လြန္ခေရ ႏွစ္ေပါင္း-၂၀- ေ၉၉၀-ခုႏွစ္က ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္က ရခိုင္ျပည္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၁၁) ေယာက္ အနိုင္ရခပါေရ ။ ေယေကေလး ယင္းပိုင္အနိုင္ရခေစာ္ကို လႊတ္္ေတာ္ေခၚပနာ အာဏာလႊဲေျပာင္း မပီးခေရပိုင္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုပ္ကိုလဲ ဖ်က္သိမ္းပလိုက္ပါေရ ။ ၁၉၉၀-ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြျမိဳ ့မွာ ရခိုင္သားပါတီတိက အမ်ားၾကီး ဟိနီခလို ့ မဲတိ ကြဲလားပနာ ကမန္လူမ်ိဳး ဦးေရႊယ-က စစ္ေတြျမိဳ ့-အမွတ္(၂ ) မဲဆႏၵနယ္ေျမက အနိုင္ရလားခေစာ္ ဟိပါေရ ။ ကမန္လူမ်ိဳး ဦးေရႊယ ဆိုေစာ္ ကမန္လို ့ရာ ဆိုေကေလး ယင္းသူ ့ကို မူဆလင္ ကုလားတိက မဲပီးလို ့အနိုင္ရလားေစာ္ျဖိဳက္ေတပိုင္ ယင္းသူရိုက ကုလားစိတ္တိ ဟိေရလူမ်ိဳးတိပါရာ ။ ကုလားစိတ္ဟိေက ကုလားလူမ်ိဳးတိအတြက္ရာ ျဖိဳက္လားဖို ့ေစာ္ပါကာ။
ေနာက္ျဗီးေက စစ္ေတြျမိဳ ့မွာ ေဒေလာက္အမ်ိဳးခ်စ္ေတ ရခိုင္သားတိ ဟိေရဆိုပနာ ကိုယ္ရို ့ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြျမိဳ ့မွာ ရခိုင္သားက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အျဖိဳက္ အရြီးမခံရေစာ္ကေလး တေမွာင့္ပါရာမနားခ်င့္ ။ ဇါဘင္ျဖိဳက္ျဖိဳဳက္ ယင္းအခ်ိန္က ရခိုင္သားတိ ပါတီမ်ားလို ့ မဲကြဲလားေရပိုင္ ကုလားေၾကာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳထားေရ ကမန္အဖြဲ ့က နိုင္ရလားခေစာ္ကိုဘင္ သခဏၤးစာ ယူတတ္ရဖို ့ မဟုတ္ပါလားေယ ။ အခုဆိုေက သမတဦးသိန္းစိန္အစိုးရက နိုင္ငံရီးပါတီအျဖိဳက္မွတ္ပံုတင္ရဖို ့ ဆိုေက ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုုဳပ္က မွတ္ပ့ုံတင္ဖို ့ လားဆိုေစာ္ နင့္ နက္ဖန္ခါ အစီးအ၀ီး ဟိေရလို ့ သိရပါေရ ။ ယင္းပိုင္ဆိုေက လြန္ခေရ အခ်ိန္ကာလ က အတိတ္မွာ ျဖိဳက္နီေရ ျပသနာတိကို စိုင္းစားဖို ့ လိုလာပါဗ်န္ ။ ပါတီကြဲေက ကုလားရန္က တဖက္ ဟိနီေရဆိုေစာ္ကို အထူးသတိ ျပဳထားရဖို ့ အခ်ိန္ပါေဒ။ အခုဆိုေက ကုလားတိက သရေဘာင္းလိုက္ပနာ ရေရာင္းသတ္လို ့ သူရို ့ကို တိုုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုႏြယ္အျဖိဳက္ေတာင္ လုပ္ဖို ့ ေျပာနီေစာ္ထက္ ရခိုင္ျပည္ဆိုေစာ္ သူရို ့ ျပည္လို ့ ေျပလာနီေရအထိ ျဖိဳက္လာနီပါေရေဒ။ တခ်ိန္က ရခိုင္ျပည္ကို သူရို ့ကုလားတိက ႏွစ္ေပါင္း တေထာင္ေလာက္ပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခေရ ဆိုပနာ သူရို ့ ရီးထားေရ သမိုင္းလိမ္တိကို ကမၻာမွာ တင္ျပနီပါဗ်န္ေဒ။ ေယဇူးနင့္ ကုလားတိကို ရြီးေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရလားစီဖို ့ နိုင္ငံရီးေလာကမွာ တစိေခ်ေလး မပါ၀င္စီဖို ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိမွာ ရခို္င္ျပည္မွာ နိုင္ငံရီးပါတီတခုတည္းရာ ဟိသင့္ပါေရ ေဒ။ ယင္းပိုင္မဟုတ္ဘဲ ရခိုင္နိုင္ငံရီးပါတီတိကရာ နွစ္ပါတီျဖိဳက္လားေရ သံုးပါတီျဖိဳက္လားေရ ဆိုေက ယင္းပိုင္လုပ္ေတ လူတိကိုေတာ့ခါ ခြင့္မလႊတ္နိုင္ေရ ရခိုင္သားသစၥာေဖါက္တိလို ့ရာ ေျပာလီရဖို ့-ဆက္ဆံရလီပါဖို ့ဗ်န္။ ေယဇူးနင့္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္က ေယာင္လို ့ေတာင္ မွတ္ပံုမတင္သင့္လို ့ ေျပာခ်င္ပါေရ ။ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္က မွတ္ပံုတင္ေစာ္ မတင္ေစာ္နင့္ ပတ္သက္လို ့ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္က သူရို ့ နင့္ အတူတူ ပါတီမွတ္ပုံတင္သင့္ပါေရ ဆိုပနာ တခုေခ်ေလး မလုပ္မိဖို ့ လိုပါေရ ။ ရခိုင္လူမ်ိဳး၏ အနာဂါတ္ိကို ရခိုင္သားတိလက္ထဲမွာ ဟိနီစီဖို ့အတြက္ ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္နိုင္ငံရီးပါတီ တခုတည္းရာ ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ပီးကတ္စီခ်င္ပါေရ ေဒ။
