ျမသႏၱာကို စိုင္းစားလိုက္ေက သနားမိလာပါေရ ။ တပါတ္လွိဳဆံထံုးနာင့္ မဟာနဖူးဟိန္ ့ျဗီးေက ျဖဴဖြီးနိန္ေရ မ်က္ႏွာက ၾကက္သရီ ဟိန္ ့ေရ ။ ျမသႏၱာမွာ သာမန္ကေလ့ေမ-မဟုတ္။ တန္ေဆာင္းမင္းသမီးလို ့ ေခၚေရ ။ ျမသႏၱာက တခ်ိန္က ၀မ္းနည္းၾကီကြဲမူဒဏ္ကို ခံစားရျဗီးခသူျဖစ္ေတ။ ေယေကလဲ ေဒဘ၀မွာျမသႏၱာက ေဒခ်င့္ကို မမူ။ အသိုင္းအ၀န္း အျခီအရံနာင့္ ခံစားနိန္ေရအခါ ျမသႏၱာက မဟာျမတ္မုနိရွင္ဘုရားကို လက္စံုမိုးလို ့ ရက္ျပတ္ဟိန္ ့ခိုးျဗီးသား။ သူ ့မွာ ဘုရားတရားသဃၤာ .ဆရာသမားဂုဏ္ေက်းဇူးကို ထာ၀ရ သတိရနိန္ေရ။
စံနန္းေတာ္မွာ အပ်ိဳေတာ္တိက တခါတခါ ရယ္စရာတိန္ ့ကို ေျပာတတ္ကတ္ေတ။ ယင္းအခ်ိန္ခါ စိတ္မွာမထိမ္းနိုင္လို ့ အသံထြက္ေအာင္ ရယ္မိေရ။ ေယေကလဲ ျမသႏၱာရယ္သံက လီတိုးသံေလာက္ရာ။ တေဖ့ေခ်ရာ အသံထြက္ေတ။ ယိုင္ေက်းစြာက ျမသႏၱာကို ထိုင္လို ့ ဟိန္ ့ခိုးရေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေတ။ ျခီတလွမးလိုက္ေက ကုေဋတသန္းတန္ေရလို ့ ျမသႏၱာကို ဥပမာထားပနာ ေျပာကတ္စြာမ်ိဳး။ ျပတင္းေပါက္က ၾကည့္လိုက္ေက ေတာင္ခိုး၀ီနိန္ေရ ေတာင္တန္းတိကို ျမင္နိန္ရေရ။ ေတာင္တန္းက ေက်ာ္လို ့ၾကည့္ေက လက္ဆီးကန္ကို ျမင္ရေရ ။ ယင္းလက္ဆီးကန္မွာ ျမသႏၱာက ရံေရြေတာ္တိန္ ့နာင့္ အပ်င္းျဖီလားနိန္က်။
ျမသႏၱာမ်က္စိထဲ အရာခပ္သိမ္းကား ၀ိုးတ၀ါးျမင္္နိန္ရေရ ။ အယင္ကပိုင္ ရံေရြေတာ္၇ို ့က ရယ္သံ ပလီပလာ အသံတိန္ ့ကို မၾကားရ။ အနားက ထိုင္ပနာ ခစားနိန္ေရ အပ်ိဳေတာ္က အသံမထြက္ဘဲ ငိုင္ပနာ ယပ္ခပ္ပီးနိန္ေရ ။ ရံေရြေတာ္ရို ့က တေယာက္တေပါက္ ယပ္ခပ္ပီးနိန္ေကလဲ ရင္ထဲက အပူကို တေယာက္ကလဲ မျဖီေပ်ာက္နိုင္ဗ်န္။ တခ်ိန္က ပန္းမြိရာ ေညာင္ေစာင္းမွာ ရံေရြေတာ္ရို ့ နာင့္ သာျခင္းရတုတိန္ ့ကို နားေထာင္နိန္ခေရ ဘုရင္မတပါးက အခုအခ်ိန္မွာ အက်ဥ္းစံမင္းသမီး။ အက်ဥ္းစံမင္းသမီး တေယာက္ျဖစ္လို ့ ဇါပိုင္ေပ်ာ္နိုင္ဖို ့လဲ ။ အသက္က အငယ္ေခ်။ အရုပ္ကလွေရ ။ ဘုရင္မတပါးျဖစ္ေတ အတြက္နာင့္ ဂုဏ္မာနတက္နိဳင္သူလို ့ ေျပာေကလဲ ျမသႏၱာက ယင္းပိုင္ မဟုတ္။
