဳးနိန္ေရ လယ္သမားကရာ ထမင္းငတ္လို ့ ျပာက်နိ္န္စြာပါရာေယ ။ ေယဇူးနင့္လဲ ယင္းပိုင္လယ္လုပ္ယင္း ထမင္းငတ္နိန္ရေရ လယ္သမားတိမွာ လယ္ကိုေ၀းသတ္ပနာ တျခားနိုင္ငံတိကို ထြက္လို ့ အလုပ္လားလုပ္ကတ္ရစြာပါကာ။ အလုပ္လုပ္ဖို ့ လယ္ယာထဲမွာ အလုပ္သမားမဟိန္ ့ေက ဇါက ဆန္စပါးအထြက္နံဳး ေကာင္းပါဖို ့လဲ ေယ။ ေဒခ်င့္က အလုပ္သမားရွားပါးမုွုဘားမွာ ပတ္သက္လားေရအခါ လုပ္ငန္းတိုးတက္မွုတိ နာင့္ စီးပြါးျဖစ္ထြန္းမူတိကို အၾကီးအက်ယ္ ျပသနာလုပ္စြာတိပါေယ။ ယင္းပိုင္ဆိုေက လယ္ဟိန္ ့ယင့္သားနာင့္ အထြက္နံဳးမေကာင္းစြာၾကားမွာ စားသံုးသူလူတန္းစားက တေမွာင့္ျဖစ္လာနိန္စြာ ဟိန္ ့ပါသိေရ ။ လယ္ယာျမီက အထြက္နံုးရာ နည္းခ်င္ နည္းလားဖို ့ျဖစ္ေက လဲ စားသံုးသူ လူဦးေရက မ်ားနိန္လာစြာမွာ ရခိုင္ျပည္ကို ခိုး၀င္လာေရ ဘဂၤလီမူဆလင္လူမ်ိဳးတိက ကမၻာေလာက္ၾကီးမားေရ ျပသနာ တခုျဖစ္စြာပါကားေဒ။
ရခိုင္ဘုရင္ လက္ထက္ကတည္းကပင္ ဟိန္ ့ ့္နိန္ခေရ ကမန္လူမ်ိုဳးဆိုစြာ အခုအခ်ိ္န္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးႏြယ္စု ျဖစ္ပါေရ ေယ။ ယင္းလူမ်ိဳးစုမွာ အခုအခ်ိန္ထိ သန္းနာင့္ ခ်ီလို ့ ရခို္င္ျပည္မွာ လူဦးေရ မြီးဖြါးမူနံဳး မဟိန္ ့ ့ပါကားေဒ။
ျမ္န္မာနိုင္ငံလြပ္လြပ္ရီး ရလားေရအခါ ရခိုင္နိုင္ငံက ေရာပါလားခလို ့ ရခို္င္ျပည္က ကိုလိုနီဘ၀နာင့္ ဆက္လို ့ ပါလားခရပါသိေရ ။ ယင္းခ်င့္မွာ ရခို္င္ျပည္နယ္ေခ်ေတာင္ မျဖစ္ခေကလဲ ရခိုင္လူမ်ိုဳးးတိက ၀န္ၾကီးရာထူး ရလားကတ္ပါေရ၀ါ။ ယင္းပိုင္ ရခိုင္၀န္ၾကီးတိ ျဖစ္လားချဗီးေနာက္ နယ္စပ္ေဒသတိမွာ လူ၀င္မူၾကီးၾကပ္ရီးဌါနနာင့္ မွတ္ပံုတင္ဌါနတိကို ထားလိုက္စြာမွာ ယင္းဌါနတိေၾကာင့္ ျပသနာျဖစ္လားခစြာပါေယ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက လူ၀င္မူၾကီးၾကပ္ရီးဌါနနာင့္ မွတ္ပံုတင္ဌါနတိက ကိုယ့္မိသားစု စား၀တ္နိန္ရီးအတြက္ တဖက္နို္င္ငံက ဘဂၤလိီမူဆလင္လူမ်ိဳးတိကို ခိုး၀င္ဖို ့ လႊတ္ပီးလိုက္စြာမွာ ေဖ့သာတိ ေကာင္းေကာင္း ရကတ္ပါေရ ေဒ။ သာမန္လူ၀င္မူၾကီးၾကီးၾကပ္ရီးဌါနနာင့္ မွတ္ပံူတင္ဌါနက ပ်ာတာေလာက္ကပင္ ကမၻာေလာက္ခ်မ္းသာ ၾကီးပြါးလားကတ္စြာ ျမင္ဖူးပါေရ ။ တြိဖူးပါေရ ေဒ။