ေနာက္ျဗီးေက စစ္ေတြျမိဳ ့မွာ ေဒေလာက္အမ်ိဳးခ်စ္ေတ ရခိုင္သားတိ ဟိေရဆိုပနာ ကိုယ္ရို ့ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြျမိဳ ့မွာ ရခိုင္သားက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အျဖိဳက္ အရြီးမခံရေစာ္ကေလး တေမွာင့္ပါရာမနားခ်င့္ ။ ဇါဘင္ျဖိဳက္ျဖိဳဳက္ ယင္းအခ်ိန္က ရခိုင္သားတိ ပါတီမ်ားလို ့ မဲကြဲလားေရပိုင္ ကုလားေၾကာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳထားေရ ကမန္အဖြဲ ့က နိုင္ရလားခေစာ္ကိုဘင္ သခဏၤးစာ ယူတတ္ရဖို ့ မဟုတ္ပါလားေယ ။ အခုဆိုေက သမတဦးသိန္းစိန္အစိုးရက နိုင္ငံရီးပါတီအျဖိဳက္မွတ္ပံုတင္ရဖို ့ ဆိုေက ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုုဳပ္က မွတ္ပ့ုံတင္ဖို ့ လားဆိုေစာ္ နင့္ နက္ဖန္ခါ အစီးအ၀ီး ဟိေရလို ့ သိရပါေရ ။ ယင္းပိုင္ဆိုေက လြန္ခေရ အခ်ိန္ကာလ က အတိတ္မွာ ျဖိဳက္နီေရ ျပသနာတိကို စိုင္းစားဖို ့ လိုလာပါဗ်န္ ။ ပါတီကြဲေက ကုလားရန္က တဖက္ ဟိနီေရဆိုေစာ္ကို အထူးသတိ ျပဳထားရဖို ့ အခ်ိန္ပါေဒ။ အခုဆိုေက ကုလားတိက သရေဘာင္းလိုက္ပနာ ရေရာင္းသတ္လို ့ သူရို ့ကို တိုုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုႏြယ္အျဖိဳက္ေတာင္ လုပ္ဖို ့ ေျပာနီေစာ္ထက္ ရခိုင္ျပည္ဆိုေစာ္ သူရို ့ ျပည္လို ့ ေျပလာနီေရအထိ ျဖိဳက္လာနီပါေရေဒ။ တခ်ိန္က ရခိုင္ျပည္ကို သူရို ့ကုလားတိက ႏွစ္ေပါင္း တေထာင္ေလာက္ပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခေရ ဆိုပနာ သူရို ့ ရီးထားေရ သမိုင္းလိမ္တိကို ကမၻာမွာ တင္ျပနီပါဗ်န္ေဒ။ ေယဇူးနင့္ ကုလားတိကို ရြီးေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရလားစီဖို ့ နိုင္ငံရီးေလာကမွာ တစိေခ်ေလး မပါ၀င္စီဖို ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိမွာ ရခို္င္ျပည္မွာ နိုင္ငံရီးပါတီတခုတည္းရာ ဟိသင့္ပါေရ ေဒ။ ယင္းပိုင္မဟုတ္ဘဲ ရခိုင္နိုင္ငံရီးပါတီတိကရာ နွစ္ပါတီျဖိဳက္လားေရ သံုးပါတီျဖိဳက္လားေရ ဆိုေက ယင္းပိုင္လုပ္ေတ လူတိကိုေတာ့ခါ ခြင့္မလႊတ္နိုင္ေရ ရခိုင္သားသစၥာေဖါက္တိလို ့ရာ ေျပာလီရဖို ့-ဆက္ဆံရလီပါဖို ့ဗ်န္။ ေယဇူးနင့္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္က ေယာင္လို ့ေတာင္ မွတ္ပံုမတင္သင့္လို ့ ေျပာခ်င္ပါေရ ။ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ဳပ္က မွတ္ပံုတင္ေစာ္ မတင္ေစာ္နင့္ ပတ္သက္လို ့ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္က သူရို ့ နင့္ အတူတူ ပါတီမွတ္ပုံတင္သင့္ပါေရ ဆိုပနာ တခုေခ်ေလး မလုပ္မိဖို ့ လိုပါေရ ။ ရခိုင္လူမ်ိဳး၏ အနာဂါတ္ိကို ရခိုင္သားတိလက္ထဲမွာ ဟိနီစီဖို ့အတြက္ ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္နိုင္ငံရီးပါတီ တခုတည္းရာ ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ပီးကတ္စီခ်င္ပါေရ ေဒ။