အပ်ိဳေတာ္ဘ၀ကပင္ ရံေရြေတာ္ရို ့ နာင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးတူးနိန္ခစြာမွာ အေဆာင္တခုလံုးက အေပ်ာ္တိက အျခားလူပ်ိဳေဆာင္တိန္ ့ကိုပါ ကူးစက္တတ္ေတ။ ေယအခါ ဘုရင္ၾကီးကေတာင္ ေျပာယူရေရ ။ မင္းသမီးေတာ္ေဆာင္က ရယ္သံေပ်ာ္သံတိန္ ့ကို သာျခင္းဆိုလို ့ ဆက္သရဖို ့ လတ္။
ဘုရင္မင္းၾကီးက ခ်စ္စနိဳးနာင့္ နပ္ေယာင္ကား ခံစြာကို အေပ်ာ္ေတာ္ဆက္ဖို ့ သာျခင္းသည္ကို ျမသႏၱာက ေဖ်ာ္ေျဖဖို ့ လုပ္ေတအခါ နန္းရင္ျပင္တခုလံုး ဆိုင္းသံဗံုသံတညံညံနာင့္ ဟိန္ ့နိန္ခစြာဗ်န္။ ေယခါ ျမိဳ ့သူျမိဳ ့သားတိန္ ့က နန္းရင္ျပင္ကို ထြက္လာပနာ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲ က်င္းပကတ္စြာဗ်န္ကာ။ အခုဆိုေက နန္းရာကုန္းမွာ သြီးသံရဲရဲနာင့္ ငိုသံ ေအာ္သံ ၊ ရ ေရာင္းသတ္သံတိန္ ့နာင့္ ကမၻာပ်က္နိန္ကတ္ပါဗ်န္ေဒ။ လူတိ ဇါေလာက္သီလို ့ ဇါပိုင္ ေၾကာက္ဖို ့ ေကာင္းဖို ့လဲ ။ ျမသႏၱာမစိုင္းစား၀ံ႔။ စိုင္းစားမိလိုက္စြာနာင့္ ေဆာက္တည္ရာမရ ။ ရင္ထဲအသဲထဲ ပျဗ်န္းတုန္လို ့။
ေယေကလဲ အားတင္းထားေရ ။ ေဒအခ်ိန္မွာ ေၾကာက္နိန္ေရ စိတ္နာင့္ရာ ငိုနိန္ျပေက မင္းတရားၾကီးကား မ်က္ႏွာေကာင္းဖို ့ မဟုတ္။ မင္းတရားၾကီးရာဇမာန္ကို သိေရ ။ ေဒပိုင္စစ္ျဖစ္ဖို ့ ဆိုကတည္းက မင္းတရားၾကီးက စစ္မက္ျဖစ္ဖို ့ စြာကို ေၾကာ္ျငာခသူ။ စိုင္းစားၾကည့္ေက ရင္က ဆတ္ဆတ္ခါ နာၾကင္ေရ ။
ေယာက္ဖေတာ္ဒါးပိုင္ၾကီး ေျပာေရ စကားကို မဟာသမတရာဇာမင္းက လက္ကား မခံကာ။ ဇါပိုင္နည္းနာင့္လဲ လက္ခံဖို ့ မဟုတ္။ သမီးေခ်တိက အခုမွ အပ်ိဳေတာ္ရြယ္ကိုေတာင္ မ၀င္သိ။ ေအာက္သားစစ္သည္တိကို လက္ေဆာင္ပ႑ာ နာင့္ သမီးကညာကို ဆက္သလို္က္ေက စစ္မတိုက္ဗ်န္လတ္။ ဘုရင္မင္းတရားၾကီးက ေဒစကားကို လံုး၀ လက္မခံ ။ သူ ့မွာ ရာဇမာန္ ဟိန္ ့ေရ ။
တခြန္းတည္းကိုရာ မဟာသမတရာဇါမင္းတရားၾကီးက မိန္ ့ျမြက္ေရ ။
" ေရွးေဘးေလာင္းေတာ္ -ဘိုးေလာင္းေတာ္ရို ့လက္ထက္ ဤရခိုင္ျပည္ကို စစ္ခ်ီ စစ္တိုက္ဖို ့လာေက သမီးကညာကို လက္ေဆာင္ဆက္သဖူးခစြာမဟိန္ ့ခ ။
ငါရို ့ ရခိုင္ျပည္သို ့ရာ ယင္းပိုင္ထိုသူရို ့ကရာ လက္ေဆာင္ပ႑ာ နာင့္ သမီးကညာဆက္သဖူးစြာ ဟိန္ ့ေရ အေၾကာင္း ရာဇ၀င္တိမွာ ရီးသားမွတ္တမ္းတင္ထားစြာ ဟိန္ ့ေရ ။ အခုငါ့လက္ထက္မွာမွ သမီးကညာကို ဆက္သရဖို ့ဆိုေက ကမၻာၾကီေကလည္း ဥဒန္းစကားကား မၾကီ ဟိန္ ့ ့နိန္လီဖို ့။ "
ယင္းပိုင္မိန္ ့ျမြက္ျဗီးမွ ညီေတာ္အိမ္ေရွ့ မင္းခ်စ္လွေရႊကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခန္ ့ပနာ စစ္ျပန္လို ့ တိုက္ခိုက္ခစီေရ ။ ၁၁၄၆-ခုႏွစ္ ျပာသုိလဆန္း-(၆) ရက္နိန့္မွာ စစ္တိုက္စြာ ရခို္င္သားအခ်င္းခ်င္း မညီညြတ္ကတ္လို ့ေဒပိုင္ ျဖစ္လားရစြာ။ ျပာသိုလဆန္း( ၁၅ ) ရက္နိန္ ့မွာ ျမသႏၱာနာင့္ မဟာသမတရာဇာမင္းရို ့ က်ႊန္းသာယာမွာ အဖမ္းခံရေရ ။ ဘုရင္မင္းၾကီးကို သံျခီက်င္းနာင့္ ခပ္ပနာ အမရပူရျမိဳ ့ကို ယူေရ ။ အမရပူရျမိဳ ့ကို ယူေရအခါ ပခန္းမင္းသားအိမ္မွာ မဟာသမတရာဇါမင္းကို ထားဟန္ေဆာင္ေရ ။ သမီေတာ္ ေမာက္ေတာ္ၾကီး ၊ သမီးလတ္ ေမာက္ေတာ္လတ္၊ သားေတာ္ေမာက္ရဲေတာ္နာင့္ သားထြီး ေမာက္ရဲေက်ာ္ ရို ့ကို သီးျခားထားေရ ။ အၾကံပက္စက္ ယုတ္မာေရ ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းက ရခို္င္မူးမတ္တိကို ေဖ့ခ်ာ တေယာက္ကို တေထာင္စီ ပီးပနာ မဟာသမတရာဇါမင္းနာင့္ ျမသႏၱာကို ကြာကင္းခိုင္းေရ ။ ေယျဗီးေက ျမသႏၱာကို ဘုိးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းက မယားအျဖစ္ သိမ္းပိုက္လက္ထပ္ယူခေရ ။
