ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္က်ဆံုးလားေရ ၂၂၆ ႏွစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္နိန္႕မွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္ျမိဳ႕ရွိ ကုလသမဂၢရံုးခ်ဳပ္ေရွ႕မွာ ရခိုင္ျပည္က ဗမာကိုလိုနီစနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းပီးဖို႕ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုခကတ္ျပီးေနာက္မွာ အျပန္အလွန္ရီးသားနီကတ္စြာတိကို တြိရပါေရ။ ကိုလိုနီစနစ္ ဖ်က္သိမ္းေရးေတာင္းဆိုျခင္းေရ ဗမာလူမ်ိဳးရို႕က ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕ကို အတင္းအဓမၼ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္နီေရအတြက္ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕က ကိုယ့္ကံၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္ရရွိေရးကို ေတာင္းဆိုျခင္းပင္ျဖစ္ပါေရ။
ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕ေရ တခ်ိန္က ကိုယ္ပိုင္သီးျခားႏိုင္ငံနန္႕ နီလာကတ္ေတ လူမ်ိဳးျဖစ္ပါေရ။ ၁၇၈၄ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္နိန္႕မွာ ဗမာဘုရင္ဘုိးေတာ္ေမာင္၀ိုင္းက စစ္မေၾကညာပဲ ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္လိုက္ေတအတြက္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရဗမာလက္ေအာက္သို႕က်ေရာက္လားပနာ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုးလည္း ဗမာကိုလိုနီ စနစ္ဆိုးေအာက္သို႕ ေရာက္ရွိလားပါေရ။ ယင္းနိန္႕ယင္းအခ်ိန္ကစလို႕ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕၏ သမိုင္း၊ စာေပ၊ ယိုဥ္ေက်းမႈရို႕မွာ တေျဖး ေျဖးခ်င္းဖ်က္ဆီးခံလာရပနာ ေဒနိန္႕ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕မွာ စာပီရွိလားလို႕ မီးျမန္းနီကတ္ရေရအေျခအနီမ်ိဳးသို႕ ေရာက္ရွိလွ်က္ ရွိနီပါဗ်ာယ္။ ယင္းပိုင္ျဖစ္ရျခင္းမွာကား ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ ကိုလိုနီက ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕၏ အမ်ိဳးသားရီး စိတ္ဓာတ္ ျပန္ပနာထြန္းကားမလာေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္နန္႕ ရခိုင္သမိုင္းကိုသင္ခြင့္မျပဳပဲထားျခင္း၊ရခိုင္စာပီကိုေဖာ္ထုတ္ပိုင္ခြင့္မပီးျခင္းနန္႕ ရခိုင္ ယိုဥ္ေက်း မႈအေမြအႏွစ္တိ ေပ်ာက္ကြယ္လားေအာင္ ဖ်က္ဆီးနီ ကတ္ျခင္းေၾကာင္းျဖစ္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕အေပၚ ႏိုင္ထက္စီးနင္းမႈတိျပဳလုပ္ပနာ လူ႕အခြင့္အေရး အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုခ်ိဳးေဖါက္ နီစြာေရ ေဒနိန္႕ အုပ္ခ်ဳပ္နိေရ ဗမာရာမဟုတ္ပဲ အယင္အထက္ထက္က အုပ္ခ်ဳပ္ခေရ ဗမာနယ္ခ်ဲ႕ ကိုလိုနီအစိုးရတိလည္း ျပဳလုပ္ခကတ္ပါေရ။
