လက္ရွိပကတိမ်က္ေမွာက္ကာလမွာ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာနင့္ ပတ္သက္ပနာ စာအုပ္စာတမ္းတိ ထုတ္၀ီနီကတ္ပါယင့္။ ရီးသားနီကတ္ေတ စာရီးဆရာၾကီးတိ သမိုင္းသုေတသီတိေလး တငျ္ပရီးသား ထုတ္၀ီနီကတ္ပါယင့္ ။ ျပည္တြင္းမွာဆိုေက ရခိုင္မဂၢဇင္းတိမွာ ရခိုင္ရွင္ဘုရင္ေခတ္ အဆက္ဆက္နင့္ ပါတ္သက္ပနာ စာအုပ္စာပီတိ ထုတ္၀ီနီကတ္ေစာ္ပါဗ်န္ကာ ။ ေနာက္ကိုေလး ထုတ္၀ီေစာ္တိ ရီးသားေစာ္တိ ရွာဖြီသုေတသနျပဳေစာ္တိ ဟိလာကတ္ဖို ့ ၊တင္ျပလာကတ္ဖို ့ ၊ က်ိန္းသီဟိလာပါဖို ့ေစာ္ပါရာ ။ ယင္းခ်င့္တိက ကမၻာေလာက္ အားရစရာ ေလးစားစရာတိပါမနား။ ေဒပိုင္ေစာ္ၾကားထဲမွာ တခုေျပာခ်င္ေစာ္က သမိုင္းသုေတသီတိ စာရီးဆရာၾကီးတိ နင့္ ပါတ္သက္လို ့ အသက္ထင္ယွား ဟိနီေရအခါေတာ့ ေျပာစရာတခုကားမဟုတ္ပါကားယင္ ။ လြန္ခေရလက သမိုင္းသုေတသီ ဆရာၾကီး ဦးဦးေရႊဇံတေယာက္ ကြယ္လြန္ အနိစၥေရာက္လားခေစာ္ကို ၀မ္းနည္းၾကီကြဲစြာနင့္ က်ႊန္ေတာ္ရို ့ လက္ပိုက္ခံစားလိုက္ရပါဗ်န္ ။ ဆရာၾကီးဦးဦးေရႊဇံကြယ္လြန္လားေစာ္ အခ်ိန္က အခုအခ်ိန္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိအတြက္ အရီးတၾကီးျဖိဳက္နီေရ သမိုင္းျပသနာနင့္ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ျဖိဳက္နီေရ ကာလတခုပိုင္ ၾကံဳနီလာေစာ္ပါေဒ။ ယင္းခ်င့္ကေတာ့ခါ က်ြန္ေတာ္ရို ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးမွာ ရခိုင္သမိုင္းဟိေရပိုင္ သမိုင္းလိမ္ ဘဂၤလီကုလားတိမွာေလး သမိုင္းဟိေရဆိုပနာ လိမ္ညာနီေရ သမိုင္းစာတမ္းတိနင့္ ရခိုင္ျပည္ကို သူရို ့ ျပည္လို ့ လုပ္လာေစာ္ထိပင္ ျဖိဳက္လာေရ ျပသနာပါေဒ။ ေဒကိစၥကို သာမန္စိုင္းစားေစာ္ ညဏ္မ်ိဳးနင့္ လုပ္နီလို့ ့ မရေရ ကိစၥျဖိဳက္နီေစာ္ကို နားလည္ဖို ့ လိုပါေရ ။ ေဒကိစၥက အရီးၾကီးပါေရ ။ ေဒျပသနာက သာမန္ေခ် မဟုတ္ပါေဒ။
ေယဇူးနင့္ တဖက္က သမိုင္းလိမ္ကုလားတိက လုပ္ၾကံေရသမိုင္းတိကို တင္ျပလာေစာ္တိ ၊ ကမၻာကို ခ်ျပလာေစာ္တိ ဟိလာေရ ဆိုေစာ္ကို သမိုင္းမွန္နင့္ နီထိုင္ေရ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိဖက္က ခ်ျပရဖို ့ တင္ျပရဖို ့ တာ၀န္က ဟိနီပါေရ ေဒ။ အခုဆိုေက ေဒကိစၥက လံုး၀ျငိမ္နီလို ့ မရေရပိုင္ တိမ္းနီလို ့ေလး မရေရ ျပသနာပါကာ ။ ေယေက ေဒပိုင္ေစာ္မ်ိဳးကို ဇါလုပ္ကတ္ရပါဖို ့ေလး ။ က်ြန္ေတာ္အထက္က