မဟာသမတရာဇာမင္းက အက်ဥ္းက်ခံနိန္ရစြာကပင္ တန္ေဆာင္မင္းသမီး ျမသႏၱာကို လက္ပိုက္ၾကည့္နိန္ရယင္းပင္း ယင္းေရာဂါ နာင့္ သီလားခရစြာပါကာ။ ရြီအိမ္စံမင္းသမီးကို မယားအျဖစ္ နစပ္စြာကို ၾကည့္နိန္ရေရ မဟာသမတရာဇါမွာ ရွူးေလာက္ေအာင္ ခံစားရစြာကို ျမသႏၱာ သိပါေရ ။
ေနာက္ဆံုးမွာ ေဒပိုင္ မဟာသမတရာဇါမင္း စိတ္ေရာဂါ ၀ီဒနာ ခံစားရပနာ နိန္မေကာင္းျဖစ္လို ့ သီခရေရ ။ ျမသႏၱာ နိန္မေကာင္းျဖစ္လာေရအခါ ရခို္င္ျပည္မွာ ေခါင္းခ်ခ်င္ေရလို ့ ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းကို ခြင့္ေတာင္းရပါေရ ။ ေယခါ သားေတာ္ ေမာက္ရဲေတာ္ တေယာက္ထဲကိုရာ လားခြင့္ပီးလို ့ ရခိုင္ျပည္ကို ျပန္လားခရေရ ။ ရခိုင္ျပည္ကိုေရာက္လို ့ မသီခင္ ရမၼာ၀တီ သံသမ သမီးၾကီး အိုဇါျဖဴနာင့္ သားေတာ္ ေမာက္ရဲေတာ္ကို လက္ထပ္ပီးခေရအခါမွာ ျမသႏၱာ ရင္မွာ ျပီလားစြာပါေဒ။ ဇါျဖစ္လို ့ဆိုေက ျမသႏၱာရင္သြီးက ရခိုင္မ်ိဳးဆက္သစ္တိကို ရဖို ့ ဗ်န္ကာေယ-ေမာက္ေတာ္ၾကီး ၊ေမာက္ေတာ္လတ္ နာင့္ သားထြီး ေမာက္ရဲေက်ာ္ ကား အမ်ိုဳးသီလ ႏွစ္ဌနကို မထိမ္းသိန္းလို္က္နိုင္ဗ်န္။
ျမသႏၱာ ဘ၀တပါးကို မလားခင္ ဆုေတာင္းခပါေရ ။ မ်က္၀ါးထင္ထင္ လြပ္လြပ္ခ်င္ေရ ရခိုင္နိဳင္ငံေတာ္ကို မျမင္ခရစြာ ရင္နာစရာပါေယ။ ၁၁၈၆-ခုႏွစ္ တန္းခူးလဆန္း-၁၄-ရက္နိန္ ့မွာ ျမသနၱာနာင့္ မဟာသမတရာဇာမင္း လက္လြပ္ဆံုးရွံုးခံလို္က္ရစြာ - ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ေလးဆယ္ အၾကာမွာ ရခို္င္ရွင္ဘုရင္နို္င္ငံေတာ္ျဖစ္ေတ ေျမာက္ဦးျမိဳ ့ကို အဂၤလိပ္စစ္တပ္က သိမ္းပိုက္လိုက္ေတအတြက္ ရခို္င္နိိိိိိိိိုင္ငံနာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳး ရို ့ ေအာက္သားလက္ေအာက္က လြပ္ေျမာက္လားခပါဗ်န္ေဒ။
ေအာ္- တန္ေဆာင္းမင္းသမီး ျမသႏၱာ ဆုေတာင္းျပည့္ေရအခါမွာ အက်ဥ္းစံနိန္စိုင္ ရခိုင္နိုင္ငံေတာ္ လြပ္ေျမာက္ပါစီလို ့ ဆုေတာင္းခစြာကို ျပည့္လားခဗ်န္ မွန္း မသိလိုက္ရပါကားေယ။။။။။။။။။။
ခိုင္ေအာင္ေက်ာ္ ( နယူးေယာက္ )