လြန္ခေရ -၁၉၉၀-ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးပါတီတိက အဓိက ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္နင့္ တပ္ေပါင္းစုဆိုေရ ပါတီၾကီးႏွစ္ဖြဲ ့ ျပိဳင္ခပါေရ ။ ယင္းႏ်စ္ဖြဲ ့စလံုးဆိုေစာ္ အစခါ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္ရာ ။ ရန္ကုန္မွာမွတ္ပံုတင္ေရအတြက္ ရန္ကုန္မွာ ဗဟိုရံုးခ်ဳပ္ ဆိုင္းဘုတ္ထားေစာ္ကို စစ္ေတြက ပုဂၢိဳလ္တိက စစ္ေတြျမိဳ ့မွာရာ ဗဟိုရံုးထားရဖို ့ - ရန္ကုန္ကလူတိ စစ္ေတြကို ဆင္းပနာ ရံုးထိုင္ရဖို ့ လို ့ ေစာဒကတိ တက္ခကတ္ပါေရ ။ ထံုးစံအတိုင္း ေျပာလို ့ မရ ညွိလို ့မ ရေရခါ ႏွစ္ျခမ္းကြဲလားပနာ တပ္ေပါင္းစုပါတီမွာ ဂ်ပန္ေခတ္ေတာ္လွန္ရီးေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ၾကီးၾကာလွေအာင္ ၊ ဘံုေပါက္သာေက်ာ္၊ ရခိုင္ျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဥကၠ႒ၾကီး ဦးေက်ာ္ဇံရႊီး၊ နင့္ ကဗ်ာဆရာၾကီး သ်ွင္အုန္း။ စစ္ေတြေစာေနာင္ ၊ ေဒါက္တာတင္ေအာင္။ ဦးထြန္းေအာင္ေက်ာ္ ( အခု -ရတပ-ပု႑ားက်န္းလႊတ္ေတာ္ကို္ယစားလွယ္) ။၊
ဦးခင္ေမာင္လတ္ ( မင္းျပားလႊတ္ေတာ္ကို္ယ္စားလွယ္-အခု ) ။ ဦးဦးလွေမာင္ ( ဆရာၾကီးဦးဦးသာထြန္း-သမက္) ရို ့က အဓိကအမာခံအျဖစ္ ရပ္တည္လားခကတ္ပါေရ ။ တဖက္က ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္မွာ သမိုင္းဆရာၾကီးဦးဦးသာထြန္း ။ ေဒါက္တာေစာျမေအာင္။ ဦးဦးေစာျဖဴ ( အခု မင္းျပားျမိဳ ့နယ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္- ရတပ ပါတီ ) ။ဦးဦးသာနိဳး ( အခုျပည္ပ ) ။ ဦး၀ိုင္းေမာင္ ၊ သႏၱာျမီေမာင္ေမာင္ ( ကဗ်ာဆရာ) ။ ဦးထိန္လင္း ( သီးျခားသမတ နိုင္ငံထူေထာင္ရီးေခါင္းေဆာင္ ) ။ ဦးေအာင္လွသံ ( ပု႑ားက်ြန္း ဥကၠ႒ ) ။ ေရွ့ေနဦးေမာင္သာဇံ ။ ဦးလူျဖဴေခၚ ဦးစံထြန္း ( စစ္ေတြ လႊတ္ေတာ္ကို္ယ္စားလွယ္ -၁၉၉၀-ခုနွစ္- ရဒဖ) ) -ဦးေအးသာေအာင္ ( ရန္ကုန္ ) ရို ့က အဓိက အမာခံတိ အျဖိဳက္ ရပ္တည္ကတ္ပါေရ ။ တဖက္နင့္ တဖက္ တခုပိုင္ေလး ရွင္းလို ့ မရပါကားေယ။ ယင္းခ်င့္ကို ဦးညြန္ ့ေမာင္ ( ကြယ္လြန္- တသီးပုဂၢလတက္ေရာက္ခသူ ) က ႏွစ္ဖက္ကို တြိဆံုပီးပနာ ညွိနိုင္းပါေရ ။ ယင္းခ်င့္ကို