တင္ျပခေရပိုင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးသမိုင္းသုေတသီတိ အမ်ားၾကီး ဟိေရပိုင္ ေနာက္ေလးသမိုင္းဆိုင္ရာနင့္ ရီးနီကတ္ဖို ့ေစာ္ကို လံုး၀ဥသံု ယံုၾကည္ေစာ္ပါရာ ။ ေယေကေလး လိုအပ္နီေစာ္တခုကို ေျပာခ်င္လို ့ပါေဒ။ ေဒကနိ သမိုင္းလိမ္ကုလားကိစၥနင့္ ေျပာနီေစာ္ ဆုိနီေစာ္ထဲမွာ ျပည္ပမွာဆိုေက -၃-ေယာက္-၄ ေယာက္-ေလာက္ရာ ဟိပါေရ ။ ယင္းပိုင္ဟိနီေစာ္ၾကားထဲမွာ တေယာက္နင့္တေယာက္ ဆက္စပ္မွဳမဟိဘဲ ျဖိဳက္နီေရအခါ ဂ်ီတေၾကာင္း ဆတ္တေၾကာင္းပိုင္ျဖိဳက္နီေစာ္ပါဗ်န္ ။ ေယေကေလး သမိုင္းဆရာၾကီးတိ ေျပာေရစကားတိကို သမိုင္းလိမ္ကုလားတိက တခုပိုင္ေလး မလွန္နိုင္ေရအခါ ယင္းပိုင္ရခိုင္သမိုင္းဆရာၾကီးတိ ေက်းဇူးတရားက ေကာင္းေကာင္းပင္ ၾကီးမားေစာ္ကို တြိကတ္ရပါယင့္ ။
မလွန္နိုင္ေကေလး ေဒကိစၥ ေဒေလာက္နင့္ ျပတ္လားခပါဗ်န္လားလို ့ မီးခြန္းထုတ္ရပါဖို ့သိပါကာ။ မျဗီးသိလို ့ ျမင္ပါယင့္။ ေယဇူးနင့္ေလး ေဒေဆာင္းပါးကို ရီးျဖိဳက္ေစာ္ပါရာ။
အခုဆိုေက ရခိုင္လူမ်ိဳးတိမွာ သမိုင္းသုေတသီၾကီးတိ ဟိနီေစာ္ကို ၾကည့္လိုက္ေက မက်န္ပါဗ်န္ေဒ။ အသက္အရြယ္တိ ၾကီးျမင့္နီကတ္ပါဗ်န္ ။ တလိုင္းက ဆရာ-ငျပဴး နီမေကာင္းေစာ္ကို ၾကားလိုက္ရပါေရ ။ နီမေကာင္းဆိုေစာ္စကားက အလြယ္ကာေခ်ဆိုေကေလး အခုဆရာ-ငျပဴး - (သံတြဲ )က- လမ္းတာင္မေလွ်ာက္နိုင္ဘဲ ဒုကၡိတပိုင္ျဖိဳက္နီပနာ အိပ္ရာထဲမွာ လွဲနီရပါေရလို ့ သတင္းတိၾကားလိုက္ရပါေရ ။ အျခားသမိုင္းဆရာၾကီးတိကေလး အသက္ၾကီးသူတိပါရာမနား။ မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္ေခ်တိကရာ သမိုင္းသုေတသနတိကိုရာ လက္ဆင့္ကမ္း အမြီမယူနိုင္ခေက ကေကာင္းေၾကာက္ဖို ့ ေကာင္းေရ ျပသနာတခုကို ရင္ဆိုင္ရဖို ့ေစာ္ပါေဒ။ ယင္းပိုင္ဆိုေက က်ြန္ေတာ္ရို ့ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာ စာအုပ္စာတမ္းတိ ရွာဖြီသုေတသနလုပ္ေစာ္တိ ေပ်ာက္လားနိဳင္ပါဖို ့လားလို ့ မီးခြန္းကေလး ဟိနီပါသိေရေထာ ။ ေဒခ်င့္ကေတာ့ခါ မ်ိဳးဆက္သစ္သမိုင္းသုေတသီတိက လက္ဆင့္ကမ္းအမြီ ယူလားကတ္ဖို ့ ့ေစာ္ပါရာလို ့ေလး ေျပာေကတာ့ ရနိဳင္ေစာ္ပါရာခ်င့္။