လူမ်ိဳးတမ်ိဳး၏ သမိုင္း၊ စာပီ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အမြီအႏွစ္တိကို ေခတ္အဆက္ဆက္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံနီရလို႕ ထိုလူမ်ိဳး၏အမ်ိဳးသား လကၡဏာတိ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါး အေျခအေနသို႕ ေရာက္လာေရအတြက္ ထိုလူမ်ိဳးရို႕က သူရို႕၏လြတ္လပ္ခြင့္၊ တရားမွ်တေရးနန္႕ ကိုယ့္ၾကမၼာကိုယ္ဖန္တီးပိုင္ခြင့္ရို႕အတြက္ ရခိုင္ျပည္မွ ဗမာကိုလိုနီစနစ္ကိုဖ်က္သိမ္းပီးဖို႕ ေတာင္းဆိုကတ္စြာျဖစ္ပါေရ။
ရခိုင္ႏိုင္ငံေတာ္ ဗမာလက္ေအာက္ကို က်ေရာက္လားေရ အခါကပင္ ရခိုင္ရို႕၏အေရးေရ ဗမာလူမ်ိဳးတိနန္႕ တနည္းတဖံု ဆက္ႏြယ္ပတ္သက္ခရပါေရ။ ဗမာႏိုင္ငံေရ ဂ်ပန္နန္႕ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္သို႕ က်ေရာက္လားေရ အခါကလည္း ဗမာႏိုင္ငံလြတ္ေျမာက္ရီးအတြက္ ဗမာလူမ်ိဳးတိနန္႕အတူ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕ပါ တိုက္ပြဲ၀င္ခကတ္စြာေရ သမိုင္း၏အမွန္တရားျဖစ္ပါေရ။
ဗမာႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ရီးအတြက္ တိုက္ပြဲ၀င္ခကတ္ေတ ရခိုင္ေခါင္းေဆာင္တိထဲမွာ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကား အထင္ကရပုဂၢဳိလ္ တဦးျဖစ္ရံုသာမက ဗမာတႏိုင္ငံလံုး အမ်ိဳးသားရီးစိတ္ဓာတ္ ႏိုးၾကားေရးအတြက္ ဦးေဆာင္လမ္းညြွန္ ခ်မွတ္ခသူ ရဟန္းတပါးလည္းျဖစ္ပါေရ။ ဗမာႏိုင္ငံလြတ္ေျမာက္ရီးအတြက္ ေအပိုင္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားရို႕လည္း ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ အနစ္နာခံပနာ တိုက္ပြဲ၀င္ခကတ္ပါေရ။ ေယဒါေလ့ လြတ္လပ္ရီး ရရွိလာေရအခါ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕အတြက္ တန္းတူရည္တူအခြင့္အေရးကိုထားဖိ ျပည္နယ္ေခ်တခုကိုပင္ မရရွိခကတ္ပါ။ ဗမာတႏိုင္ငံလံုး လြတ္ေျမာက္ရီးအတြက္ စတင္ဦးစီးဦးေဆာင္ စည္းရံုးေရးတရားတိ ေဟာေျပာခပနာ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ျခင္းတိ အၾကိမ္ၾကိမ္ကို ခံခရေရ ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမကိုလည္း ျပည္တြင္းရွိဗမာႏိုင္ငံေရး သမားတိကသာမက ျပည္ပရွိ ဗမာႏိုင္ငံေရး သမားတိကလည္း ဗမာအမ်ိဳးသမီးငယ္ စုစုႏြဲ႕ေလာက္ပင္ အေလးမထားကတ္စြာေရ ဗမာတႏိုင္ငံလံုးအသိပင္ျဖစ္ေတ။ ယင္းပိုင္ ျဖစ္နီကတ္ရစြာေရ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕က အတူတကြ လက္တြဲနီထိုင္ေရးကို သေဘာထားၾကီးစြာနန္႕ လုပ္ေဆာင္ခကတ္ေကလည္း ဗမာလူမ်ိဳးတိက ရခိုင္နန္႕ တျခားလူမ်ိဳးတိကို ခဲြျခားဆံဆက္ နီကတ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေတ။