ယင္းအခ်ိန္ကပင္ အခုအခ်ိန္ထဲလဲ ယင္းဌါနက ပ်ာတာကအစ အရာရွိတိ ။ အခုဆိုေက နစက ဌါနရို ့က ေဖ့သာကို ရေရပိုင္ ယူနိန္ကတ္ေတအတြက္ ၀င္လာကတ္ေတ ဘဂၤလီမူဆလင္လူမ်ိဳးတိမွာ အခုဆိုေက ရခို္င္ျပည္ကိုတ၀က္ေလာက္ေတာင္ေက်ာ္နိန္ပါဗ်န္ကာ။
ကမန္လူမ်ိုးထက္ ရခိုင္ျပည္မွာ အေရာက္ေနာက္က်ေကလဲ လူဦးေရ မြီးဖြါးနံုးနာင့္ နယ္စပ္က ခိုး၀င္လာနံုဳးတိက ကမန္လူမ်ိဳးထက္ မ်ားနိန္ေရအခါ ရခိုင္ျပည္ကိုေတာင္ သူရို ့ ပိုင္ခ်င္နိန္ကတ္ပါဗ်န္ေဒ။ သမိုင္းလိ္မ္ေရနာမည္မ်ိဳးနာင့္ ရီးနိန္ကတ္စြာတိကို ျမင္ဖူးကတ္ပါဖို ့ရာ။ ယင္းပိုင္ခိုး၀င္လာေရ ဘဂၤလီမူဆလင္လူမ်ိဳးတိက ရခိုင္ျပည္မွာ ဟိန္ ့လာေရအခါ ဆန္စားသံုးမူကို တြက္ခ်က္ၾကည့္လိုက္ေက ရပါေရ ေယ။ သမိုင္းလိမ္မူဆလင္ လူမ်ိဳးတိ တသန္းေလာက္က စားသံုးနိန္ေရ ဆန္ဆိုစြာ ရခိုင္လူမ်ိုဳးတိက အလွပလွ စားသံုရဖို ့ ဆန္ မဟုတ္ပါလားေယ ။ ယင္းသူရို ့နိန္ကတ္ေတ အေဆာက္အဦးဆိုစြာ ရခို္င္လူမ်ိဳးတိ နိန္ထိုင္ဖို ့ အေဆာက္အဦး မဟုတ္ပါလားေယ။ ယင္းသူရို ့ လုပ္နိန္ကတ္ေတ လယ္ယာျမီ ဆိုစြာ ရခိုင္လူမ်ိုဳးပိုင္ လယ္ယာျမီ မဟုတ္ပါလားေယ။ ေဒပိုင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိမွာ လယ္ယာျမီဆံုးရံွုးရစြာနာင့္ ကိုယ္ရို ့ စားသံုးရဖို ့ ဆန္စပါးကိုေတာင္ မစားသံုးရေရပိုင္ ကိုယ္ရို ့ျပည္ကိုေတာင္ အရွင္ခံနိန္စြာကိုလဲ သတိထားဖို ့ လိုေရလို ့ ေျပာခ်င္ပါေရ ကာ။ သတိထားရဖို ့ဆိုေက ဇါပိုင္တားဆီးကာကြယ္ ရဖို ့လဲ ဆိုစြာကိုပါ တြက္ထားဖို ့ လိုပါေရ ေယ။
အခုအခ်ိန္မွာ လယ္ယာျမီျပသနာတိကို အဖက္ဖက္က တြက္ခ်က္ကတ္ေတအခါ စားသံုးေရလူတိိကို သီသီခ်ာခ်ာ တြက္ခ်က္ဖို ့လိုအပ္စြာကို ေျပာျပစြာျဖစ္ပါေရ။ ဆန္ထြက္လာေရ နံဳးထားကိုမသိဘဲနာင့္ ရေရပိုင္ စားသံုးပလိုက္ေက မ်ိုဳးစပါးလဲ မခ်န္ထားနိုင္ခေက အားလံုးငတ္လို ့ သီေပါက္တိုးလားဖို ့ စြာမ်ိုဳးစြာပါေဒ။ ေယဇူးနာင့္ ဆန္စပါး အထြက္န့ံဳးတိုးဖို ့အတြက္ မိုးရီခ်ိန္ လက္မ -၂၀၀- ေက်ာ္ရြာသြန္းေရ ရခို္င္ျပည္မွာ လယ္ယာျမီတိဆိုစြာ အလွပလွ အထြက္နံုးေကာင္းရပါဖို ့ကာ ။ သီးစားခခ်ီးေငြ တိကို ရဖို ့လိုလို ့ စာရင္းလိမ္တင္ထားေရ လယ္ယာျမီတိ ။ အမေတာ္ခ်ီးေငြ ရဖို ့လိုလို ့ နြားစားက်က္တိကို လယ္ယာျမီ ျဖစ္ေအာင္ စာရင္းလိမ္ျပစြာက ေမာင္ေတာနယ္စပ္ေဒသမွာ ကုန္သြယ္ရီးဒိုင္မွဴးတိက လုပ္စားပနာ လုပ္နိန္ကတ္စြာတိ အမ်ားၾကီးတြိဖူးခပါေရ၀ါ။
ယင္းပိုင္စာရင္းလိမ္စြာနာင့္ မတင္ျပကတ္ဘဲ ရခို္င္ျပည္အတြင္းမွာ လယ္ယာျမီ ဧကတိ ဇါေလာက္ ဟိန္ ့ေလ ၊ လူဦးေရ ဇါေလာက္ ဟိ္န္ ့ေလ၊ မ်ိုဳးစပါး ဇါေလာက္ ဟိန္ ့နိန္ကတ္ေလ၊ အလွပလွ လုပ္နိုင္ေရ လယ္ယာျမီ ဇါေလာက္ ဟိန္ ့နိန္ေလ ၊ လုပ္နို္င္ေရ လယ္ယာျမီ တိမွာ ျမီၾသဇါကို ဇါေလာက္အထိ ေက်ြးနိုင္ေလ ၊ အလုပ္သမားတိနာင့္ လယ္ထြန္းစက္တိဇါေလာက္ အတိုင္းအတာနာင့္ အသံုးျပဳနိုင္ေလ ၊ လယ္ထြန္ဖို ့ ခိုင္းႏြား ဇါေလာက္ အသံုးျပဳနိုင္ေလ ၊ လယ္ယာျမီထဲ ရီးသြင္းစနစ္ကို ဇါေလာက္ အတိုင္းအတာနာင့္ လုပ္ပီးနို္င္ေလ ၊ စုေပါင္းလယ္ယာ ထြန္ယက္ အသံုးျပဳနည္းကို ဇါပိုင္ အသံုးျပဳနိုင္ေလ၊ မိုးရီခ်ိန္လက္မ -၂၀၀- ေက်ာ္ရြာသြန္းေရ နိန္ရာမွာ ရီကို ထမ္းသိမ္းထားဖို ့ ရီတြင္းရီကန္ တူးေဖၚဖို ့စြာ ဇါေလာက္ထားနိုင္ေလ၊ ပုဇြန္မြီးျမဴရီးအတြက္ လယ္ယာျမီတိကို ရီခန္းေအာင္ ေခ်ာင္းျမစ္တိကို မပိ္တ္ဆို ့ရေအာင္ ထိမ္းသိမ္းကာကြယ္ဖို ့ စြာႏွင့္ နိုင္ငံျခားက မ်ိုဳးေကာင္းမ်ိဳးသန္ ့စပါးတိကို စိုက္ပ်ိုဳးခ်ိန္အတြင္း ေရာက္ရွိနိုင္စီဖို ့ နို္္င္ငံတကာနာင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ ့ စြာတိ ၊ နိုင္ငံျခားတိကို သုေတသန လိလာဖို ့ လားစြာတိ လုပ္ကတ္ရဖို ့ လိုအပ္ပါေရ ေဒ။
ေယမွရာ ရခို္င္ျပည္မွာ ျမီဆီခန္းနိန္ေရ လယ္ယာျမီက ရခို္င္လူမ်ိဳးတိကို ျခိမ္းေျခာက္နိန္စြာျပသနာတိကို အံတုလို ့ရပါဖို ့စြာပါရာ။ မဟုတ္ေက ရႊီေက်ာင္းေျပာင္ေျပာင္ ၀မ္းေခါင္ေခါင္ ျဖစ္နိန္ေရ ရခို္င္လူမ်ိုဳးတိမွာ လယ္ဟိန္ ့ယင့့္သားနာင့္ ျမီဟိန္ ့ယင့္သားနာင့္ ထမင္းငတ္ေတ ဘ၀မ်ိဳးကို ေရာက္နိန္ရစြာမ်ိဳး ျဖစ္နိန္ရပါဖို ့ကားခ်င့္။
.ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္(နယူးေယာက္)