ဇါပင္ျဖိဳက္ျဖိဳက္ အရီးၾကီးနီေစာ္တခုကေတာ့ခါ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာနင့္ ပါတ္သက္လို ့စုလို ့စီးလို ့ တညီတညြတ္ ျဖိဳက္နီေစာ္မ်ိဳးနင့္ဆိုေက လုပ္ရကိုင္ရေစာ္ အဆင္ျပီဖို ့ ျပသနာတခု ဟိနီပါေရေထာ ။ ယင္းခ်င့္ကေတာ့ခါ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာနင့္ ပါတ္သက္ေက တာ၀န္ခံပနာ ေျပာကတ္ဖို ့ ဆိုကတ္ဖို ့ ေကာ္မီတီတခုလိုအပ္နီေစာ္ပါေဒ ။ ဥပမာအားျဖင့္ စာပီလုပ္သားတိ စာပီသမဂၢတိ -ေရွးေဟာင္းယိုင္ေက်းမွဳ႒ါန ဆိုေစာ္မ်ိဳးပိုင္ လုပ္ဖို ့ေစာ္ပါရာ ။ ေယေက ေရွးေဟာင္းယိုင္ေက်းမွဳဦးစီး႒ါ့န ဆိုေစာ္နင့္ ပါတ္သက္လို ့ယင္း႒ါနက အစိုးရက ခန္ ့အပ္ထားေရ ႒ါနျဖိဳက္လို ့ သူရို ့မွာသူရို ့နင့္ သက္ဆိုင္ေရ လုပ္ငန္းကိုင္ငန္းနင့္ရာ ဟိနီကတ္လီဖို ့ေစာ္ပါရာ ။ က်ႊန္ေတာ္ရို ့ ရခိုင္လူမ်ိဳးနင့္ ပါတ္သက္လို ့ စင္းသီးလံုး၀ တာ၀န္ခံပနာ ျဖီရွင္းခ်င္ေရ ဆႏၵေလးမဟိေရပိုင္ ျဖီရွင္းဖို ့အနီအထားကေလး မဟိေစာ္ပါရာ ။ က်ႊန္ေတာ္ရို ့ ရခိုင္လူမ်ိုဳးမွာက်ေက ျဖီရွင္းရဖို ့ ဆႏၵဟိရေရပိုင္ - ျဖီရွင္းရဖို ့ အနီအထားေလး ဟိနီရေစာ္ပါကာ ။ ယင္းပိုင္ျဖီရွင္းရဖို ့ ဆိုေစာ္ကေလး လူမ်ိဳးကိုကိုယ္စားျပဳေရပံုစံမ်ိဳးနင့္ ျဖီရွင္းေစာ္မ်ိဳးဆိုေက တိတိအက်က် ျဖီရွင္းရဖို ့ ေစာ္ပါဗ်န္ ။
အခုအခ်ိန္မွာက ရခိုင္လူမ်ိဳးကို ကိုယ္စားျပဳေရ ေကာ္မီတီအျခီအနီနင့္ က်ိန္းသီလုပ္ရဖို ့ ျပသနာက ေရွ့မွာတန္းစီလို ့ ဟိနီပါယင့္ေဒ ။ ပထမဆံုးအခ်က္မွာ ေဒပိုင္သမိုင္းလိမ္ ဘဂၤလိမ္ကုလားတိက ဇါကိုဦးတည္ပနာ တင္ျပနီေရအခ်က္တိ ။ စာတမ္းတိကို သုေတသနျပဳဗ်န္ လုပ္ရဖို ့ပါေထာ ။ ယင္းပိုင္သုေတသနျပဳဗ်န္ ဇါနီရာက သမိုင္းအမွား ျဖိဳက္နီေစာ္ကို အခ်က္အလက္အမွန္တိနင့္ ကိုက္ညီေအာင္ တိုက္ဆိုင္ၾကည့္ထားရဖို ့ အခ်က္အလက္ျပဳစုရဖို ့ ေစာ္ပါရာ ။ ေဒပိုင္သမိုင္းအမွားတိကို မွတ္ခ်က္လုပ္ပနာ သုေတသနျပဳထားျဗီးေစာ္နင့္ ယင္းခ်င့္က သမိုင္းအမွန္နင့္ အခ်က္အလက္တိကို ခုႏွစ္သကၠရာဇ္တိနင့္ ယွင္းယွင္းလင္းလင္း လုပ္ထားဖို ့ လိုအပ္နီပါေရ ။ ဒုတိယအခ်က္က ေဒပိုင္သမိုင္းအမွားတိနင့္ လုပ္ထားေစာ္ကို ရခိုင္ျပည္တြင္းနင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ ့မွာ ရခိုင္သမုိုင္းအမွန္ ျဖီရွင္းခ်က္တိ စာအုပ္စာပီ ထုတ္၀ီေစာ္နင့္ လူထုကြင္းဆင္း ေဟာေျပာပြဲတိ လုပ္ရဖို ့ေစာ္မ်ိုဳးကို လုပ္ရဖို ့ အခ်ိန္ျဖိဳက္ပါေရ ။ လူထုပိုင္ညာပီးေဟာေျပာပြဲကို က်ယ္ျပန္ ့နိုင္သေလာက္ က်ယ္ျပန္ ့ေအာင္ လုပ္လားရဖို ့ေစာ္ျဖိဳက္ပါေရ ေယ ။ တတိယအခ်က္မွာ နိုင္ငံျခားသံတမန္တိနင့္ နိုင္ငံတကာအစိုးရတိ နားလည္ဖတ္လိီနိုင္ေအာင္ အဂၤလိပ္ဘာသာနင့္ ထုတ္၀ီေရ စာအုပ္စာပီ ထုတ္၀ီေစာ္မ်ိဳး ၊ ေဟာေျပာပြဲမ်ိဳးတိကို က်ယ္က်ယ္ျပန္ ့ျပန္ ့ လုပ္လားရဖို ့ ျဖိဳက္ပါေရ ေယ ။ စတုတၳအခ်က္မွာ နိုင္ငံတကာကို ထြက္ပနာ ေဟာေျပာပြဲတိ လုပ္လားဖို ့ ေစာ္နင့္ သက္ဆိုင္ရာနိုင္ငံတကာတိမွာ ထိေရာက္ေတပံုစံမ်ိဳးနင့္ တင္ျပလားဖို ့ေစာ္မ်ိဳး ၊ တြိဆံုပနာ သမိုင္းျဖိဳက္ရပ္မွန္တိကို အခ်က္အလက ္ခိုင္ခိုင္လံုလံုနင့္ တင္ျပလားဖို ့ ေစာ္ပင္ ျဖိဳက္ပါယင့္ ။
ေဒပိုင္ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာ ေကာ္မီတီကို ဖြဲ ့စီးေရ ဆိုေစာ္မွာ သမိုင္းသုေတသီတိနင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ သမိုင္းစာရီးဆရာၾကီးတိ အပါအ၀င္ အနုဳပိုင္ညာရွင္ အဆိုေက်ာ္တိ ေတးခင္းရီးဆရာတိနင့္ နိိုင္ငံရီးအဖြဲ ့အစီးတိက စိတ္ါ၀င္စားေရ လူတိကို ပါ၀င္ပနာ ဖြဲ ့ေက အေကာင္းဆံုးပါဗ်န္ကာ။ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာေကာ္မီတီဆိုလို ့ သမိုင္းသုေတသီသတ္သက္ကိုရာ ဖြဲ ့ေစာ္မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ကို္ယ္နိုင္ရာတာ၀န္ကို ယူကတ္ေတ ဆိုေစာ္မ်ိဳးနင့္ ဖြဲ ့စီးကတ္ရဖို ့ေစာ္ျဖိဳက္ပါယင့္ ။ ေယမွရာ တက္ညီလက္ညီနင့္ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာေကာ္မီတီအဖြဲ ့က ပိုလို ့ပင္ ပပီပျပင္ ဟိလာဖို ့ေစာ္လို ့ ျမင္မိလို ့ပါေဒ ။ ေဒပိုင္ဖြဲ ့စီးမွရာ ရခိုင္လူမ်ိဳးတိမွာ လူမ်ိဳးကို ကုိယ္စားျပဳပနာ ေျပာနိင္ဆိုင္နိုင္သူ ရခို္င္သမိုင္းေကာ္မီတီ တခု ဟိနီေရ မနားဆိုပနာ လူရိုေသ ရွင္ရိုေသ ျဖိဳက္နီကတ္ပါဖို ့ေစာ္ပါေဒ ။ ဇါျဖိဳက္လို ့ဆိုေက အခုမ်က္ေမွာက္ကာလမွာ ရခိုင္သမိုင္းနင့္ ပါတ္သက္လို ့ ေျပာနီကတ္ ရီးနီကတ္ ေဟာေျပာပြဲ လုပ္နီကတ္ေတ လူတိ ဆိုေစာ္ ရခိုင္လူမ်ိဳးကို ခ်စ္လို ့ ရီးနီ ေျပာနီ ေဟာနီေရ ဆိုေစာ္ကို သံသယကင္းကင္းနင့္ အားလံုးယံုၾကည့္ကတ္ေစာ္ပါရာ ။ ေယေကေလး က်စ္က်စ္လစ္လစ္နင့္ရာ ေကာ္မီတီပိုင္အဖြဲ ့မ်ိဳးဆိုေက ဇါေလာက္ေကာင္းပါဖို ့ေလးေယ ။
ေယဇူးနင့္ ရခိုင္သမိုင္းဆိုင္ရာေကာ္မီတီကို ဖြဲ ့စီးဖို ့ အခ်ိန္အခါက ေတာင္းဆိုနီပါဗ်န္ေထာ ။ ဇါျဖိဳက္လို ့ဆိုေက ရခိုင္သမိုင္းေကာ္မီဆိုေစာ္က ရခိုင္လူမ်ိဳးကို ကို္ယ္စားျပဳေစာ္ပါရာ မနား လို ့ ေျပာခ်င္ေစာ္ပါ ေဒ။
ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္ ( နယူးေယာက္ )