ညွိနိုင္းေရအခါ ဦးခိုင္ေအာင္ေက်ာ္ ( အတြင္းရီးမွဴး - တသီးပုဂၢလ ဦးညြန္ ့ေမာင္အတြက္ ေဆာင္ရြက္သူ ) - ဦးစံေရႊ ၊ ခိုင္မိုးလင္းတပ္ဖြဲ ့-ရခို္င္ကိုလာစိုင္ ဖမ္းခံရလို ့ သီဒဏ္က်ခံရသူ။) ဦးသန္းေမာင္( ၁၉၆၇-ခုနွစ္ ဆန္ျပသနာမွာ ေသနတ္ဒဏ္ရာရလို ့ ၀မ္းမွာက်ပနာ ဆီးရံုကဆင္းေစာ္နင့္ ေတာခိုလားေစာ္ အႏွစ္-၂၀-ၾကာမွ ၀င္လာသူ ) - ဦးစံေက်ာ္ ( အေကာင္းဆံုးဂိုးသမား - ၁၉၉၇-ခုႏွစ္တြင္ -AA- ဗိုလ္ရာဇါတပ္သို ့ရဲေဘာ္မ်ားပို ့ေဆာင္မွဴအတြက္ ေကာ်က္ေတာ္ျမိဳ နယ္မွာ ဦးေဇယ်သာမိနင့္ စစ္တပ္က သတ္၍ေသဆံုးခဲ ့ရသူ ) ရို ့က တသီးပုဂၢလမဖြဲ ့ခင္ ၾကားမွ ညိွနိုင္းရန္အစီအစိုင္တိကို ရီးဆြီပနာ လုပ္ခကတ္ပါေရ ။ ေယေကေလး ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္မွာ စခါကပင္ ဖြဲ ့ခေရ လူတိ က ရန္ကုနု္က ဆိုင္းဘုတိကို စစ္ေတြမွာ ထားဖို ့ေစာ္ေလာက္နင့္ စကားမ်ားပနာ ႏွစ္ျခမ္းကြဲလားျဗီးေက တပ္ေပါင္းစုဆိုပနာ ဖြဲ ့လားခကတ္ပါေရ။ ဦးညြန္ ့ေမာင္ကေလး ႏွစ္ဖက္စလံုးကို ညွိနိုင္းလို ့ မရေရအခါ တသီးပုဂၢလအျဖိဳက္ ၀င္ဖို ့ ေျပာပနာ ေကာ္မရွင္မွာ နာမည္စာရင္းတင္ခပါသိေရ ။ ေဒပိုင္ရာ လုပ္နီခေက ပါတီမ်ားေက ကုလားရဖို ့ ေစာ္ကိုေလး ေျပာခပါသိေရ ။ တပါတီမူကို လုပ္ဖို ့ဆိုေက တသီးပုဂၢလအျဖိဳဳက္က နဳတ္ထြက္ပီးဖို ့ ဆိုပပနာ လုပ္ခေစာ္ပါေဒ။ ေယေကေလး တခုပို္င္ေလး ညွိနိုင္းလို ့ မရေရအတြက္နင့္ ဦးညြန္ ့ေမာင္က တသီးပုဂၢလအျဖိဳက္ ၀င္ျပိဳင္ဖို ့ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖိဳက္ ၾကီညာလို္က္ပါေရ ။ ေယခါ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္။ တပ္ေပါင္းစု ၊ တစည၊ တသီးပုဂၢလ၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္ ။ ကမန္။ ( ကုလားအဖြဲ ့က ေရွ့ေန ေက်ာ္ထြန္းေအာင္ အဖမ္းခံနီရလို ့ ကုလားအဖြဲ ့မွာ ၀င္ျပိဳင္လူ မဟိပါ) ။ ေဒပိုင္အဖြဲ ့တိက အမ်ားၾကီး ၀င္ျပိဳင္ျဖိဳက္ကတ္ပါေရ ။ ကုလားအဖြဲ ့ မဟိေရအတြက္ ကုလားတိက -ကမန္ပါတီက ေရွ့ေန ဦးေက်ာ္ယကို မဲတိကို ပံုေအာလို ့ ပီးလိုက္ပါေရ ။ ရခိုင္သားတိမွာခါ ဇါသူ ့ကို မဲပံုလို ့ ပီးရပါဖို ့ေလးေယ ။ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္အတြက္ ဦးထိန္လင္းနင့္ ဦးခိုင္ေအာင္ေက်ာ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ပု႑ားက်ြန္းျမိဳ ့နယ္တ၀ိုက္ ပထမဆံုး မဲ ဆြယ္စည္းရံုးရီးဆင္းခေရ သမိုင္း ဟိပါေရ ေယ ။ ယင္းပိုင္ျဖိဳက္နီကတ္ေကေလး ေနာက္ဆံုးမွာ ရြီးေကာက္ပြဲ လုပ္ေတအခါ ရခိုင္သားတိမွာ ပါတီမ်ားလားလို ့ စစ္ေတြျမိဳ ့ေတာ္မွာ ကမန္ပါတီက ကုလားမဲနင့္ ေရွ့ေန ဦးေရႊယက မဲအနိုင္ရလားပါေရ ေယ။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ ့ခ်ုဳပ္ကေလး မဲမနိုင္ခေရပိုင္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ ့ခ်ုဳပ္က ဦးလူျဖဴေခၚ ဦးစံထြန္းရာ မဲအနိုင္ရခပါေရ ။ ေရွ့ေန ဦးေမာင္သာဇံ ( ုအခု- ဦးေဇၚေအးေမာင္ -ရတပ-ပါတီ ၀န္ၾကီး မွာ အဖိုးအရင္း ) က ကမန္ပါတီက ေရွ့ေနဦးေရႊယပါးမွာ မဲအျပတ္အသတ္ရွံုးလားခရပါေရ ။ ယင္းခ်င့္က သခၤဏ္းစားပါေဒ။ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြျမိဳ ့ေတာ္မွာ ကုလားမဲနင့္ ကမန္လႊတ္ေတာ္ကပိုယ္စားလွယ္ ဦးေရႊယက နိုင္လားရေရ ဆိုေစာ္ ရခိုင္ျပည္ ရြီးေကာက္ပြဲ သမိုင္းမွာ ကမၻာေလာက္ ရွက္စရာ ေကာင္းပါေရ ေဒ။ အခုေလး ရခို္င္တိုင္းရင္းသာတိုးတက္ရီးပါတီက တပါတီတည္းရာ တက္နီလို ့့ စစ္ေတြျမိဳ ့မွာပါ တျခားျမိဳ ့နယ္တိမွာပါ ကုာလးတိကို အျပတ္အသတ္ အနိုင္ရခေစာ္ပါရာ ။ ရခိုင္ျပည္မွာ ရခိုင္ပါတီ တခုတည္းရာ ဟိဖုိ ့ သင့္ေစာ္ကို အတိတ္က သခၤဏ္းစာယူပနာ လုပ္ဖို ့ လိုပါေရ ။ အခုဆိုေက ကုလားတိက အၾကီးအက်ယ္ လုပ္လာေရ အတြက္ လူဦးေရမ်ားလာေစာ္ကို အခြင့္အရီး ယူလာပနာ ရခိိုင္ျပည္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖိဳက္လားေက -၀န္ၾကီးတိရာျဖိဳက္လားေက -ရခိုင္သားတိ ကုလားကို ရွိခိုးပနာ ဆရာေခၚလီရပါဖို ့ေဒ။ ရခိုင္ျပည္ကို ကုလားျပည္ မျဖိဳက္ခ်င္ေက ရခိုင္ျပည္မွာ တပါတီ ထဲရာ ဟိရဖို ့ မူကို လုပ္ဖို ့လိုပါေရ ။ ရခို္င္တိုင္းတိုင္းရင္းသားတိုးတက္ရီးပါတီက အခု၀န္ၾကီးတိ ကိုယ္စားလွယ္တိ မေကာင္းေက ေနာက္ခါ မေကာင္းေစာ္ကို ပယ္ပနာ လူကို ဖယ္ထုတ္လို ့ရပါေရ - မူကိုရာ အဓိက လုပ္ရဖို ့ လိုပါေရ ။ ယင္းမူက ရခိုင္ျပည့္မွာ တပါတီမူရာ ဟိရဖို ့ ဆိုေစာ္ကို ျဖိဳက္ပါေရလို ့ လူငယ္တိက ေျပာဆိုသံတိကို ၾကားနီရပါေရေထာ။