ဗမာတိအမ်ားအျပားက အခုပိုင္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢရံုးေရွ႕ရခုိင္ျပည္ထဲက ဗမာကိုလုိနီစနစ္ဖ်က္သိမ္းေရး ေတာင္းဆိုစြာကို က်ဥ္းေျမာင္းေရ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒီတိဆိုပနာ ရႈတ္ခ်ကတ္ပါေရ။ တခ်ဳိ႕ ရခုိင္တိကေတာင္ မ်ဳိးခ်စ္မ်က္ကန္းဆိုပနာ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ကတ္ေတ။
ကမၻာမွာရွိေရ လူမ်ိဳးတိုင္း လူမ်ိဳးတိုင္းေရ ကိုယ့္အမ်ိဳးကိုခ်စ္ ကတ္ေတ။ ကိုယ့္လူမ်ိဳးတိ ကိုလိုနီစနစ္ဆိုးေအာက္သို႕ က်ေရာက္နီကတ္ေက ယင္းစနစ္ဆိုးလက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႕အတြက္ နည္းမ်ိဳးစံုနန္႕ ရုန္းကန္ လွဳပ္ရွားကတ္စြာေရ တကမၻာလံုးမွာ ျဖစ္ပ်က္လွ်က္ ရွိနီကတ္ပါေရ။ ဗမာႏိုင္ငံလည္း တခ်ိန္က ဂ်ပန္နန္႕ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီစနစ္ လက္ေအာက္သို႕ က်ေရာက္ခ ေရအခါ ယင္းနည္းတူ အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ရီးအတြက္ နည္းမ်ိဳးစံုနန္႕ ၾကိဳးပန္းခကတ္စြာေရ ဗမာတႏိုင္ငံလံုး အသိပင္ျဖစ္ပါေရ။ ယင္းပိုင္ ဗမာႏို္င္ငံ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီစနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ရီးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအပါအ၀င္ တျခားဗမာႏုိင္ငံဖက္က ေခါင္းေဆာင္တိေရ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီတိဖက္က စြပ္စြဲေရပိုင္ အမ်ိဳးသားေရးက်ဥ္းေျမာင္းသူတိမဟုတ္ပါ။ ယင္းနည္းတူ ရခိုင္လူမ်ဳိးရို႕ေရ ဗမာကိုလိုနီစနစ္ ဆိုးလက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႕ၾကိဳးစားနီကတ္စြာေရ အမ်ဳိးသားေရး က်ဥ္းေျမာင္းသူတိမဟုတ္ပါ။ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးေရ အဖက္ဖက္က ဆင္းရဲႏြမ္းပါး၊ လူအခြင့္အေရးတိ ခ်ိဳးေဖာက္ခံလာရေရအခါ လြတ္ေျမာက္ရာ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း ၾကိဳးပမ္းကတ္စြာကို နားလည္မႈမပီး တတ္ေတအျပင္ က်ဥ္းေျမာင္းေရအယူရွိသူတိလို႕ ၿမင္နီကတ္ျခင္းကား ၾကီးမားေရ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖါက္မႈကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း က်ဴးလြန္နီကတ္ သူတိျဖစ္ပနာ၊ လူမ်ိဳးေရးရ၀ါးမ်ိဳဖို႕ ႀကဳိးစားနီကတ္ေတ မဟာဗမာ၀ါဒီတိရာျဖစ္ပါဖို႕။
တခ်ဳိ႕ရခုိင္တိက ရခိုင္ျပည္က ဗမာကိုလိုနီစနစ္ ဖ်က္သိမ္းပီးဖို႕ ေတာင္းဆိုကတ္ေတအခါ စိုးရိမ္ပူပန္မႈတိ ထြက္ေပၚလာကတ္စြာကို တြိရပါေရ။ ဗမာတိေရ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဖိႏွိပ္ပနာ အုပ္ခ်ဳပ္ေတစနစ္ကို က်င့္သံုးခကတ္ေတ။ ကိုလိုနီစနစ္ဖ်က္သိမ္းေရးကို ေတာင္းဆိုေရျဖစ္စီ၊ မေတာင္းဆိုေရျဖစ္စီ အုပ္ခ်ဳပ္ သူဗမာတိေရေခတ္အဆက္ဆက္ကရခိုင္ျပည္သူတိကိုနည္းမ်ိဳးစံုနန္႕ ႏွိပ္စက္ခကတ္စြာျဖစ္ေတ။ ေဒပိုင္ ေတာင္းဆိုလိုက္ေက ပိုလို႕ဖိႏွိပ္လာႏိုင္ေရလို႕ စိုးရိမ္မိကတ္စြာလည္း မမွားပါ၊ ရခုိင္ျပည္သူတိကို သနား ညွာတာလို႕ ေအပိုင္စိုးရိမ္မႈတိ ျဖစ္စြာပါ။ ယေကေလ့ မေတာင္းဆို၊ မေတာ္လွန္ပဲနန္႕ အုပ္ခ်ဳပ္သူတိ အလိုက် နီထိုင္လားကတ္ဖို႕ဆိုေကကား ဖိႏွိပ္မႈတိ နည္းေကာင္းနည္းေကေလ့ ရခိုင္တမ်ိဳးသားလံုး ၀ါးမ်ိဳခံရဖို႕စြာ ေသခ်ာပါေရ။
ရခိုင္ျပည္သူရို႕ကို ဖိႏွိပ္ခံရဖို႕စြာေၾကာက္လို႕ ဗမာကိုလိုနီစနစ္ဖ်က္သိမ္းပီးဖို႕ မေတာင္းဆိုသင့္လို႕ ယူဆေက ဗမာတႏိုင္ငံလံုး အဂၤလိပ္ကိုလိုနီစနစ္လက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႕ အဂၤလိပ္အစိုးရကို ဇာေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ခကတ္လည္း ဗမာတႏိုင္ငံလံုး စစ္ကြ်န္ဘ၀က လြတ္ေျမာက္ဖို႕အတြက္ ၈၈ အေရးေတာ္ပံု၊ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးတိကိုဇာေၾကာင့္ဆင္ႏႊဲခကတ္လည္း။ ေဒအေရးေတာ္ပုံတိကား ျပည္သူတိ စစ္ ကြ်န္ဘ၀က လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဆင္ႏႊဲခကတ္စြာျဖစ္ေတ။ ျပည္သူမ်ားကို ဒုကၡေရာက္လိုေရ ဆႏၵနန္႕ လုပ္ခကတ္စြာဟုတ္ပါ။ ထို႕အတူ ဗမာကိုလိုနီစနစ္ေအာက္က ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုး လြတ္ေျမာက္ေရး လွုပ္ရွားမႈေရ ဖိႏွိပ္ခံနီရေရ ရခိုင္ျပည္သူတရပ္လံုးအတြက္ ျဖစ္ပါေရ။
ဇာႏိုင္ငံ၊ ဇာေဒသမွာမဆို မတြန္းလွန္၊ မပုန္ကန္ပဲနန္႕ ႏိုင္ငံတစ္ခု (သို႕မဟုတ္) အမ်ိဳးသာလြတ္ေျမာက္မႈတခုကို ေအာင္ပြဲခံခစြာဟိဖူးပါလား။ ေယနန္႕ ရခိုင္လူမ်ိဳးရို႕ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးႏုိင္ေရးအတြက္ ရခိုင္တ မ်ဳိသားလံုး ဗမာကိုလိုနီစနစ္ဆိုးကို တြန္းလွန္တိုက္ထုတ္ကတ္ပါေမလို႕ ရခိုင္ျပည္လြတ္လပ္ရီး လႈပ္ရွားမႈ ေကာ္မီတီက ေဆာ္ႏိုးတိုက္တြန္းလိုက္ပါေရ။။
ရခုိင္ျပည္ လြတ္လပ္ရီး လႈပ္ရွားမႈ ေကာ္မီတီ
Arakan Freedom Movement Committee
